Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński. Fot. PAP/R. Pietruszka
Ten wyrok przychodzi zbyt późno, doczekali go nieliczni, którzy przeżyli tamto piekło – tak wicepremier Piotr Gliński skomentował karę dla byłego strażnika w niemieckim obozie Stutthof, który w czwartek został prawomocnie skazany na dwa lata więzienia w zawieszeniu.
W Hamburgu zakończył się proces byłego strażnika z niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof. 93-letni dziś Bruno D. został prawomocnie skazany na dwa lata więzienia w zawieszeniu za pomoc w zabójstwie 5232 osób oraz za próbę zabójstwa.
Do sprawy odniósł się na Facebooku minister kultury Piotr Gliński. "Niemiecki sąd potwierdził dzisiaj to, co dla nas w Polsce było oczywiste od dawna: każdy, kto służył w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych i zagłady, w niemieckim aparacie zbrodni - był odpowiedzialny za to cierpienie, za to upokorzenie, za tysiące śmierci" - napisał.
W ocenie wicepremiera "ten wyrok przychodzi zbyt późno, doczekali go nieliczni, którzy przeżyli tamto piekło. Jego wymiar jest symboliczny – dwa lata więzienia w zawieszeniu za pomoc w zabójstwie ponad 5000 osób! – i ma już tylko symboliczne znaczenie. Dowodzi, że skoro była zbrodnia, współudział w zbrodni, nawet jeżeli sprawca był w owym czasie niepełnoletni, musi być kara".
Dwa lata więzienia w zawieszeniu dla b. strażnika w niemieckim obozie Stutthof
Gliński przypomniał, że "niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady KL Stutthof był pierwszym i najdłużej działającym obozem zagłady na terenie współczesnej Polski. Powstał 2 września 1939 r. Początkowo był przeznaczony dla polskiej inteligencji z Pomorza – trafiali tam duchowni, urzędnicy, nauczyciele, działacze polityczni, żołnierze".
W 1944 roku Bruno D. służył przez wiele miesięcy jako strażnik w niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof – miał wówczas 17 lat. Pełnił służbę wartowniczą, kiedy w obozie zginęło wiele tysięcy osób, wśród nich wielu Żydów i Polaków. Niemiecki obóz słynął z okrutnego traktowania więźniów.
Ze względu na to, że w czasie dokonywania zarzucanych mu czynów oskarżony był nieletni, proces został wszczęty przed wydziałem do spraw nieletnich hamburskiego Sądu Krajowego. W zeszłym tygodniu prokuratura wnioskowała o wyrok trzech lat pozbawienia wolności. Stefan Waterkamp, obrońca oskarżonego, domagał się uniewinnienia swojego klienta.
Bruno D. bronił się podczas rozprawy argumentem, że nic o rzekomych okrucieństwach nie wiedział i "po prostu wykonywał rozkazy". Poza tym nie służył tam dobrowolnie i związku z tym nie przyznał się do żadnej winy. Rzekomo dowiedział się o okrucieństwach w niemieckim Stutthof dopiero podczas procesu. Tak samo jego obrona uzasadniła prośbę o uniewinnienie. D. przeprosił podczas swojego ostatniego przemówienia w ubiegłym tygodniu za zbrodnie popełnione w Stutthofie. Takie rzeczy "nigdy nie powinny się powtórzyć" - powiedział, ale za własny udział nie przeprosił nigdy.
H. Maas o KL Stutthof: my, Niemcy, przyznajemy się do naszej winy i odpowiedzialności
Przewodnicząca sędzia, Anne Meier-Göring, powiedziała podczas uzasadnienia wyroku: "Pan nie stał po prostu na wieży i pełnił wartę. Pan brał udział w całokształcie masowego morderstwa, pomagając swoim dowódcom, patrząc się jak ludzie umierali z głodu, z powodu chorób i jak wchodzili do krematorium z którego już nigdy nie wyszli. Pan musiał widzieć trupy, bo trupy leżały wszędzie" – mówiła sędzia.
Punktem zwrotnym w traktowaniu członków załóg niemieckich obozów koncentracyjnych przez wymiar sprawiedliwości Niemiec było zatwierdzenie we wrześniu 2016 roku przez Trybunał Federalny - czyli najwyższą niemiecką instancję sądową - skazania byłego SS-mana i byłego księgowego obozu Auschwitz-Birkenau Oskara Groeninga za pomocnictwo w masowym mordzie. Trybunał uznał wtedy, że samo pełnienie służby w niemieckim obozie koncentracyjnym, o którym wiadomo było, że odbywają się tam masowe mordy, było świadczeniem pomocy niemieckiemu państwowemu aparatowi zbrodni. Odrzucił w ten sposób honorowaną przez dziesięciolecia w sądownictwie RFN zasadę, że dla skazania niezbędne jest udowodnienie winy oskarżonego za konkretny czyn.
Według zastępcy dyrektora niemieckiej Centralnej Placówki Wyjaśniania Zbrodni Nazistowskich w Ludwigsburgu w Badenii-Wirtembergii Thomasa Willa, w Niemczech prowadzonych jest obecnie jeszcze 14 śledztw przeciwko osobom podejrzanym o udział w zbrodniach popełnionych na więźniach hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Jedną z tych osób jest była nadzorczyni obozu Stutthof, której sprawą zajmuje się prokuratura w Itzehoe w Szlezwiku-Holsztynie.
Ponadto "prokuratura w Dortmundzie sporządziła akt oskarżenia przeciwko jeszcze jednemu byłemu członkowi załogi obozu Stutthof. Akt ten został zatwierdzony i złożony Sądowi Krajowemu w Wuppertalu do rozpatrzenia" - powiedział Will. (PAP)
Autor: Olga Łozińska
oloz/ wj/
