Źródło: Agra-Art
Obraz Władysława Podkowińskiego - początkowa i jedna z sześciu zachowanych wersji słynnego "Szału uniesień" - trafi w niedzielę na aukcję w Warszawie. Licytowane będą też tryptyk Jacka Malczewskiego "Konik Polny", "Zaporożcy" Józefa Brandta i "Poranek przed Karczmą" Józefa Chełmońskiego.
W Domu Aukcyjnym Agra-Art odbędą się w niedzielę dwie aukcje - poza Aukcją Sztuki Dawnej, gdzie licytowane będą arcydzieła klasy muzealnej, zaplanowano także Aukcję Sztuki Współczesnej, na której wystawione będą m.in. dzieła Zdzisława Beksińskiego.
"Szał uniesień" - inne tytuły to "Szał", "Szał marzeń" - to jeden z najbardziej znanych polskich obrazów. Przedstawia nagą, rudowłosą kobietę, która dosiada demonicznego konia. Obraz - wystawiony po raz pierwszy w marcu 1894 r. w warszawskiej Zachęcie - wywołał skandal.
Najkrótszy opis dzieła dał Kazimierz Przerwa-Tetmajer na łamach "Kuriera Codziennego": "Na rozhukanym olbrzymim koniu, na jakiejś apokaliptycznej bestii rzuconej w chaos, w zamęt wichrzących się tumanów chmur i mgławic na wpół leży naga kobieta oplótłszy koniowi kark ramionami, tuląc się doń twarzą, piersią, korpusem, cisnąc mu konwulsyjnie boki nogami." Z kolei Jan Białostocki w pracy "Ikonograficzny rodowód +Szału+" zwrócił uwagę, że "obraz nieokiełznanego konia jest tradycyjnie używany w moralizującej ikonografii jako symboliczne przedstawienie +ślepego pożądania+".
"Wiadomo, że przed namalowaniem monumentalnego +Szału uniesień+ artysta wykonywał studia i szkice. Niestety zachowało się jedynie sześć z nich. Cztery znajdują się w zbiorach muzealnych. Piąte wystawiane na aukcji Agry w 2008 roku z 80 tys. zł zostało wylicytowane do 0,5 mln zł. Obecnie zdobyliśmy dzieło nieznane wcześniej na rynku. Biorąc pod uwagę jego wartość artystyczną, symbolikę, miejsce w polskiej historii sztuki oraz zainteresowanie, jakim się cieszy, bierzemy pod uwagę, że cena sprzedaży może być o wiele wyższa niż cena wywoławcza, która wynosi 450 tys. zł" - podkreśliła dr Monika Bryl z Agra-Art.
Na aukcji licytowany będzie również słynny tryptyk Jacka Malczewskiego "Konik Polny". Obraz pochodzi z kolekcji Zygmunta Ziembickiego - krakowskiego przedsiębiorcy, który prowadził jedną z największych w Polsce firm w branży papierowo-technicznej. Ziembicki był uznanym kolekcjonerem, z czasem zgromadził imponującą kolekcję obrazów znanych mistrzów z Jackiem Malczewskim na czele, którego był przyjacielem i ojcem chrzestnym jego najstarszego syna.
"Znakomita proweniencja, idealny stan zachowania, bogata symbolika - zdecydowanie wyróżniają tryptyk na tle wystawianych na aukcjach dzieł Malczewskiego" - oceniła dyrektor Domu Aukcyjnego Agra-Art, Anna Jóźwik.
Cena wywoławcza tryptyku to 2 mln zł, zaś prognozowana cena sprzedaży wynosi 2,5-4 mln zł. W Agra-Art padł rekord dotyczący sprzedaży obrazów Jacka Malczewskiego. Wystawiona w marcu 2021 r. "Prządka", dzieło z 1922 r., nieznane wcześniej na rynku sztuki, zostało sprzedane za rekordową dla tego artysty kwotę ponad 6,7 mln zł. Licytacja tego monumentalnego, nasyconego symboliką obrazu rozpoczęła się od 1,7 mln zł.
Poza "Szałem" Podkowińskiego i "Konikiem Polnym" Malczewskiego w katalogu Aukcji Sztuki Dawnej są "Zaporożcy" Józefa Brandta - obraz ten można było zobaczyć w 2018 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie, "Poranek przed Karczmą" Józefa Chełmońskiego, "Modeliki w pracowni" - należące do grupy najważniejszych w oeuvre Tadeusza Makowskiego, "Błękitny huzar" Piotra Michałowskiego, a także fragment panoramy "Berezyna" Wojciecha Kossaka.
"Lista wielkich nazwisk w naszym katalogu jest o wiele dłuższa: Jan Stanisławski, Teodor Axentowicz, Leon Wyczółkowski, Ludomir Sleńdziński, Zygmunt Waliszewski, Juliusz Kossak, Wlastimil Hofman, Witkacy, Maurycy Gottlieb. Oferowane obrazy posiadają znakomitą proweniencję, historię wystaw i bibliografię. A zatem są to dzieła tworzące polską historię sztuki" - podkreślił prezes Agra-Art Konrad Szukalski.
Dodał też, że pięć dzieł jest wystawianych z szacunkową ceną sprzedaży wykraczającą ponad 1-2 mln złotych.
W sesji sztuki współczesnej będą z kolei licytowane m.in. trzy dzieła Zdzisława Beksińskiego, w tym dwa pochodzące ze słynnej kolekcji japońskiej, którą w 2018 r. sprowadził Dom Aukcyjny Agra-Art. Zakupione przez anonimowego kolekcjonera z Japonii w 1990 r. w Galerii Piotra Dmochowskiego w Paryżu obrazy, które miały stanowić trzon kolekcji Muzeum Sztuki Wschodnioeuropejskiej w Osace, przez trzydzieści lat były uznane za zaginione.
"Zainteresowanie sztuką Beksińskiego jest obecnie ogromne. Wcześniej, do lat 2010-2015, Beksiński należał do najbardziej znanych w Polsce artystów. Był bardzo dobrze rozpoznawany, miał swoje grono wiernych fanów, miał i przeciwników. Teraz zasięg jego sztuki zdecydowanie rozszerzył się, co więcej - dynamicznie rośnie" - zwróciła uwagę dr Bryl. Przypomniała też, że w Galerii DA Agra-Art latem tego roku publiczność miała okazję obejrzeć wystawę "Paryż - Osaka - Warszawa" z ponad 40 pracami olejnymi Zdzisława Beksińskiego z kolekcji japońskiej.
Na Aukcji Sztuki Współczesnej pojawią się również wybitne prace innych klasyków sztuki współczesnej m.in. Jerzego Dudy-Gracza, Stefana Gierowskiego, Jerzego Nowosielskiego, Jana Lebensteina, Tadeusza Dominika czy rzadko pojawiającego się Jerzego Ryszarda Zielińskiego-Jurry’ego. (PAP)
nno/ aszw/
