Spot filmowy ENRS poświęcony Jaanowi Krossowi. Źródło: profil Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność w serwisie YouTube
W ramach tegorocznej kampanii społecznej „Pamiętaj. 23 sierpnia” Europejska Sieć Pamięć i Solidarność przypomni historię kolejnej osoby, której życie naznaczyła dramatyczna walka z systemami totalitarnymi. W 2021 r. bohaterem kampanii jest Jaan Kross – informuje PAP ENRS.
23 sierpnia, w rocznicę zawarcia paktu Ribbentrop-Mołotow, obchodzony jest Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych.
W 1944 r., podczas okupacji nazistowskiej, Kross pół roku spędził w więzieniu, a po ponownym zajęciu kraju przez Związek Sowiecki został skazany na niewolniczą pracę w gułagu (1946-1952). Po powrocie do rodzinnego Tallina w 1954 r. poświęcił się literaturze.
Spot filmowy poświęcony Jaanowi Krossowi dostępny jest w języku angielskim na stronie internetowej Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność oraz na profilu instytucji na platformie YouTube w wersji angielskiej oraz z polskimi napisami. Uroczysta premiera filmu odbędzie się 21 sierpnia podczas obchodów Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych w Muzeum IX Fortu w Kownie (Litwa).
23 sierpnia Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych
Jak przypomina ENRS, Jaan Kross (1920 - 2007) to estoński pisarz, symbol oporu wobec totalitaryzmu i „sumienie estońskiego narodu”. Dobrze zapowiadającą się karierę prawniczą Krossa pokrzyżowała wojna oraz przyłączenie Estonii do ZSRS. W 1944 r., podczas okupacji nazistowskiej, Kross pół roku spędził w więzieniu, a po ponownym zajęciu kraju przez Związek Sowiecki został skazany na niewolniczą pracę w gułagu (1946-1952). Po powrocie do rodzinnego Tallina w 1954 r. poświęcił się literaturze. Chociaż zajmował się także tłumaczeniami i tworzył poezję, międzynarodową sławę – zwieńczoną kilkukrotną nominacją do literackiej nagrody Nobla – przyniosły mu powieści historyczne.
Estoński pisarz dołącza do grona pozostałych bohaterów kampanii „Pamiętaj. 23 sierpnia”. Do tej pory z okazji Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych ENRS przygotowała filmy poświęcone losom Milady Horákovej – czeskiej polityk i członkini podziemnego ruchu oporu podczas II wojny światowej, ofiary morderstwa sądowego popełnionego przez partię komunistyczną, Kazimierza Moczarskiego – polskiego dziennikarza i pisarza, autora słynnej książki „Rozmowy z katem”, Juliany Zarchi – Litwinki niemiecko-żydowskiego pochodzenia, prześladowanej za pochodzenie, a także Żydówki Mali Zimetbaum i Polaka Edka Galińskiego – pary zakochanych, których uczucie połączyło w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau oraz Pétera Mansfelda – najmłodszej ofiary represji po rewolucji węgierskiej 1956 r.
23 sierpnia, w rocznicę zawarcia paktu Ribbentrop-Mołotow, obchodzony jest Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych.
Ważnym elementem kampanii są także przypinki z czarną wstążką. W poprzednich latach ESPS dystrybuowało je w muzeach i miejscach pamięci w całej Europie, ale w tym roku, z uwagi na zagrożenie wywołane pandemią wirusa COVID-19, organizatorzy polecają pobranie elektronicznej wersji przypinki pod postacią nakładki na zdjęcie profilowe na Facebooku, którą można znaleźć na fanpage’u ESPS.
Naukowcy Instytutu Pileckiego proponują nowe spojrzenie na pakt Ribbentrop-Mołotow
82 lata temu, 23 sierpnia 1939 r., w Moskwie przedstawiciele dwóch totalitarnych mocarstw – minister spraw zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop oraz ludowy komisarz spraw zagranicznych ZSRS, pełniący jednocześnie funkcję przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych (premiera), Wiaczesław Mołotow – podpisali w obecności Stalina sowiecko-niemiecki pakt o nieagresji wraz z tajnym protokołem dodatkowym, zawierającym rozgraniczenie stref interesów w Europie Środkowej i Wschodniej, oznaczające faktyczny rozbiór Polski. (PAP)
autorka: Anna Kruszyńska
akr/ dki/
