W Zachęcie w 2022 r. kilkanaście nowych ekspozycji

Janusz Janowski, który 3 stycznia objął stanowisko dyrektora Zachęty - Narodowej Galerii Sztuki na czteroletnią kadencję, „zadeklarował gotowość współpracy i realizacji przyjętego programu wystaw na rok 2022 z uwzględnieniem propozycji programowych przyjętych na lata 2022-2025” – jak poinformowała PAP w przesłanym komunikacie Olga Gawerska, rzecznik Zachęty.

Zachęta kontynuuje trzy ekspozycje, są to: „Retrospektywa norweskiej artystki Hege Lonne”, „Kobiety żyją dla miłości” Teresy Gierzyńskiej oraz obszerną wystawę sztuki japońskiej „Między kolektywizmem a indywidualizmem — awangarda japońskaw latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku”.

Prezentacje sztuki w 2022 r. rozpoczną się 3 marca od przybliżenia twórczości Mariusza Wilczyńskiego, uznawanego za wybitnego artystę w dziedzinie animacji. Wystawa „Zabij to...”, której kuratorką jest Marta Miś, skupia się na jednym filmie — opus magnum Wilczyńskiego pt. "Zabij to i wyjedź z tego miasta", nagrodzonym Złotymi Lwami 2020 na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Wystawie będzie towarzyszyć książka artystyczna, łącząca mikroeseje literackie zainspirowane filmem oraz rysunki Wilczyńskiego.

31 marca zostanie zaś zaprezentowany projekt Natalii Romik, wysoko oceniony przez jury konkursu 10. Międzynarodowej Wystawy Architektury w Wenecji. Jego tematem jest „Architektura przetrwania” — publiczność zobaczy półprzezroczyste i lustrzane odlewy kryjówek budowanych i wykorzystywanych przez Żydów podczas Holokaustu. „Artystycznie modyfikując modele kryjówek, które z definicji muszą pozostać niewidoczne dla niepowołanego oka, Romik podejmie grę z widzialnością jako istotną właściwością ich architektonicznej formy” – charakteryzuje pracę kuratorka Magdalena Komornicka. Wystawę i program zorganizowano dzięki wsparciu Taube Foundation for Jewish Life and Culture i Rozen Family Foundation.

Retrospektywa twórczości Jerzego Krawczyka rozpocznie się 7 kwietnia i potrwa do 19 czerwca. Przewodnim wątkiem wystawy pt. „Jerzy Krawczyk. Malarstwo” będzie "formuła realizmu przestrzennego, wypracowana przez malarza w dojrzałym okresie twórczości” - zaznacza jej kurator Michał Jachuła. Prezentacja obejmie obrazy poświęcone wojnie i Holokaustowi, pejzaże łódzkie i morskie oraz realistyczne w formie i socjalistyczne w treści prace tworzone w ramach ogólnopolskiej Grupy Malarzy Realistów. Ogromny dorobek artysty, doceniony i rozpoznany przede wszystkim w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, nie jest dzisiaj szerzej znany. Wystawie będzie towarzyszyć katalog, którego współwydawcą jest Muzeum Sztuki w Łodzi.

LOT – to nazwa pokazu rzeźby Romana Stańczaka, zrealizowanej do Pawilonu Polskiego, prezentowanej z dużym sukcesem na 58. Biennale Sztuki w Wenecji. Wystawie, która odbędzie się w dniach 21 kwietnia-26 czerwca, będą również towarzyszyć film z powstawania tej pracy oraz odwołania do wcześniejszych działań artysty. Kuratorami wydarzenia są Łukasz Ronduda i Łukasz Mojsak.

Wystawa „Niepokój przychodzi o zmierzchu”, którą będzie można oglądać od 14 lipca do 2 października 2022 r., będzie stanowić obszerną prezentację młodego pokolenia polskich artystek i artystów (urodzonych w drugiej połowie lat osiemdziesiątych i w latachdziewięćdziesiątych XX wieku). „Stanie się ona – jak zaznacza jej kurator Magdalena Komornicka – opowieścią o świecie, który zdaje się chylić ku upadkowi”. Według kurator socjalizacja pokolenia współczesnych dwudziestolatków i trzydziestolatków była zawieszona „pomiędzy” — stare wzorce jeszcze nie upadły, a nowe wciąż się nie wykształciły. „Kształtują się one – zauważa Komornicka - na naszych oczach w czasach kumulacji kryzysów i momentów zwrotnych obniżających poczucie bezpieczeństwa. Wszystko wydaje się dziś groźne, podważana jest jakakolwiek pewność co do przyszłości: od rozwoju technologii wymykających się spod kontroli, przez niesprawiedliwości społeczne i wcześniej nieprzewidywalne wykluczenia, aż po pandemię”.

Wystawa „Susan Mogul” to z kolei prezentacja sztuki tej wybitnej amerykańskiej artystki, pionierki sztuki wideo. Potrwa od 4 sierpnia do 30 października. Głównymi tematami sztuki Mogul są – jak przedstawia to kurator Michał Jachuła - pamięć oraz kwestie tożsamościowe w ujęciu autobiograficznym. Film „Prosaic Portraits” z początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, zapis spotkania z polskimi przedstawicielami świata kultury, takimi jak m.in. Kora, Natalia Koryncka-Gruz, Wojciech Marczewski, stanie się punktem wyjścia do konstrukcji wystawy, która obejmie również wczesne prace artystki z początku lat siedemdziesiątych.

Ekspozycja „Mariola Przyjemska. Konstrukcja. Konsumpcja. Melancholia” (14 września 2022–7 stycznia 2023) koncentruje się na rozwinięciu kluczowych wątków jej twórczości zarówno w perspektywie najnowszej historii sztuki polskiej, jak i w kontekście historii awangardy międzynarodowej. „Jako artystka łącząca malarstwo, fotografię i ready-mades Przyjemska jest fenomenalną kronikarką dynamicznych procesów społeczno-kulturowych zachodzących w trakcie transformacji po 1989 r. w Polsce” – charakteryzują ekspozycję kuratorki Ewa Majewska i Ewa Opałka.

20 października 2022–5 lutego 2023 będzie można oglądać wystawę problemową „Dzieciństwo: sztuka i edukacja w XX i XXI wieku”, przygotowywaną w nawiązaniu do wystawy Friedl Dicker-Brandeis, której tematem będą XX-wieczne alternatywne modele edukacji, przede wszystkim edukacji artystycznej, oraz koncepcje terapii dzieci przez sztukę. Pokazane zostaną głównie na przykładzie działańartystów powojennych i współczesnych (ze szczególnym uwzględnieniem Europy Środkowo-Wschodniej). Istotnym dla nich punktem odniesienia będzie twórczość i dorobek wybranych artystów i edukatorów z okresu międzywojnia. Przywołane zostaną m.in. postacie Franza Ciska i Janusza Korczaka. Częścią uzupełniającą projektu będzie wystawa "Pokój 28: Friedl Dicker-Brandeis". Wystawa przybliża twórczość modernistycznej malarki austriackiej, designerki i projektantki m.in. tkanin, studentki Bauhausu, rozwijającej także praktyki arteterapii oraz edukacji artystycznej dzieci i młodzieży w dwudziestoleciu międzywojennym i w czasie II wojny światowej.

Program wystawienniczy Zachęty zamyka ekspozycja „Katarzyna Kozyra. Szukając Jezusa” (24 listopada 2022–26 lutego 2023). Będzie topokaz archiwalnych materiałów prezentujących wszystkie osoby występujące w wieloletnim projekcie „Looking for Jesus” realizowanym w Izraelu. Film powstał we współpracy z Polskim Instytutem Sztuki Filmowej. (PAP)

Autorka: Anna Bernat

abe/ skp /