Akt erekcyjny budowy łuku triumfalnego w Tomaszowie Lubelskim. 20.03.2021. Fot. PAP/B. Wójtowicz
Łuk triumfalny, który powstanie w Tomaszowie Lubelskim, będzie przypomniał o naszej wielkiej polskiej historii – mówił wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. W sobotę podpisał on akt erekcyjny pod budowę upamiętnienia.
Łuk triumfalny powstanie przed budynkiem jednego z liceów w Tomaszowie Lubelskim dla upamiętnienia 100-lecia Bitwy Warszawskiej i setnej rocznicy pobytu marszałka Józefa Piłsudskiego na ziemi tomaszowskiej. 20 marca 1921 r. Piłsudski w Tomaszowie Lubelskim dekorował i odbierał defiladę pułków kawalerii – Ułanów Krechowieckich, Jazłowieckich, Podolskich i 6 Dywizjonu Artylerii Konnej.
Wicepremier zaznaczył, że łuk triumfalny będzie nawiązywał do triumfalnych bram stawianych na cześć marszałka Piłsudskiego przybywającego do Tomaszowa Lubelskiego.
Łuk triumfalny powstanie przed budynkiem jednego z liceów w Tomaszowie Lubelskim dla upamiętnienia 100-lecia Bitwy Warszawskiej i setnej rocznicy pobytu marszałka Józefa Piłsudskiego na ziemi tomaszowskiej.
"Będzie młodemu pokoleniu (…) przypomniał o dokonaniach naszych przodków, o naszej wielkiej polskiej historii. Będzie budował naszą polską tożsamość i będzie przyczyniał się do tego, że my jako naród polski będziemy trwać, że nie roztopimy się w jakiejś ogólnonarodowej, ogólnoetnicznej magmie europejskiej, ale będziemy cały czas tutaj żyli w przekonaniu, że jesteśmy Polakami, że mamy swoją historię, mamy swoją tradycje, swoją kulturę, którą chcemy zachować i chcemy dalej, w kolejnych pokoleniach również czuć się Polakami" – powiedział Sasin.
Bitwa Warszawska – 100. rocznica
Przypomniał, że Piłsudski w Tomaszowie Lubelskim był w kilka dni po podpisaniu traktatu ryskiego i Tomaszów Lubelski nie był już wtedy miastem kresowym, ale znalazł się właściwie w centralnej Polsce.
"To pokazuje również skalę zwycięstwa Polaków, Polski nad bolszewikami i skalę tego wysiłku zbrojnego, który naród polski podjął w obronie swojej niepodległości, wykuwając granice nowo powstałego państwa" – mówił wicepremier.
"Nie byłoby tego sukcesu wtedy, nie byłoby Polski na mapie Europy, a może nie byłoby Europy takiej, jaka istniała przez kolejne 20 lat aż do wybuchu II wojny światowej, gdyby nie ci żołnierze, którzy tutaj w Tomaszowie Lubelskim odbierali rąk Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza marszałka Józefa Piłsudskiego zaszczytne ordery (Virtuti Militari – PAP), które krwią własną zdobywali na polach bitwy polsko-bolszewickiej" – podkreślił Sasin.
Po jednej stronie – poświęconej upamiętnieniu 100-lecia Bitwy Warszawskiej – będzie na nim umieszczony napis „Cud nad Wisłą” oraz daty 1920 i 2020, a także symboliczne postaci ułana, piechura i ks. Ignacego Skorupki. Będą też płaskorzeźby z wizerunkiem Matki Boskiej Łaskawej i orła legionowego.
Łuk triumfalny w Tomaszowie Lubelskim będzie miał sześć metrów wysokości. Po jednej stronie – poświęconej upamiętnieniu 100-lecia Bitwy Warszawskiej – będzie na nim umieszczony napis "Cud nad Wisłą" i daty 1920 i 2020, a także symboliczne postaci ułana, piechura i ks. Ignacego Skorupki (kapelana WP w czasie wojny polsko-bolszewickiej). Będą też płaskorzeźby z wizerunkiem Matki Boskiej Łaskawej i orła legionowego.
Z drugiej strony łuku – upamiętniającej setną rocznicę pobytu Piłsudskiego na ziemi tomaszowskiej znajdzie się napis "Marszałek J. Piłsudski", płaskorzeźba z jego wizerunkiem i daty 1921 i 2021. Łuk ma być betonowy, a zdobienia z brązu.
Łuk triumfalny stanie na terenie I Liceum Ogólnokształcącego im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim. Historia tej szkoły wiąże się z istniejącym dawnej w Tomaszowie Lubelskim Państwowym Gimnazjum im. Bartosza Głowackiego. Marszałek Piłsudski odwiedził je 20 marca 1921 r.
Podpisanie aktu erekcyjnego i wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę łuku było początkowo zaplanowane jako element uroczystości związanych z Rokiem Józefa Piłsudskiego w powiecie tomaszowskim. Obchody te z udziałem szerszej publiczności, z powodu obostrzeń związanych z pandemią zostały odwołane, mają się odbyć w innym terminie.
"Mam nadzieję, że łuk triumfalny odsłonimy najpóźniej 11 listopada tego roku" – powiedział PAP wicestarosta tomaszowski Jarosław Korzeń. Dodał, że łuk miał powstać już w ubiegłym roku na 100-lecie Bitwy Warszawskiej, ale plany pokrzyżowała pandemia.
Łuk triumfalny powstanie z inicjatywy Komitetu Organizacyjnego Obchodów 100-lecia Bitwy Warszawskiej i Stowarzyszenia Samorządów Powiatu Tomaszowskiego, które prowadzi zbiórkę funduszy na ten cel. Według szacunków budowa ma kosztować ok. 200 tys. zł.
Wicepremier Sasin wcześniej złożył kwiaty pod pomnikiem Józefa Piłsudskiego w Siwej Dolinie w Tomaszowie Lubelskim. W tym miejscu Piłsudski 20 marca 1921 r. dekorował i odbierał defiladę pułków kawalerii, a nazwano je Siwą Doliną od koloru mundurów żołnierskich.(PAP)
Autorka: Renata Chrzanowska
ren/ joz/
