Marian Federak. Źródło: IPN
Przedstawiciele rodziny, IPN oraz lokalnych władz i społeczności uczestniczyli w piątek w Częstochowie w odsłonięciu tablicy upamiętniającej Mariana Federaka - założyciela klubu sportowego Racovia, weterana Wojska Polskiego, zamordowanego przez Niemców w obozie koncentracyjnym.
Uroczystość odbyła się przed budynkiem klubowym Rakowa Częstochowa. Tablica została ufundowana przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.
Za upamiętnienie Mariana Federaka w imieniu całej rodziny dziękowała jego wnuczka Aneta Federak. „To wielki, ogromny zaszczyt, że możemy tu dzisiaj być i podziękować nie tylko dziadkowi, ale też wszystkim innym działaczom, dzięki którym powstało takie miejsce, czyli klub sportowy, w którym od wielu lat liczne pokolenia młodych ludzi związanych nie tylko z tą dzielnicą, ale z całym naszym miastem, mogą realizować swoje marzenia, zdobywać kolejne sukcesy” - powiedziała.
„Jest przedstawicielem pokolenia, które przez następne lata, aż do wybuchu II wojny światowej, pokazało nam, następnym pokoleniom, jak wywalczoną wolność i suwerenność zagospodarować, jak z niej korzystać” - powiedział dr Andrzej Sznajder.
Dyrektor katowickiego oddziału IPN dr Andrzej Sznajder opisywał Federaka jako przedstawiciela niezwykle ważnego pokolenia, które w 1918 r. wywalczyło wolną Polskę, a później biło się o kształt granic Rzeczypospolitej, walcząc w wojnie polsko-bolszewickiej. „Jest przedstawicielem pokolenia, które przez następne lata, aż do wybuchu II wojny światowej, pokazało nam, następnym pokoleniom, jak wywalczoną wolność i suwerenność zagospodarować, jak z niej korzystać” - powiedział dyrektor i przypomniał, że Federak był nie tylko współzałożycielem Racovii, ale też działaczem społecznym. Po agresji niemieckiej w 1939 r. walczył w obronie ojczyzny, zaangażował się w konspirację.
„Honorujemy i przywołujemy dzisiaj pamięć o Marianie Federaku, o nim samym, ale także honorujemy i przywołujemy pamięć o tym niezwykłym pokoleniu, które zapłaciło ogromną cenę za swoje przywiązanie do wolności, za swoją wierność Rzeczypospolitej” - dodał Sznajder.
Wojna polsko-bolszewicka
Wiceprezydent Częstochowy Ryszard Stefaniak podczas piątkowej uroczystości opisywał Federaka jako człowieka, który „urodził się, żył i umarł dla Polski”. Wyraził satysfakcję, że IPN już po raz kolejny uhonorował ważną postać dla miasta, zasłużoną dla ojczyzny, która może być wzorem dla kolejnych pokoleń.
Marian Federak urodził się 3 stycznia 1901 r. w Bliżynie k. Starachowic. W latach 1919-1921 odbywał służbę w IV Warszawskim Batalionie Etapowym oraz Batalionie Celnym nr 29 i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Służbę wojskową zakończył w stopniu sierżanta. Był aktywnym działaczem społecznym i jednym z założycieli klubu sportowego Racovia, który obecnie nosi nazwę RKS Raków Częstochowa.
W 1939 r. brał udział w wojnie obronnej. W czasie II wojny światowej działał w konspiracyjnych strukturach PPS-WRN na terenie Częstochowy. Za działalność konspiracyjną został aresztowany 3 listopada 1944 r. przez Niemców. Ostatecznie trafił do obozu pracy w Gassen, filii KL Gross-Rosen, gdzie został zamordowany 24 grudnia 1944 r. Data odsłonięcia tablicy upamiętniającej Mariana Federaka wpisuje się w 84. rocznicę przybycia pierwszego transportu do obozu Gross-Rosen. (PAP)
kon/ miś/
