Grażyna Przybylska-Wendt. Źródło: IPN
Na Cmentarzu Komunalnym w Płocku (Mazowieckie) odbył się w sobotę pogrzeb dr n. med. Grażyny Przybylskiej-Wendt, działaczki opozycji w PRL, jedynej kobiety w prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w 1980 r., założycielki w 1987 r. Stowarzyszenia Hospicyjno-Paliatywnego „Hospicjum Płockie”.
Grażyna Przybylska-Wendt zmarła 7 stycznia w wieku 85 lat po długotrwałej chorobie. W ostatniej drodze, oprócz rodziny, towarzyszyli jej m.in. działacze Regionu Płockiego NSZZ „Solidarność”, członkowie płockiej Okręgowej Izby Lekarskiej i przedstawiciele tamtejszego hospicjum. „Odeszła legenda” - mówili o zmarłej jej przyjaciele i współpracownicy.
Uczestniczący w uroczystościach pogrzebowych b. minister obrony narodowej, działacz opozycji w okresie PRL, współtwórca KOR, Antoni Macierewicz podkreślił, że życie Grażyny Przybylskiej-Wendt pełne było poświęcenia, wysiłku i patriotyzmu.
Zmarła dr Grażyna Przybylska-Wendt – jedyna kobieta w prezydium KK NSZZ „Solidarność” w 1980 r.
„Gdyby szukać wzoru Polaka, Polki, gdyby szukać kogo powinniśmy w tych trudnych i wymagających wielkiego wysiłku duchowego czasach naśladować, na kim powinniśmy się wzorować, jak kształtować nasze życie, to nie znajdziemy lepszego przykładu i nie znajdziemy lepszej osoby, jak Grażyna” – powiedział Macierewicz, przemawiając przy grobie zmarłej. Przypomniał m.in. o zaangażowaniu Grażyny Przybylskiej-Wendt w działalność „Solidarności”, w tym o jej internowaniu w stanie wojennym, a także o jej pracy w ostatnich latach przy wyjaśnianiu okoliczności katastrofy smoleńskiej.
W kazaniu podczas mszy świętej ks. prof. Andrzej Kobyliński zwrócił uwagę, że to, co czyniła Grażyna Przybylska-Wendt płynęło z jej tęsknoty za sprawiedliwością. „Z pewnością to, co czyniła wyrastało z jej wrażliwości na krzywdę drugiego człowieka, na niesprawiedliwość, której w życiu możemy doświadczyć” – zaznaczył. Wspominając dorobek Grażyny Przybylskiej-Wendt, zarówno jako lekarza, działaczki „Solidarności”, a także inicjatorki powołania płockiego hospicjum, i przywołując zarazem jej aktywność polityczną, samorządową oraz pisarską, poetycką, ks. prof. Kobyliński podkreślił, iż ta wszechstronna działalność „rodziła się z jej wielkiego pragnienia dobra”.
Jak ocenił Jacek Pawłowicz, dyrektor warszawskiego Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, Grażyna Przybylska-Wendt „była jedną z najważniejszych, o ile nie najważniejszą postacią, płockiej +Solidarności+ i opozycji okresu komunistycznego”. „Grażyna wiele rzeczy aranżowała, organizowała. Ona była taką osobą spinającą całe środowisko. Była legendą już za życia” – powiedział PAP Pawłowicz.
Przewodniczący Regionu Płockiego NSZZ „Solidarność” Andrzej Burnat podkreślił, że Grażyna Przybylska-Wendt „jest i będzie legendą płockiej i polskiej +Solidarności+”. Przypomniał, że w 1980 r. była jedyną kobietą w prezydium Komisji Krajowej rodzącego się wówczas związku. „Wspomagałaś walkę o wolną Polskę. Udało ci się” – oświadczył.
Jak ocenił uczestniczący w uroczystościach pogrzebowych Jacek Pawłowicz, dyrektor warszawskiego Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, Grażyna Przybylska-Wendt „była jedną z najważniejszych, o ile nie najważniejszą postacią, płockiej +Solidarności+ i opozycji okresu komunistycznego”. „Grażyna wiele rzeczy aranżowała, organizowała. Ona była taką osobą spinającą całe środowisko. Była legendą już za życia” – powiedział PAP Pawłowicz. Dodał, iż na sierpień planowane jest wydanie książki o historii „Solidarności” regionu płockiego od 1980 do 1990 r., nad którą oboje pracowali - publikacja ukaże się w ramach obchodów 40-lecia NSZZ „Solidarność”.
Prof. Eisler: „Solidarność” najlepszym polskim towarem eksportowym
Według „Encyklopedii Solidarności”, Grażyna Przybylska-Wendt urodziła się 13 stycznia 1935 r. w Chojnicach - była absolwentką Akademii Medycznej w Łodzi, doktorem nauk medycznych, anestezjologiem, specjalistą medycyny sądowej, pracownikiem naukowo-dydaktycznym Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi i Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Płocku, a także kierownikiem tamtejszej miejskiej i wojewódzkiej stacji pogotowia ratunkowego, autorką licznych prac naukowych, publicystycznych, a także wspomnieniowych i poetyckich.
Grażyna Przybylska-Wendt działała w „Solidarności” od września 1980 r. organizując m.in. struktury związku w środowisku służby zdrowia, będąc też wiceprzewodniczącą Komisji Zakładowej w płockim Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym; członkiem Prezydium Komisji Krajowej, a także członkiem zespołu redakcyjnego ówczesnego niezależnego „Biuletynu Informacyjnego”. Po ogłoszeniu stanu wojennego była internowana od 13 grudnia 1981 r. w ośrodku odosobnienia w Strzebielinku, a następnie Bydgoszczy-Fordonie, Gołdapi, Darłówku - z internowania została zwolniona w marcu 1982 r.
„Encyklopedia Solidarności” podkreśla m.in., iż Grażyna Przybylska-Wendt była działaczką podziemnych struktur tego związku, w latach 1986-89 przewodniczącą Zarządu Organizacji Regionu Płockiego „Solidarności”, od 1987 r. zaangażowaną w działalność Grupy Roboczej Komisji Krajowej domagającej się zwołania jej w składzie z 1981 r. Do lipca 1988 r. była rozpracowywana przez Wydział III WUSW w Płocku w ramach SOR krypt. „Długa”.
Od 1989 r. Grażyna Przybylska-Wendt należała do ZChN, a w latach 1990-94 była wiceprzewodniczącą Rady Miasta Płock. W latach 2000-07 angażowała się w działalność Caritas Diecezji Płockiej – Hospicjum Domowe i Hospicjum Stacjonarne. Po katastrofie smoleńskiej z 10 kwietnia 2010 r. wykonywała jako ekspert medycyny sądowej analizy dokumentacji przesyłanej przez stronę rosyjską.
Grażyna Przybylska-Wendt była odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. (PAP)
mb/ pat/
