Warszawa, 03.09.2019. Dzwon „Pamięć i Przestroga”, na placu Piłsudskiego w Warszawie. Powstał on w przemyskiej pracowni ludwisarskiej na 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej i dziś został przekazany miastu Wieluń. Fot. PAP/M. Obara
Dzwon „Pamięć i Przestroga” – upamiętniający 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej – został we wtorek w Warszawie uroczyście przekazany miastu Wieluń, które Luftwaffe – siły lotnicze III Rzeszy Niemieckiej – zbombardowało o świcie 1 września 1939 r.
Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski, który na pl. Piłsudskiego dokonał aktu przekazania dzwonu, podkreślił, że ceremonia ta jest dopełnieniem centralnych obchodów 80-lecia wybuchu II wojny światowej; w Warszawie wzięło w nich udział ok. 40 delegacji zagranicznych, w tym prezydenci, premierzy, przewodniczący parlamentów, ministrowie spraw zagranicznych oraz obrony narodowej, a także specjalni wysłannicy rodzin królewskich z Europy.
"Dzwon +Pamięć i Przestroga jest darem prezydenta Rzeczypospolitej; został ustawiony tutaj na placu, żeby każdy z przedstawicieli delegacji, która wzięła udział w uroczystości wybił dźwięk, który ma symbolizować pamięć o tragedii II wojny światowej i przestrogę, która płynie z tego doświadczenia na przyszłość" - powiedział Kolarski. Dodał, że dzwon, który trafi na dzwonnicę w Wieluniu, będzie pamiątką obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
A. Duda: pamiętając o historii, będziemy mogli budować przyjaźń Polaków i Niemców
Prezydencki minister odczytał także akt przekazania mieszkańcom miasta Wielunia dzwonu "Pamięć i Przestroga". W dokumencie podpisanym przez prezydenta Andrzej Dudę zwrócono uwagę, że druga wojna światowa rozpoczęła się od zagłady Wielunia - "aktu terroru i ludobójstwa".
Dzwon - jak napisał prezydent - zostaje przekazany "w hołdzie ofiarom tej przerażającej niemieckiej zbrodni wojennej" oraz "wszystkim rodakom poległym i pomordowanym podczas największego i najokrutniejszego konfliktu zbrojnego w dziejach świata". W dokumencie podkreślono też, by dźwięk dzwonu "Pamięć i Przestroga" rozchodził się "ku najdalszym krańcom świata". "Niech wzywa wszystkie narody do zachowania pamięci o grozie wojny oraz do zjednoczenia w staraniach na rzecz pokoju" - czytał Kolarski.
Burmistrz Wielunia Paweł Okrasa, który odebrał dokument, podkreślił, że dzwon "Pamięć i Przestroga" w Wieluniu znajdzie się w miejscu godnym i symbolicznym - na wieży kościoła farnego, która razem z częścią jego nawy ma zostać odbudowana - jak zapowiedział - w ciągu dwóch lat. Dodał też, że miejsce to (kościół ten został zniszczony podczas bombardowania) stanie się pomnikiem cywilnych ofiar drugiej wojny światowej.
Uroczystość odebrania w Wieluniu dzwonu "Pamięć i Przestroga" zaplanowano na 15 września.
Zbombardowanie śpiącego Wielunia – zapowiedź wojny totalnej
Dzwon "Pamięć i Przestroga" odlany został w Pracowni Ludwisarskiej Jana Felczyńskiego w Przemyślu. Oficjalnie dzwon zabrzmiał po raz pierwszy na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie w niedzielę 1 września 2019 r. podczas uroczystych obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
W dzwon jako pierwszy uderzył prezydent Andrzej Duda, następnie prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier oraz wiceprezydent USA Mike Pence, a po nich inni zaproszeni goście. Słowa "pamięć i przestroga" były motywem przewodnim uroczystości.
1 września 1939 r. o świcie niemieckie samoloty zrzuciły na Wieluń 380 bomb o łącznej wadze 46 ton. Według różnych źródeł w wyniku ataku Luftwaffe, mogło zginąć ok. 1200 osób. Atak trwał do godziny 14. W gruzach legło 75 proc. miejskiej zabudowy. W Wieluniu nie stacjonowały żadne jednostki Wojska Polskiego, nie było tam również stanowisk obrony przeciwlotniczej. Zdaniem historyków, miasto zbombardowano, by przetestować sprzęt i zastraszyć ludność cywilną. (PAP)
nno/ pat/
