Zakończyły się prace w Elizeum, jednym z najbardziej tajemniczych zabytków Warszawy – poinformował w środę Stołeczny Konserwator Zabytków. Dwukondygnacyjna podziemna grota położona w parku Rydza-Śmigłego przy ul. Książęcej była miejscem przyjęć i zabaw możnych XVIII-wiecznej Warszawy.
W latach 1776-78 grotę kazał wybudować w skarpie brat króla, książę Kazimierz Poniatowski, według projektu Szymona Bogumiła Zuga. Elizeum było jednym z pawilonów ogrodowych dawnego założenia.
Jak wyjaśnił konserwator, Elizeum pierwotnie miało trzy wejścia: pierwsze przez sztuczną grotę (już nie istnieje), drugie wychodziło na sadzawkę (dziś jedyne wejście), trzecie przez wewnętrzną klatkę schodową i podziemny korytarz, prowadzące do Domku Imama (obecnie nieistniejącego). Domek Imama, odległy o 60 metrów od głównej groty, pełnił rolę kuchni, w której przygotowywano potrawy na przyjęcia organizowane w tam przez przez królewskiego brata, księcia Kazimierza Poniatowskiego.
Stołeczny konserwator poinformował, że podczas niedawno zakończonych prac odsłonięto częściowo zasypany otwór górnego wejścia. Wykonano niezbędne przemurowania oraz wstawiono kratę i wewnętrzne stalowe drzwi, które będą zamykane na zimę. W trakcie prac odkryto bruk przed wejściem do groty oraz murki oporowe. "Wszystkie te elementy zostały zachowane" - podkreślił.
Jak dodał, udrożnienie wejścia na górny korytarz pozwoli zwiększyć cyrkulację powietrza wewnątrz Elizeum. Jest to ważne z uwagi na duże zawilgocenie cegły, z której wymurowana jest podziemna grota. Swobodny przepływ powietrza poprawi warunki klimatyczne w obiekcie.
Elizeum, po śmierci księcia w 1800 r., przestało pełnić rolę miejsca salonu książęcego i stało się magazynem wykorzystywanym na beczki z piwem, potem jako lodownia szpitala św. Łazarza. Przejście z górnego korytarza przestało być potrzebne, zostało zamurowane i częściowo zasypane. Obecnie je przywrócono.
Osiemnastowieczna podziemna grota wciąż czeka na kompleksowy remont. Dotychczas, aby zmniejszyć bardzo wysokie zawilgocenie, we wnętrzu budowli, w dolne wejście wstawiono kratę umożliwiającą dopływ powietrza. Otwory wentylacyjne przykryto daszkami, by powstrzymać napływ wody opadowej do wnętrza.
Prace w Elizeum zostały przeprowadzone przez Zarząd Zielni m.st. Warszawy, który administruje obiektem. Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków od kilkunastu lat systematycznie monitoruje stan techniczny zabytku oraz zleca opracowania i konieczne ekspertyzy. Jeszcze w tym roku planuje wykonać całoroczny monitoring warunków klimatycznych wewnątrz Elizeum oraz zbadać system historycznych kanałów wentylacyjnych. (PAP)
Autor: Daria Kania
dka/ lena/
