Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka. 2014 r. Fot. PAP/J. Bednarczyk
Hasło „Kantor tu jest!” towarzyszy obchodom 40-lecia Cricoteki – ośrodka dokumentującego twórczość Tadeusza Kantora. Ze względu na drugą falę pandemii będą one ograniczone i transmitowane w internecie.
W tym roku przypada 105. rocznica urodzin artysty i 30. rocznica jego śmierci.
"Hasło +Kantor tu jest!+ jest nieco przewrotne. Chcemy pokazać, że mija 30 lat od jego śmierci, a założona przez niego instytucja wciąż działa i inspiruje do działania innych twórców" - powiedziała PAP Natalia Zarzecka dyrektor Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka.
Jak podkreśliła, pamięć o Kantorze wciąż jest odczytywana na nowo. "Cricoteka jest instytucją, wokół której skupiają się artyści podchodzący z mniejszym lub większym dystansem do twórczości Kantora, ale jednak z nią dyskutujący. Jest miejscem dostępnym dla wciąż nowej publiczności" – mówiła PAP Zarzecka.
Prof. Pleśniarowicz: teatr Kantora nikogo nie pozostawiał obojętnym
W ramach obchodów 40-lecia instytucji 8 grudnia zaplanowano dyskusję "Gdzie jest Kantor?" z udziałem Natalii Zarzeckiej oraz Andy Rottenberg i Jarosława Suchana, którą poprowadzi dziennikarka radiowa Agnieszka Obszańska. Jej uczestnicy rozmawiać będą o tym, w jaki sposób placówka założona przez artystę jako archiwum jego twórczości, może być miejscem żywych idei także po jego śmierci. Transmisja będzie dostępna na FB Cricoteki oraz stronie internetowej www.cricoteka.pl.
Tego samego dnia odbędzie się premiera dźwiękowego spaceru po Krakowie śladami artysty "Kantor tu jest!". Utwór skomponowany przez Wojciecha Kiwera jest remiksem archiwalnych wypowiedzi Tadeusza Kantora i libretta Agnieszki Jakimiak na temat pomysłów artysty na aranżację przestrzeni miejskiej.
Jak podkreśla Natalia Zarzecka, utwór jest pretekstem do samodzielnego zwiedzania Krakowa śladami Tadeusza Kantora. Bezpłatna aplikacja na smartfony Echoes – oparta na geolokalizacji – uruchamia w określonych punktach miasta ścieżkę dźwiękową, pozwalającą spojrzeć na to miejsce "oczami Kantora" – przenieść się w jego czas lub do jego świata wyobrażonego, bowiem inspiracją do powstania tego dźwiękowego spaceru były stworzone przez Kantora na początku lat 70. fotokolaże z cyklu "Pomniki niemożliwe". Artysta wkomponował w zdjęcia ogromnych rozmiarów sprzęty np. kolosalne krzesło stojące na Rynku Głównym czy most-wieszak przerzucony przez Wisłę koło Wawelu.
Mimo ograniczeń widzowie będą mogli oglądać otwarte w tym roku wystawy: nową wystawę stałą "Tadeusz Kantor. Widma", "Cargo" Marka Chlandy, "Między-Czas", "Pierwszy zmysł" i "Całe życie jest teatrem".
Jak podkreśliła Zarzecka, jednym z najważniejszych wydarzeń roku jubileuszowego, które udało się przygotować we współpracy z Krakowskim Teatrem Tańca oraz Instytutem Muzyki i Tańca, był spektakl choreograficzny "Kantor. Burza" w reż. Sławomira Krawczyńskiego z choreografią Anny Godowskiej – przywołujący przedstawienia Kantora.
Miłośnicy twórczości Kantora od kilku tygodni mogą wirtualnie zwiedzać ostatnie mieszkanie artysty przy ul. Siennej 7/5 (https://www.cricoteka.pl/gpt/), słuchając narracji w języku polskim i angielskim towarzyszącej eksploracji szaf i regałów wypełnionych osobistymi przedmiotami pozostawionymi przez twórcę teatru Criocot 2.
Ze względu na pandemię koronawirusa część wydarzeń planowanych na 7 i 8 grudnia z udziałem aktorów i współpracowników Tadeusza Kantora oraz przyjaciół Teatru Cricot 2 została przełożona na wiosnę przyszłego roku.
Cricoteka powstała z inicjatywy Tadeusza Kantora. 19 stycznia 1980 r. ówczesna wiceprezydent miasta Krakowa Barbara Guzik, przekazała artyście klucze do pierwszej siedziby instytucji przy ul. Kanoniczej 5. Kantor zdeponował tam m.in. rekwizyty i przedmioty ze swoich spektakli, rysunki i pisma teoretyczne, rejestracje wideo, czasopisma i książki. Otwarcie Cricoteki dla publiczności nastąpiło w 1981 roku. Przez pierwsze 10 lat pełniła ona funkcję "żywego archiwum" twórczości teatralnej Kantora.
Po śmierci Tadeusza Kantora w 1990 r. przyjaciele i współpracownicy artysty wypełniali jego testament, by przekazywać jego idee "nie w martwym systemie bibliotekarskim, lecz w umysłach i wyobraźni następnych pokoleń".
W 2014 r. nastąpiło otwarcie nowej siedziby instytucji - tuż nad brzegiem Wisły, w krakowskim Podgórzu. Od momentu przeprowadzki zorganizowano 57 wystaw i blisko 3,5 tys. wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Placówkę odwiedziło w ciągu sześciu lat prawie 287 tys. osób, a wydawnictwo Cricoteki ma na swoim koncie 125 publikacji.(PAP)
Małgorzata Wosion-Czoba
wos/ pat/
