Multimedialna wystawa plenerowa „Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze” przygotowana przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum Generała Maczka w Bredzie jest dostępna dla zwiedzających w Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu. Ekspozycja prezentowana jest w trzech językach − po polsku, angielsku i niderlandzku.
Generał Maczek był związany ze Lwowem. Gdyby po wojnie mógł wrócić do Polski, zapewne zamieszkałby we Wrocławiu - tymi słowami dyrektor Muzeum Historii Polski, Robert Kostro otworzył wystawę „Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze” we Wrocławiu.
W otwarciu ekspozycji uczestniczyły także rodziny żołnierzy służących pod dowództwem generała Maczka, m.in.: Irena Biernacka, siostra strz. Tadeusza Chwiłki, żołnierza plutonu rozpoznawczego 10. Pułku Strzelców Konnych 1. Dywizji Pancernej, który zginął w Normandii 10 sierpnia 1944 r. W ceremonii brał udział również Łukasz Wolak, jego stryjem był plut. Stanisław Tokarski z 1. Batalionu Łączności 1. Dywizji Pancernej. W trakcie bitwy pod Falaise jego pojazd wpadł na minę. Ciężko rannego Tokarskiego odesłano do szpitala w Szkocji, gdzie doczekał końca wojny. Ponadto, udział w otwarciu wystawy brał Bogdan Wielgat, wiceprezes Stowarzyszenia Rodzin 1. Polskiej Dywizji Pancernej, którego żona jest córką por. Mariana Plichty, dowódcy plutonu rozpoznawczego 10. Pułku Strzelców Konnych 1. Dywizji Pancernej, walczącego pod rozkazami Maczka już we wrześniu 1939 r. i w 1940 r. we Francji.
Każdy, kto między 1 a 28 października odwiedzi pawilon na placu przed Centrum Historii Zajezdnia we Wrocławiu, będzie miał niezwykłą okazję zapoznać się ze wspomnieniami żołnierzy 1. Dywizji Pancernej, a nawet posłuchać nagrania głosu samego gen. Maczka.
Z relacji można się dowiedzieć nie tylko tego, jak przebiegały poszczególne bitwy w 1939 i 1944 r., lecz także jak wyglądało życie codzienne na froncie i w koszarach: co żołnierze jedli, jak spędzali wolny czas w oczekiwaniu na komendę „Do boju!”, jak sobie radzili z wszechobecną śmiercią i tęsknotą za pozostawioną w kraju rodziną.
Oprócz heroizmu polskich żołnierzy widzowie poznają też mniej poważne oblicze wojny. Zobaczą np. zdjęcia koziego zaprzęgu albo przeczytają relacje żołnierzy o brzemiennych w skutkach romansach w wyzwalanych przez Polaków holenderskich miejscowościach – mówi Wojciech Kalwat, kurator wystawy.
Narracja wystawy prowadzi zwiedzających od początku kariery wojskowej Stanisława Maczka, czyli od czasów przed I wojną światową i awansu na polu bitwy w 1919 roku, przez kampanię wrześniową w 1939 roku, w której 10. Brygada Kawalerii pod dowództwem Stanisława Maczka osłaniała przed Niemcami Armię „Kraków”, ewakuację przez Węgry i Francję na Wyspy Brytyjskie, aż po lądowanie aliantów w Normandii i serię zwycięskich bitew z 1944 roku, podczas których 1. Dywizja Pancerna gen. Maczka uwolniła od okupacji niemieckiej kolejne miejscowości Francji, Belgii i Holandii. Na końcu poznajemy powojenne losy żołnierzy, z których część założyła rodziny na Zachodzie, część zaś, mimo niebezpieczeństw wynikających z podporządkowania Polski Związkowi Sowieckiemu, zdecydowała się wrócić do ojczyzny.
Mobilna wystawa jest częścią szerszego projektu poświęconego gen. Maczkowi. W ramach przedsięwzięcia, finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Muzeum Historii Polski współpracuje z Muzeum Generała Maczka w Bredzie nad przygotowaniem stałej ekspozycji Memoriału gen. Maczka w Bredzie. Wyprodukowany został również film dokumentalny „Niepokonany. Opowieść o generalne Stanisławie Maczku” poświęcony losom Stanisława Maczka i 1. Dywizji Pancernej, którego reżyserem jest uznany twórca filmów o tematyce historycznej Rafał Geremek. Film został w tym roku wyróżniony nagrodą Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich im. Janusza Kurtyki. Powstał także film animowany „Marian na wojnie”, inspirowany rysunkami korespondenta wojennego przy 1. Dywizji Pancernej Mariana Walentynowicza, szerzej znanego jako twórca Koziołka Matołka. Animacja opowiada o jego wojennych losach. Animacja otrzymała I nagrodę na tegorocznym festiwalu filmowym w Zamościu.
Do filmu „Marian na wojnie” MHP przygotowało pakiet edukacyjny dla klas I-III, IV-VIII oraz szkół ponadpodstawowych. Pakiet jest dostępny na stronie internetowej muzhp.pl.
Ekspozycji „Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze” towarzyszy katalog oraz internetowa wersja wystawy dostępna na międzynarodowej platformie Google Arts & Culture (www.wystawy.muzhp.pl).
Termin i miejsce: 1-28 października 2020 r., Centrum Historii Zajezdnia, ul. Grabiszyńska 184, Wrocław. Wystawa czynna całą dobę (po zmroku jest oświetlona). Wstęp wolny.
Wystawa dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Organizator: Muzeum Historii Polski
Organizator pokazu wystawy we Wrocławiu: Centrum Historii Zajezdnia
Partnerzy wystawy: Muzeum Generała Maczka w Bredzie, Gmina Breda, Ambasada Królestwa Niderlandów w Warszawie, Dom Spotkań z Historią, Narodowe Archiwum Cyfrowe.
Patroni medialni wystawy: Telewizja Polska, Polskie Radio, Polska Agencja Prasowa, „Rzeczpospolita”, „Mówią wieki”, Sieci, wSieci Historii, portal historyczny dzieje.pl.
Patroni wystawy we Wrocławiu: Polskie Radio Wrocław, Gazeta Wrocławska, TVP3 Wrocław.
Kurator wystawy: Wojciech Kalwat
Koncepcja i scenariusz wystawy: Wojciech Kalwat, prof. Michał Kopczyński
Współpraca przy koncepcji wystawy: Lena Dąbkowska, Agata Krok, Sebastian Pawlina, Anna Piekarska, Aleksandra Rodziewicz, Karolina Wichowska
Koncepcja plastyczna wystawy, projekt wykonawczy, realizacja i montaż: Sowa-Szenk
SPOT PROMOCYJNY WYSTAWY:
Źródło: Muzeum Historii Polski