„Jan Karski. Misja dla ludzkości”– to tytuł wystawy i spotkania poświęconych emisariuszowi Polskiego Państwa Podziemnego, które odbyły się we wtorek w Rzymie. Ekspozycję zorganizował Instytut Polski we współpracy z władzami Wiecznego Miasta.
Specjalny wieczór dedykowany świadkowi Holokaustu i autorowi raportu dla aliantów na temat zagłady Żydów w okupowanej przez Niemców Polsce odbył się w Domu Pamięci i Historii nad Tybrem. Jest to placówka powołana przez władze Rzymu w celu kultywowania pamięci o ruchu antyfaszystowskim, walkach o wyzwolenie Włoch i najważniejszych wydarzeniach II wojny światowej.
Na wystawie przedstawiono fotografie, kopie dokumentów i zapisków oraz publikacje przybliżające życie i działalność Karskiego, nazywanego "człowiekiem, który chciał zatrzymać Holokaust".
Podczas otwarcia wystawy podkreślano, że obecnie panuje ogólne, powierzchowne podejście do historii, w rezultacie czego zapomina się o tak ważnych jej postaciach, jak Jan Karski.
W spotkaniu w Domu Pamięci i Historii uczestniczyła ambasador RP we Włoszech Anna Maria Anders i Jadwiga Pinderska-Lech, dyrektor wydawnictwa Muzeum Auschwitz-Birkenau. Ambasador Anders mówiła, że upamiętnienie polskiego bohatera jest bardzo potrzebne, bo w wielu krajach wiedza na temat historii Polski jest niewielka. Pinderska-Lech opowiedziała historię życia Karskiego, a także jego tajnych misji w czasie drugiej wojny światowej, począwszy od 1940 roku. Podkreślała, że na Zachodzie relacje Karskiego o zagładzie Żydów były traktowane jako "przesadzona propaganda antyniemiecka".
Jan Karski - emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego, który alarmował świat o Holokauście
Wystawa, która została otwarta na sześć dni przed Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu, będzie czynna do 27 lutego. W jej ostatnim dniu odbędzie się spotkanie z autorami wydanej we Włoszech powieści graficznej "Jan Karski. Człowiek, który odkrył Holokaust": dziennikarzem Marco Rizzo i rysownikiem Lelio Bonaccorso. Ich publikacja ukaże się ponownie 24 stycznia jako dodatek do dziennika "La Repubblica".
Książka w oryginalnej formie komiksu została wydana po raz pierwszy w 2014 roku w przypadającą wówczas setną rocznicę urodzin polskiego emisariusza, prawnika i dyplomaty. Został on w niej przedstawiony jako "niewygodny bohater", zignorowany przez aliantów.
Szczególną uwagę autorzy tej niezwykłej biografii poświęcili przekazaniu przez Karskiego w Londynie i Waszyngtonie relacji z zagłady Żydów, której był naocznym świadkiem. Wydawnictwo wyróżnia się bardzo sugestywnymi rysunkami, które przedstawiają grozę Holokaustu.
"Nic nie jest bardziej nieprawdopodobne od prawdy" - takie hasło towarzyszy obecnej edycji tzw. graphic novel, zapowiedzianej przez wydawnictwo, w którym ukazuje się "La Repubblica" i tygodnik "L'Espresso".
Włosi poznali postać Jana Karskiego w 2013 roku, gdy po raz pierwszy ukazała się w ich kraju jego najważniejsza książka "Tajne państwo: opowieść o polskim Podziemiu".
Jan Karski (właśc. Jan Kozielewski) urodził się w 1914 r. w Łodzi. Podczas II wojny, będąc kurierem polskiego podziemia jako jeden z pierwszych przedstawił aliantom relację o eksterminacji Żydów na terenach okupowanej Polski. Swoje wojenne wspomnienia opisał w książce "Tajne państwo", po raz pierwszy opublikowanej w 1944 roku Po wojnie Karski uzyskał obywatelstwo amerykańskie, a w 1994 roku honorowe obywatelstwo Izraela. Zmarł w lipcu 2000 roku w Waszyngtonie.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ akl/
