Radni powiatu cieszyńskiego wyrazili wolę przejęcia budynków w Górkach Wielkich, które są związane z Zofią Kossak. To m.in. muzeum pisarki i dwór, w którym mieszkała przed wojną – podało starostwo cieszyńskie. Przyjęta uchwała nie określa terminów działań.
"Radni przyjęli uchwałę intencyjną w sprawie kierunków działania zarządu powiatu w zakresie przyjęcia darowizny stanowiącej majątek Fundacji im. Zofii Kossak w Górkach Wielkich, na który składają się Centrum Kultury i Sztuki +Dwór Kossaków+, Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej, spichlerz oraz teren tzw. Nowego Parku" – poinformował w środę starosta cieszyński Mieczysław Szczurek.
Wicestarosta Janina Żagan powiedziała, że po przyjęciu uchwały "nieruchomość należy przejąć od dotychczasowych właścicieli i myśleć dalej nad rozwojem tego miejsca we współpracy z gminą Brenna".
"Przedsięwzięcie ma doprowadzić do utworzenia w przyszłości Centrum Kultury Wyższej. Myślę, że czas festynów, disco-polo należy zakończyć powoli, albo chociaż trochę ograniczyć. Takich miejsc jest dosyć, a miejsc na uprawianie wyższej kultury jest niewiele. Mam nadzieję, że to miejsce pod auspicjami powiatu cieszyńskiego będzie takie zadanie spełniało" – powiedziała Żagan.
Wicestarosta przypomniała, że znajdujące się w Górkach Wielkich muzeum Zofii Kossak jest już prowadzone przez Muzeum Śląska Cieszyńskiego, będące jednostką powiatową. Rodzina pisarki przekazała tam pamiątki. "Teraz, dopóki nie zostanie utworzona samodzielna instytucja kultury, Muzeum będzie zawiadywało całością" – zaznaczyła Janina Żagan.
W uzasadnieniu przyjętej przez radę powiatu uchwały intencyjnej wskazano, że rynkowa wartość nieruchomości wynosi ok. 1,53 mln zł.
Obecnie powiat przeznacza na prowadzenie góreckiej filii Muzeum Śląska Cieszyńskiego 120,5 tys. zł rocznie. Samorząd zaznaczył, że po sfinalizowaniu przejęcia koszty wzrosną. Gmina Brenna nie zamierza zwiększyć swojego udziału.
Powiat cieszyński złożył już wniosek o pieniądze z Rządowego Funduszu Przeciwdziałania Covid-19 dla jednostek samorządu terytorialnego "na utworzenie instytucji kultury Centrum Edukacyjno-Kulturalne +U Kossaków+". Pozyskane stamtąd pieniądze pozwoliłyby na odtworzenie i rewitalizację spichlerza z XVIII w., termomodernizację budynku muzeum biograficznego Zofii Kossak, a także zabezpieczenie ruin dawnego dworu Kossaków i zagospodarowanie parku wraz z parkingiem.
Zofia Kossak była córką Tadeusza Kossaka, bliźniaka malarza Wojciecha, wnuczką Juliusza oraz kuzynką Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Po śmierci męża Stefana Szczuckiego w 1923 r. zamieszkała w dworze w Górkach Wielkich. Dwa lata później ponownie wyszła za mąż, za Zygmunta Szatkowskiego.
Podczas wojny pisarka założyła konspiracyjne organizacje Front Odrodzenia Polski oraz Radę Pomocy Żydom Żegota. Była więźniarką niemieckiego obozu Auschwitz. Została skazana na śmierć. Dzięki staraniom władz podziemia udało się doprowadzić do jej uwolnienia. Uczestniczyła w Powstaniu Warszawskim.
W 1945 r. wyjechała do Londynu. Po powrocie z emigracji zamieszkała w Górkach Wielkich w domu ogrodnika położonym obok dworu, który spłonął. Obecnie mieści się w nim muzeum pisarki. Zmarła w 1968 r. Spoczywa na góreckim cmentarzu.
Prezydent Andrzej Duda odznaczył pośmiertnie Zofię Kossak Orderem Orła Białego. Izraelski instytut Yad Vashem uhonorował ją medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ aszw/
