Antoni Chrościelewski. Fot. PAP/L. Szymański
W Nowym Jorku zmarł major Antoni Chrościelewski – sybirak, żołnierz 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, uczestnik walk pod Monte Cassino i polonijny działacz społeczny. Pełnił funkcję komendanta Okręgu 2. i członka zarządu głównego Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP). Miał 97 lat.
Jak powiedział w sobotę PAP p.o. naczelnego komendanta SWAP Tadeusz Antoniak, jako patriota Antoni Chrościelewski zawsze pracował na rzecz niepodległej Polski. Współdziałał z różnymi organizacjami, w tym z harcerzami, Klubami Gazety Polskiej i Komitetem Smoleńsko-Katyńskim.
Niezależnie, czy przebywał w przedwojennej Polsce, na Syberii, w 2 Korpusie gen. Andersa czy na imigracji w Anglii i USA, zawsze kierował się dewizą „Bóg, Honor, Ojczyzna” – podkreśla Tadeusz Antoniak.
„Dla nas, pierwszego pokolenia pełniącego funkcje w Zarządzie Głównym (SWAP), Antoni był niekwestionowanym autorytetem moralnym jako niepodległościowiec i państwowiec. Zaświadcza o tym całe jego życie, niezależnie, czy przebywał w przedwojennej Polsce, na Syberii, w 2 Korpusie pod dowództwem gen. Andersa czy na imigracji w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Zawsze kierował się dewizą +Bóg, Honor, Ojczyzna+” – podkreślił Antoniak.
W Cassino odsłonięto popiersie gen. Andersa
Chrościelewski zmarł 1 kwietnia. Od 1950 roku mieszkał w USA. Przez wiele dekad był aktywnym działaczem społecznym i kombatanckim. Środowisko polonijne znało go m.in. jako prezesa Polskiego Domu Narodowego „Warsaw” na Greenpoincie, organizującego m.in. wiele wydarzeń patriotycznych, społecznych i kulturalnych. Był współzałożycielem chóru Angelus.
Jako komendant Okręgu 2. Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej (SWAP), koncentrował się na wspomaganiu uczestników walk o niepodległość, byłych polskich żołnierzy w ich zmaganiach z inwalidztwem, chorobami i trudną sytuacją materialną.
Urodził się w 1924 roku. W wieku 15 lat wraz z matką i rodzeństwem został wywieziony z rodzinnego Augustowa na Syberię. Spędził dwa lata północnym Kazachstanie.
Z generałem Andersem przemierzył szlak przez Rosję, Irak, Liban, Palestynę i Włochy. W Italii walczył m.in. w bitwie pod Monte Cassino, a także w Loreto, Ankonie i Bolonii.
W 1942 roku znalazł się w szeregach Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Przystąpił do armii Andersa, a jego oddział połączono z Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich, która walczyła już wcześniej na froncie pod Tobrukiem. Z generałem Andersem przemierzył szlak przez Rosję, Irak, Liban, Palestynę i Włochy.
„Żołnierze przeszli intensywne ćwiczenia, uzbrojono ich i pod koniec 1942 roku przerzucono nad Kanał Sueski. Tam stoczyli walkę z Niemcami, którzy stacjonowali w okolicy Aleksandrii i dokonywali nalotów nad Kanał Sueski. Następnie oddział przerzucono do Palestyny. Później, już jako żołnierzy 3 Dywizji Strzelców Karpackich, przetransportowano ich kolejno do Egiptu i Włoch” - przypomina Muzeum II Wojny Światowej.
We Włoszech Chrościelewski walczył m.in. w bitwie pod Monte Cassino, a także w Loreto, Ankonie i Bolonii. Po wojnie wraz 3 Dywizją Strzelców Karpackich trafił do Anglii.
Mjr Chrościelewski został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino.
Major Chrościelewski został odznaczony za zasługi m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino.
Spocznie 17 kwietnia u boku żony Walerii, również sybiraczki, na cmentarzu weterańskim w "amerykańskiej Częstochowie" w Doylestown w stanie Pensylwania.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ akl/
