Park Historyczny w Bliźnie na Podkarpaciu, gdzie Niemcy w latach 1943-44 testowali broń rakietową. Fot. PAP/D. Delmanowicz
Zdobycie przez wywiad Armii Krajowej informacji o rakietach V-1 i V-2 to temat albumu, do zapoznania się z którym – w 79. rocznicę powołania formacji – zachęca Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Publikacja online to m.in. dokumenty, meldunki i biografie wywiadowców z AK.
W niedzielę przypada 79. rocznica przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową - uważaną za największą podziemną formację zbrojną w okupowanej Europie. Z tej okazji Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego wspólnie z Archiwum Akt Nowych zachęcają do zapoznania się z ich publikacją pt. "Wywiad i kontrwywiad Polskiego Państwa Podziemnego w starciu z V-1 i V-2", która na stronach ABW dostępna jest w wersji elektronicznej.
"Zdobycie przez wywiad Armii Krajowej informacji na temat niemieckiej +broni odwetowej+ V-1 i V-2 oraz dostarczenie jej fragmentów wraz ze szczegółowymi raportami na Zachód było jednym z największych sukcesów wywiadu Polski Podziemnej w czasie II wojny światowej" - przypominają autorzy we wstępie książki.
"Zdobycie przez wywiad Armii Krajowej informacji na temat niemieckiej +broni odwetowej+ V-1 i V-2 oraz dostarczenie jej fragmentów wraz ze szczegółowymi raportami na Zachód było jednym z największych sukcesów wywiadu Polski Podziemnej w czasie II wojny światowej" - przypominają autorzy we wstępie książki. Na trop ośrodka zbrojeniowego, w którym Niemcy konstruowali oraz testowali "nową broń", polski wywiad wpadł w 1942 r.
75 lat temu Niemcy rozstrzelali Antoniego Kocjana, który rozszyfrował broń „V”
"Udało się wówczas zlokalizować niemieckie centrum doświadczalne, które znajdowało się na wyspie Uznam na Morzu Bałtyckim. Początkowo regularne i szczegółowe doniesienia polskiego wywiadu na temat niemieckich prób z bronią rakietową nie wywołały reakcji wśród alianckich decydentów. Dopiero, gdy Niemcy zbudowali na brzegach Francji i Danii dziwne instalacje, Brytyjczycy poprosili polski rząd na uchodźstwie o pomoc" - zaznaczają.
Rzecznik prasowy ministra koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn przekazał PAP, że przygotowana przez ABW i AAN książka dokumentuje działania wywiadu Armii Krajowej, których celem było pozyskanie wiedzy o nowej niemieckiej broni – rakietach V-1 i V-2. "Większość materiałów publikowana jest po raz pierwszy. W publikacji znalazły się fotografie oryginalnych dokumentów, zdjęcia, meldunki, a także biografie tych, którzy prowadzili działania wywiadowcze" - podkreślił.
Opisana w książce historia świadczy nie tylko o dużej skuteczności działań żołnierzy Armii Krajowej, ale również o zaufaniu, jakim wówczas darzono AK – ocenia Stanisław Żaryn.
W jego ocenie, opisana w książce historia świadczy nie tylko o dużej skuteczności działań żołnierzy Armii Krajowej, ale również o zaufaniu, jakim wówczas darzono AK.
Prof. Kruszewski: Peenemuende to symbol jak technologia może doprowadzić do zbrodni
"Wywiad AK zdobywał cenne dla Aliantów informacje. Zdobycie danych, fotografii i elementów niemieckiej broni było jednym z najważniejszych sukcesów wywiadu AK w czasie II wojny. Operacja mająca na celu pozyskanie fragmentów niemieckich rakiet, ukrycie ich, a potem przetransportowanie z okupowanej Polski na Zachód do dziś musi budzić powszechne uznanie" - zaznaczył rzecznik.
W albumie "Wywiad i kontrwywiad Polskiego Państwa Podziemnego w starciu z V-1 i V-2" wykorzystano dokumenty odnalezione dopiero przed kilkunastoma laty. Wykonane przez struktury AK szkice i mapy niemieckich poligonów oraz rysunki rozbitych pocisków są publikowane po raz pierwszy. Publikacja przedstawia nie tylko unikatowe dokumenty, ale również sylwetki tych, bez których rozpracowanie V-1 i V-2 byłoby niemożliwe.
W opublikowanej na stronie ABW informacji pt. "Poznać tajemnice niemieckiej broni" przypomniano też o odkryciu jednej z rakiet V-2 nad Bugiem w okolicy miejscowości Sarnaki.
W albumie wykorzystano dokumenty odnalezione dopiero przed kilkunastoma laty. Wykonane przez struktury AK szkice i mapy niemieckich poligonów oraz rysunki rozbitych pocisków są publikowane po raz pierwszy.
"Okoliczni mieszkańcy znaleźli rakietę V-2, która nie eksplodowała. Natychmiast ją zamaskowali w sitowiu, a znalezisko zabezpieczyli lokalni AK-owcy. Tym razem udało się przechytrzyć Niemców, którzy po każdorazowej eksplozji rakiety, przeczesywali teren i usuwali fragmenty swojej +nowej broni+. Nieuszkodzona i kompletna V-2 była w rękach polskiego wywiadu!" - przypominają zdarzenia sprzed lat autorzy publikacji.
"Komenda Główna AK poinformowała Londyn o unikalnym znalezisku. Reakcja była natychmiastowa – zdecydowano, że elementy rakiety oraz dokumentacja techniczna sporządzona przez polskich naukowców zostanie jak najszybciej przetransportowana na Zachód. Brawurowy przerzut samolotem z okolic Tarnowa do Włoch, a potem do Londynu, zaplanowano na noc z 25 na 26 lipca 1944 r." - opisują historię w książce.
Całe wydawnictwo dostępne jest w wersji elektronicznej na stronie ABW (https://abw.gov.pl/wyd/inne-publikacje/1756,Inne-publikacje.html). Można tam znaleźć również inne specjalistyczne książki poświęcone tematyce wywiadu i kontrwywiadu. (PAP)
nno/ ago/ pat/
