Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja Apostoła we Fromborku. 2018 r. Fot. PAP/T. Waszczuk
Minister kultury i dziedzictwa narodowego przekazał 653 mln zł w latach 2016–2020 na remonty i konserwacje polskich zabytków – informuje w piątek MKiDN. Jak napisano, „to wzrost aż o 280 mln zł w stosunku do lat 2011–2015”.
"W ramach programu +Ochrona zabytków+, dzięki systematycznemu zwiększaniu budżetu, każdego roku odnawianych jest coraz więcej obiektów – zarówno o znaczeniu lokalnym, jak i tych, wpisanych na prestiżowe listy Pomników Historii czy UNESCO" - podkreślono w piątkowym komunikacie resortu kultury.
Ministerstwo kultury zaznaczyło, że "tegoroczny budżet programu +Ochrona zabytków+ będzie jeszcze wyższy niż przed rokiem". "Na remonty i konserwacje cennych obiektów – kościołów, zamków, pałaców - minister kultury przekaże w sumie 154 mln zł. Dla porównania – w 2015 roku MKiDN wydało na ochronę zabytków 98 mln zł" - zaznaczono.
W przededniu Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków minister kultury Piotr Gliński podkreślił wielką rolę wszystkich specjalistów, konserwatorów, którzy na co dzień opiekują się zabytkami.
Prezydent ustanowił 14 nowych Pomników Historii - setnym Stocznia Gdańska
"Polska jest piękna między innymi swoimi zabytkami, dziedzictwem historycznym, które jest zaklęte w formie materialnej właśnie w postaci zabytków. One są tak piękne nie tylko dlatego, że polskie państwo dba o zabytki, ale one są piękne również dzięki pracy bardzo wielu specjalistów, ludzi, którzy dbają o standardy odbudowy i remonty tych zabytków " – wskazał minister kultury.
Zwrócił uwagę, że "niezależnie od wzrostu nakładów udało się także zwiększyć liczbę obiektów, które są poddane szczególnej ochronie". "Pomniki Historii – to coś najbardziej prestiżowego, jeżeli chodzi o ochronę zabytków w Polsce. W 2015 r. w Polsce było 60 takich obiektów w całym kraju, teraz udało nam się zwiększyć tę liczbę do 105. Dziś mamy już 105 Pomników Historii" – zaznaczył Gliński.
Przykłem zabytku poddanego renowacji i konserwacji dzięki wsparciu MKiDN jest Katedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja Apostoła we Fromborku.
Od 2016 r. Archidiecezja Warmińska na kompleksowy remont dachu XIV w. katedry, wpisanej na listę Pomników Historii, otrzymała w sumie blisko 5 mln zł wsparcia.
"Wartości przestrzenne i architektoniczne widoczne są w unikatowości w skali kraju tego XIV-wiecznego ufortyfikowanego zespołu katedralnego. Łączy on w sobie funkcje religijne i obronne, ale także reprezentacyjne, mieszkalne i gospodarcze. Mimo upływu czasu i licznych zniszczeń zespół zachował pierwotny średniowieczny układ przestrzenny. Większość zabudowań wzgórza mimo późniejszych przekształceń nadal posiada gotyckie elementy konstrukcyjne, detal i rozplanowanie" - napisano w informacji MKiDN.
Ks. dr Jacek Wojtkowski, rektor Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku ocenił, że "w pierwszą rocznicę pożaru katedry Notre-Dame w Paryżu wypada nam uświadomić sobie, że równie ważne i cenne dla kultury polskiej i światowej gotyckie zabytki wymagają ciągłej troski".
Ponad 21 mln zł na restaurację Wzgórza Katedralnego we Fromborku
"Wielkość obiektu: dach ma 2400 m2 powoduje koszty nie do udźwignięcia dla właściciela, co sprawia, że jego remont trwa już 6 lat i jest możliwy tylko dzięki programom ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Mimo wielkiej hojności Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w tym roku inwestycja nie zostanie zakończona. Katedra we Fromborku jeszcze będzie czekać na etap końcowy w przyszłym roku" – podkreślił.
Innym obiektem wyremontowanym dzięki fundusz MKiDN jest Kościół Pokoju w Świdnicy - największa drewniana protestancka świątynia wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Dzięki wsparciu MKiDN – od 2016 r. to kwota 3,5 mln zł – w Kościele etapami konserwowane są cenne Loże Hochbergów.
Proboszcz Kościoła Pokoju w Świdnicy podkreślił, że dzięki prowadzonym od 2016 r. pracom udało się już m.in. oczyścić i naprawić XVII-wieczne sodowe szkło umieszczone na najbardziej wystawnej loży w kościele.
"Konserwacja pozwoliła nam także odkryć XVII-wieczne polichromie, ukryte pod przemalowaniami. Dzięki dotacji z ministerstwa do świetności powróciła również sąsiednia synowska loża Konrada Ernesta Maximiliana. Udało się tam odsłonić XVIII-wieczną marmoryzację. Obie loże o dużej wartości historycznej i artystycznej były w bardzo złym stanie – nigdy wcześniej nie poddano ich gruntownej renowacji i wymagały prac ratunkowych. Na swoją kolej czeka teraz trzecia z lóż, należąca do linii z Roztoki koło Jawora" – mówił ks. biskup Waldemar Pytel, proboszcz Kościoła Pokoju w Świdnicy.
Środki z Ministerstwa Kultury trafiły także do Pałacu Marianny Orańskiej – perły architektury Dolnego Śląska. Gmina Kamieniec Ząbkowicki w latach 2016-2018 r. na ratownicze prace konstrukcyjne dachu i baszty, a także odtworzenie konstrukcji sklepień kaplicy i jadalni w Pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim otrzymała 2 mln 100 tys. zł dotacji.
Sensacyjne odkrycie podczas konserwacji ołtarza Wita Stwosza
Dzięki pieniądzom z MKiDN udało się również przeprowadzić konserwację Ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie. Znajdujący się w Bazylice Mariackiej ołtarz Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny jest jednym z najwybitniejszych dzieł późnogotyckiej sztuki rzeźbiarskiej w Europie. Na jego konserwację od 2016 r. MKiDN przekazało 2 mln zł.
"Ołtarz ten stanowi znak wiary, kult tajemnicy życia Maryi opowiedzianej jako Biblia Pauperum, który przyciągał i nadal przyciąga rzesze pielgrzymów" - ocenił ks. Infułat dr Dariusz Raś.
"Ponadto, jest elementem niezwykłego dziedzictwa kulturowego. Kraków i Polska są ważnym miejscem na mapie kultury i sztuki XV-wiecznej. Stare Miasto wpisane na listę UNESCO wraz z kościołem Mariackim i ołtarzem Wita Stwosza symbolizuje właśnie ten kunszt rzemiosła i rzeźby XV-wiecznej. Jego ponowne otwarcie po kilkuletniej konserwacji będzie niezwykle istotnym wydarzeniem" – dodał.
W informacji resortu kultury napisano, że "dzięki wsparciu MKiDN już zostały zrealizowane bądź częściowo nadal są prowadzone remonty wielu innych cennych zabytków, m.in.: konserwacja polichromii Neunhertza w kościele oraz pilny remont klasztoru i kościoła Opactwa Cystersów w Lądzie (Pomnik Historii). Kwota dotacji: 5 mln zł; remont elewacji Pałacu Opatów, Kaplicy Loretańskiej i wnętrza Biblioteki Klasztornej w Lubiążu. Kwota dotacji: 2,5 mln zł".
Pełne listy wniosków, które otrzymały dotacje w ramach programu "Ochrona zabytków" dostępne są na stronie internetowej MKiDN. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ mok/
