Źródło: IPN/Twitter
Kwiaty na grobie brata i bratowej Zygmunta Szendzielarza złożyli w poniedziałek przedstawiciele szczecińskiego oddziału IPN. Grób rodziny Szendzielarzów na Cmentarzu Centralnym jest też symboliczną mogiłą zamordowanego 70 lat temu „Łupaszki” i jego żony.
"Dziś mija siedemdziesiąta rocznica śmierci mjra Zygmunta Szendzielarza +Łupaszki+, kawalerzysty, oficera Wojska Polskiego, uczestnika kampanii polskiej 1939 r. i konspiracji niepodległościowej okresu II wojny światowej oraz czasów dyktatury komunistycznej. 8 lutego 1951 r. funkcjonariusze bezpieki dokonali zbrodni sądowej, pozbawiając życia tego wyjątkowego bohatera i oddanego żołnierza Rzeczypospolitej Polskiej. Dlaczego? Bo wytrwał wierny słowom przysięgi, broniąc niepodległości naszej ojczyzny. Nawet wówczas, gdy inni utracili już nadzieję. Jest więc przykładem postawy niezłomnej i ofiarności w imię patriotycznych wartości" – powiedział PAP dyrektor szczecińskiego oddziału IPN Paweł Skubisz.
Na szczecińskim Cmentarzu Centralnym, w kwaterze 21A, znajduje się grób brata "Łupaszki", obrońcy Lwowa w latach 1918-19 i kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari, rotmistrza Mariana Szendzielarza i jego żony Wandy. To także symboliczny grób mjra Zygmunta Szendzielarza oraz jego żony Anny, która zginęła w Niemczech, dokąd została wywieziona na roboty.
70 lat temu wykonano wyrok śmierci na mjr. Zygmuncie Szendzielarzu „Łupaszce”
"Symboliczny grób mjra Zygmunta Szendzielarza +Łupaszki+ przypomina nam dzisiaj o tragedii jego najbliższych krewnych, którzy po wojnie osiedlili się w Szczecinie. Przez wiele lat szukali oni miejsca pochówku swojego brata, a gdy go nie odnaleźli, to w ten sposób chcieli oddać mu cześć, czekając, aż kiedyś nastąpi przełom w poszukiwaniach" – zaznaczył Skubisz.
Jak dodał, dla historyków i osób związanych z kultywowaniem pamięci o polskich bohaterach, mogiła ta jest "ważnym świadectwem, że nie wolno tracić nadziei, że trzeba wierzyć i pracować, poszukiwać, badać aż do skutku, aż uda nam się odnaleźć i zidentyfikować innych polskich bohaterów z czasów antykomunistycznego powstania lat 1944-1956".
Szczeciński IPN poinformował, że pomnik nagrobny i jego otoczenie zostały uporządkowane i oczyszczone "staraniem pracowników pionu upamiętnień instytutu".
Dr T. Łabuszewski: mjr „Łupaszka” dobrze zasłużył się Polsce
"Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych planowane jest odnowienie liternictwa i konserwacja granitowego pomnika. Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Szczecinie rozpoczęło także procedurę wpisania grobu do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, prowadzonej przez Instytut Pamięci Narodowej" – poinformowano.
Urodzony w 1910 r. Zygmunt Szendzielarz ps. "Łupaszka" lub "Łupaszko", był zawodowym oficerem Wojska Polskiego, dowódcą V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej oraz oddziałów partyzanckich Wileńskiego Okręgu AK, następnie Ośrodka Mobilizacyjnego Wileńskiego Okręgu AK, kawalerem Orderu Virtuti Militari V klasy.
Po 1944 r. i wcieleniu Wileńszczyzny do ZSRS Szendzielarz odtworzył na Białostocczyźnie swój oddział. Wraz ze swoimi żołnierzami walczył z sowietami i polską bezpieką również w województwach białostockim, gdańskim i olsztyńskim.
Wąsowski: termin "żołnierze wyklęci" oznaczał ich zapomnienie po 1989 roku
Od wiosny 1947 r. ukrywał się, utrzymując stałą łączność z komendą Okręgu Wileńskiego AK i walczącą na Podlasiu VI Wileńską Brygadą AK. W czerwcu 1948 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. 30 listopada 1950 r. skazany został przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę śmierci. Został stracony 8 lutego 1951 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.
Szczątki Zygmunta Szendzielarza odnaleziono wiosną 2013 r. w pobliżu kwatery "Ł" Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie; genetyczne badania identyfikacyjne przeprowadzili naukowcy Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie w ramach Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów.(PAP)
autorka: Elżbieta Bielecka
emb/ pat/
