Polskie i niemieckie oddziały Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM) we wspólnym oświadczeniu wyraziły wsparcie dla starań Muzeum Narodowego w Warszawie o zwrot skradzionego obrazu Wassilego Kandinskiego.
"Pragniemy wspólnie wyrazić wsparcie dla Muzeum Narodowego w Warszawie w sprawie podjęcia odpowiednich kroków prawnych zapewniających zwrócenie skradzionej akwareli Wassilego Kandinskiego, wystawionej niedawno na sprzedaż przez dom aukcyjny Grisebach w Berlinie. Jako główny międzynarodowy organ zajmujący się standardami muzealnymi i zasadami postępowania dla muzealników na całym świecie, ICOM bardzo poważnie traktuje kwestie związane z nielegalnym handlem i nabywaniem skradzionych dzieł sztuki" - zaznaczono w opublikowanym 19 grudnia oświadczeniu.
W oświadczeniu zaznaczono, że "na rewersie obrazu widnieje pieczęć własnościowa Muzeum Narodowego w Warszawie, co sugeruje, że każdy dom aukcyjny przed sprzedażą powinien zasięgnąć opinii muzeum w celu weryfikacji jego pochodzenia".
"Oczywiste jest, że w niniejszej sprawie nie występuje bezsporne prawo własności konsygnanta. Chociaż ICOM Niemcy i ICOM Polska odnotowują fakt, że dom aukcyjny wstrzymał dalsze prowadzenie sprzedaży i zwrócił się do sądu o kontrolę, sprzedaż powinna zostać uznana za nieważną, a dzieło powinno zostać zwrócone prawnemu właścicielowi na podstawie wzajemnego porozumienia między stronami" - napisano.
W dokumencie powołano się na rezolucję ONZ z 6 grudnia 2021 roku dotyczącą zwrotu lub restytucji dóbr kultury do krajów pochodzenia. "Przypadek ten skłania również do bardziej ogólnej refleksji nad obiegiem dóbr kultury na rynku sztuki" - wskazano.
"Na gruncie niniejszej sprawy ICOM Niemcy i ICOM Polska chcą zaapelować o radykalną zmianę proceduralną na rynku sztuki, aby zapobiec występowaniu tego problemu w przyszłości i zapewnić legalny obieg dóbr kultury" - podsumowano.
Oświadczenie zostało podpisane przez prof. dr Beate Reifenscheid i dr. Piotra Rypsona, dyrektorów niemieckiego i polskiego oddziału ICOM.
Mimo działań podjętych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz polską ambasadę w Berlinie, 1 grudnia 2022 roku dom aukcyjny Grisebach wystawił na sprzedaż akwarelę Wassilego Kandinskiego, skradzioną w 1984 roku z Muzeum Narodowego w Warszawie. Następnego dnia sprzedaż wstrzymano. "Grisebach skontaktował się ze sprzedającymi i nabywcami" i będzie dążył do "przeprowadzenia dodatkowej kontroli sądowej w celu uzyskania wiążącego wyjaśnienia. Dalsza realizacja tej transakcji przez Grisebach zostanie wstrzymana" - poinformowała wówczas rzeczniczka domu aukcyjnego Sarah Buschor. (PAP)jbw/ tebe/
