Roman Dmowski i Józef Piłsudski. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja
W przededniu 100. rocznicy zwycięstwa nad nawałą bolszewicką apelujemy oraz prosimy o pamięć i należny szacunek dla Ojców Niepodległości, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch z nich – Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. Byli oni jednocześnie przywódcami dwóch najbardziej znaczących nurtów politycznych, które w największym stopniu przyczyniły się do odzyskania przez Polskę niepodległości. Z ich ideami utożsamiają się kolejne pokolenia Polaków, w tym także niżej podpisani.
Wzajemne relacje Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego były trudne; spierali się ze sobą i ostro konkurowali. Jednocześnie odnosili się do siebie z szacunkiem i nie odmawiali sobie patriotyzmu. W krytycznych momentach potrafili współpracować. Z dzisiejszej perspektywy – po ponad ośmiu dekadach od ich śmierci – jest oczywiste, że mimo różnic obaj mieli ten sam cel: niezawisłą i silną Polskę, w której decyzje podejmowane są przez jej obywateli, a nie obce stolice.
Byli przywódcami działającymi w czasach skrajnie trudnych, stąd niektóre ich decyzje, postawy oraz wypowiedzi są dziś oceniane jako kontrowersyjne. Historycy, pisarze, dziennikarze powinni mieć pełną swobodę w ocenie, także krytycznej, tych obu wielkich Ludzi. Powinno to odbywać się jednak z pełnym poszanowaniem faktów, uwzględnieniem realiów historycznych oraz bezwzględnym unikaniem manipulacji, rozpowszechniania kłamstw i fałszywych teorii.
Za niedopuszczalne uważamy szkalowanie obu tych Postaci. Szczególnie, gdy odbywa się to rzekomo w imieniu któregoś z obu nurtów – narodowo-demokratycznego bądź piłsudczykowskiego. Uważamy to za przejaw nieodpowiedzialności i niedojrzałości. Wielkość Romana Dmowskiego nie potrzebuje pomniejszania wielkości Józefa Piłsudskiego. I podobnie dla chwały Józefa Piłsudskiego nie jest potrzebne dezawuowanie osiągnięć Romana Dmowskiego.
Pan Roman i Pan Komendant w równym stopniu ubolewali nad brakiem jedności wśród Polaków, a choć żyli w sporze politycznym, to przecież stali się wychowawcami kolejnych pokoleń naszych rodaków, walczących i ginących z rąk wspólnych wrogów - nosicieli dwóch pogańskich totalitaryzmów, z tej samej winy: chcieli być Polakami. Uczcijmy zatem zgodnie 100-lecie zwycięstwa, z szacunkiem myśląc o wielkim poświęceniu naszych przodków, bez którego nie mielibyśmy dzisiaj wolnej Polski.
Osoby popierające apel mogą dopisać się na listę sygnatariuszy, pisząc na adres kontakt@idmn.pl
Dr Mariusz Bechta, historyk, IPN.
Dr Sebastian Bojemski, historyk, menedżer.
Andrzej Chyłek, prezes Zarządu Instytutu Historycznego Nurtu Niepodległościowego im. Andrzeja Ostoja-Owsianego.
Marcin Czapliński, prawnik, popularyzator historii.
Dr Franciszek Dąbrowski, historyk.
Arkadiusz Gołębiewski, reżyser, dyrektor Festiwalu NNW.
Michał Janiszewski, sekretarz Zarządu Instytutu Historycznego Nurtu Niepodległościowego im. Andrzeja Ostoja-Owsianego.
Dr Krzysztof Kloc, historyk, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie.
Prof. Marek Kornat, historyk.
Krzysztof Lancman, członek Zarządu Instytutu Historycznego Nurtu Niepodległościowego im. Andrzeja Ostoja-Owsianego.
Piotr Legutko, dyrektor TVP Historia.
Tomasz Łysiak, pisarz, scenarzysta, szef działu historia tygodnika „Gazeta Polska”.
Prof. Bogdan Musiał, historyk.
Dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Prof. Andrzej Nowak, historyk.
Mariusz Olczak, zastępca Dyrektora Archiwum Akt Nowych.
Jan Ołdakowski, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego.
Antoni Opaliński, dziennikarz, popularyzator historii.
Jacek Pawłowicz, dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL.
Tadeusz Płużański, historyk, prezes Fundacji Łączka.
Marcin Rosołowski, prawnik, popularyzator historii.
Piotr Semka, publicysta, historyk.
Prof. Tomasz Sikorski, historyk i politolog.
Prof. Paweł Skibiński, historyk, zastępca dyrektora Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego.
Maksymilian Sokół-Potocki, historyk.
Prof. Romuald Szeremietiew, historyk, b. wiceminister i minister Obrony Narodowej.
Dr Jan Tarczyński, historyk, wiceprezes Zarządu Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie (wydawcy „Dziennika Polskiego i Dziennika
Żołnierza” oraz „Tygodnia Polskiego”), członek Zarządu Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, członek Rady
Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie.
Kazimierz Wilk, wiceprezes Zarządu Instytutu Historycznego Nurtu Niepodległościowego im. Andrzeja Ostoja-Owsianego.
Prof. Jan Żaryn, historyk, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego.
Prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski, historyk i politolog.
Piotr Gursztyn, publicysta, historyk.
Źródło: Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej
