W przededniu dnia św. Kazimierza, patrona Litwy, w piątek po południu w Wilnie rozpoczęło się najstarsze i najbarwniejsze święto miasta, 419. Jarmark Kaziukowy. Zgodnie z wielowiekową tradycją „na Kaziuka” handluje się wyrobami z drewna i wikliny; nieodłącznym elementem są też pierniki w kształcie serca oraz wileńska palma wielkanocna.
To właśnie wileńska palma - wałeczek wyplatany w różne wzory z suszonych roślin w kolorach naturalnych i farbowanych, przed kilkoma laty wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego Litwy – jest w tym roku głównym akcentem kiermaszu. Odsłonięcie instalacji artystycznej „700 palm”, nawiązującej do obchodzonego w tym roku jubileuszu 700-lecia Wilna, rozpoczęło w piątek trzydniowe święto.
Tegoroczny „Kaziuk” to ponad cztery kilometry straganów ustawionych wzdłuż centralnej ulicy miasta, alei Giedymina. Wiklinowe kosze, drewniane łyżki, miski, beczułki, fujarki, zydle, wyroby ze lnu oraz mniej wyszukane wyroby prezentuje tu ponad 500 twórców. 400 producentów oferuje żywności. Czynnych jest 15 ogródków kawiarnianych.
Jarmark to też muzyka i zabawa. W sobotę na placu Katedralnym wystąpią m.in. zespoły ludowe i odbędzie się aukcja wyrobów ukraińskich rzemieślników, a zebrane pieniądze zostaną przekazane walczącej Ukrainie.
Elementem Kaziuka jest trwający od 26 lutego do 5 marca w wileńskiej bazylice archikatedralnej św. Stanisława Biskupa i św. Władysława, w której znajduje się trumna ze szczątkami św. Kazimierza, odpust pod hasłem „Św. Kazimierz jest światłem Bożej miłości”. W sobotę zostanie tu odprawiona msza święta w języku polskim, transmitowana przez telewizję TVP Wilno. Liturgia rozpocznie się o godzinie 13.55 czasu polskiego. Jest to wydarzenie wyjątkowe, gdyż na co dzień w głównej świątyni kraju msze święte odbywają się tylko w po litewsku.
Tegoroczny Jarmark Kaziukowy zakończy niedzielna akcja demontażu instalacji „700 palm”, podczas której palmy będą rozdawane wszystkim chętnym. Jednocześnie odbędzie się licytacja 30 wyjątkowych palm zawierających życzenia znanych osób. Zebrane środki będą przekazane dla organizacji wspierających Ukrainę.
Historia Kaziukowego Jarmarku sięga początku XVII wieku, kiedy na ołtarze wyniesiono królewicza Kazimierza. Papież Urban III zezwolił na obchody rocznicowe z racji uznania wnuka Władysława Jagiełły za patrona Litwy. Święty Kazimierz (1458-84), syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, od najmłodszych lat odznaczał się wielką wrażliwością i pobożnością. Wiosną 1483 r. przybył na Litwę, gdzie otrzymał urząd podkanclerzego litewskiego. Wiódł życie na poły zakonne: nosił włosiennicę i pościł, wiele czasu spędzał na modlitwie. Zmarł 4 marca.
Początkowo Jarmark Kaziukowy był organizowany nieopodal Zielonego Mostu. Od 1887 roku przeniósł się na plac Katedralny, a od 1901 – na plac Łukiski. W czasach sowieckich jarmark był zakazany, ale nieformalny handel kaziukowy każdego roku na początku marca odbywał się na rynku Kalwaryjskim. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości, Kaziuk opanował Starówkę wileńską i aleję Giedymina.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ adj/
