Władysław Bartoszewski. Fot. PAP/T. Żmijewski
Stołeczni radni opowiedzieli się w czwartek za wzniesieniem pomnika Władysława Bartoszewskiego na terenie skweru jego imienia na Woli.
Za przyjęciem uchwały w sprawie wzniesienia pomnika Władysława Bartoszewskiego zagłosowało 51 radnych, nikt nie był przeciw, sześć osób wstrzymało się od głosu.
W życiu Władysława Bartoszewskiego, jak w soczewce odbijały się wszystkie troski, obawy, ale też heroizm polskiego narodu – podkreśla wiceprzewodniczący Rady Warszawy Sławomir Potapowicz (KO).
Wiceprzewodniczący Rady Warszawy Sławomir Potapowicz (KO) prosząc radnych o poparcie uchwały wskazał, że Władysława Bartoszewskiego opisują "nie tylko suche fakty", jakie znalazły się w uzasadnieniu do projektu uchwały, "nie tylko liczne odznaczenia, historia życia, która jest niczym wyciąg najlepszych cech polskiego intelektualisty doświadczonego przez los, historię, a mimo to wciąż dumnie stojącego po stronie prawości i przyzwoitości".
Władysław Bartoszewski (1922-2015)
"W życiu Bartoszewskiego, jak w soczewce odbijały się wszystkie troski, obawy, ale też heroizm polskiego narodu. Cechy najpiękniejsze, które dziś pozwalają nam, następnym pokoleniom mówić, że są wśród nas ludzie przyzwoici, że właśnie na ich doświadczeniu, czynach i miłości do Polski możemy budować nasze poczucie dumy i patriotyzmu - patriotyzmu określanego przez codzienną pracę na rzecz wolnej i demokratycznej Polski" - mówił Potapowicz.
W uzasadnieniu uchwały zaznaczono, że "Skwer Władysława Bartoszewskiego, to szczególne miejsce". "W czasie okupacji biegła tędy uliczka Biała, która wydzielona wraz z sądami z Getta, wiodła korytarzem między trzymetrowymi murami do ulicy Chłodnej. Żydzi wchodzący do sądów od strony ul. Leszno, zaopatrzeni w ubrania i fałszywe papiery wychodzili na ul. Białą, którą przemycani byli poza getto. Wśród organizacji pomocowych była m.in. +Żegota+, do której przystąpił dziewiętnastoletni Bartoszewski" - czytamy.
W latach 1942–1944 współorganizował tajną Radę Pomocy Żydom (kryptonim Żegota). Był współredaktorem podziemnej prasy, działaczem katolickiego Frontu Odrodzenia Polski; uczestniczył w Powstaniu Warszawskim.
Władysław Bartoszewski urodził się w Warszawie 19 lutego 1922 r. Jego ojciec był jednym z dyrektorów Narodowego Banku Polskiego, matka - urzędniczką miejską. W wieku ośmiu lat rozpoczął naukę w prywatnym katolickim Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki. W 1937 r. uzyskał tzw. małą maturę i przeniósł się do Liceum Towarzystwa Wychowawczo-Oświatowego. W maju 1939 r. skończył liceum. Po wybuchu drugiej wojny światowej został pracownikiem Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Rada Pomocy Żydom "Żegota"
Od 22 września 1940 r. do 8 kwietnia 1941 r. Bartoszewski był więźniem KL Auschwitz (numer obozowy 4427); został uwolniony z obozu w wyniku zabiegów PCK w Międzynarodowym Czerwonym Krzyżu. Od lata 1942 r. uczestniczył w walce przeciwko okupantowi działając w Armii Krajowej i w Delegaturze Rządu na Kraj (Departament Spraw Wewnętrznych).
W latach 1942-1944 współorganizował tajną Radę Pomocy Żydom (kryptonim Żegota). Był współredaktorem podziemnej prasy, działaczem katolickiego Frontu Odrodzenia Polski; uczestniczył w Powstaniu Warszawskim.
Po wojnie Bartoszewski był współpracownikiem Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, a także członkiem PSL "Mikołajczykowskiego". Lata powojennej Polski to także trudny okres w życiorysie Bartoszewskiego. Prześladowany przez reżim komunistyczny i skazany pod zarzutem szpiegostwa, od listopada 1946 r. do sierpnia 1954 r. był w więzieniach. Został zrehabilitowany w 1955 r.
Za swoje zasługi otrzymał wiele najwyższych odznaczeń w kraju i za granicą, w tym Order Orła Białego, Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN, Wielki Krzyż Zakonu Rycerskiego i Szpitalnego św. Łazarza z Jerozolimy, medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.
Współpracował z "Tygodnikiem Powszechnym". W latach 80. uczestniczył w różnych działaniach opozycyjnych, był m.in. współzałożycielem Towarzystwa Kursów Naukowych i wykładowcą "Uniwersytetu Latającego", w latach 1974-1985 wykładał historię Polski na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Aktywny w okresie tworzenia NSZZ "Solidarność", internowany od 13 grudnia 1981 do 28 kwietnia 1982 r. W latach 1983-1990 był profesorem gościnnym nauk politycznych na trzech uniwersytetach w RFN: w Monachium, Eichstaett i Augsburgu.
W latach 1990-1995 Bartoszewski był ambasadorem RP w Austrii, dwukrotnie był ministrem spraw zagranicznych: od marca do grudnia 1995 r. i ponownie od lipca 2000 do października 2001 r. Był przewodniczącym Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej i Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, a także prezesem Polskiego PEN Clubu.
To autor około 40 książek na temat historii najnowszej Polski i Europy, w szczególności dotyczących problematyki polsko-niemieckiej i polsko-żydowskiej, m.in. "Ten jest z ojczyzny mojej", "1859 dni Warszawy", "Dni walczącej stolicy", "Moja Jerozolima, mój Izrael", "Dziennik z internowania".
Bartoszewski za swoje zasługi otrzymał wiele najwyższych odznaczeń w kraju i za granicą, w tym Order Orła Białego, Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN za pracę na rzecz pojednania między Polakami, Niemcami i Żydami oraz Wielki Krzyż Zakonu Rycerskiego i Szpitalnego św. Łazarza z Jerozolimy. Był honorowym obywatelem Izraela, odznaczonym medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". (PAP)
Autorzy: Natalia Kamińska, Marcin Chomiuk
nmk/ mchom/ jann/
