Obelisk upamiętniający działania na Mokotowie w trakcie Powstania Warszawskiego, fot, PAP/A. Lange
Niemcy zajmują Sadybę, w powstańczym szpitalu umiera por. AK Roman Rozmiłowski, wykonawca w marcu 1941 r. wyroku śmierci na kolaborancie, aktorze Igo Symie. Trwają naloty na Mokotów. Powstańcza rozgłośnia chwilowo wstrzymuje nadawanie programu.
3 września 1944 r. po zajęciu Starówki Niemcy przygotowują się do ataku na Powiśle. Zajmują Sadybę. Nadal walczą odizolowane od siebie trzy dzielnice: Mokotów, Śródmieście i Żoliborz.
Obroną Powiśla dowodzi mjr Stanisław Błaszczak, ps. "Róg", jego zastępcą jest kpt. "Krybar" - Cyprian Odorkiewicz.
Powstanie Warszawskie dzień po dniu: 1 sierpnia
W powstańczym szpitalu polowym umiera na skutek ran odniesionych w walce zastępca dowódcy kompanii "Koszta" por. AK Roman Rozmiłowski, ps. "Zawada", "Srebrny". 7 marca 1941 r. wykonał wyrok śmierci wydany przez Wojskowy Sąd Specjalny Związku Walki Zbrojnej na niemieckim kolaborancie, aktorze Igo Symie. Aktor był doradcą gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera ds. kultury i głównym werbownikiem do antypolskiego filmu propagandowego "Heimkehr". 26 sierpnia 1944 r. na łamach konspiracyjnego "Demokraty" Rozmiłowski wspominał akcję:
"Mieszkał na czwartym piętrze przy ul. Mazowieckiej 10. O godzinie 7.10 zapukaliśmy do drzwi. Otworzyła służąca. +Czy pana dyrektora Syma możemy prosić?+. W tej chwili ukazał się Sym. +Czy pan Igo Sym?+. +Tak. Czym mogę panom służyć?+. W tej chwili wystrzeliłem, mierząc z visa prosto w serce. Strzał był celny. Szpicel upadł na twarz bez jęku. Ze schodów zbiegliśmy pędem (...)".
Powstanie Warszawskie dzień po dniu: 2 września. Niemcy wkraczają na Starówkę
Przy ul. Mazowieckiej ginie dowódca batalionu NOW-AK por. "Harnaś" - Marian Krawczyk. Jego oddział walczy w rejonie ul. Mazowieckiej, Nowego Światu i Świętokrzyskiej. 23 sierpnia uczestniczył m.in. w zdobyciu Komendy Policji przy Krakowskim Przedmieściu.
Naloty Luftwaffe i ostrzał artyleryjski są tak silne, że powstańcza rozgłośnia chwilowo wstrzymuje nadawanie programu.
3 września "Komunikat Informacyjny" Biura Informacji i Propagandy Obwodu V (Mokotów) informuje:
Podaję do wiadomości, że dla ułatwienia ludności załatwiania spraw w Urzędzie Komisarza dla spraw Ludności Cywilnej, wobec znacznych utrudnień w komunikacji, wywołanych działaniami wojennymi, została przeze mnie utworzona (...) Ekspozytura Urzędu Komisarza dla spraw Ludności Cywilnej na Dolnym Mokotowie, obejmująca tereny XX i XXI Komisariatów PKP. Kierownikiem Ekspozytury mianowany został przeze mnie obywatel Jan Wierzba".
Tego dnia konspiracyjna prasa powstańcza informuje m.in. o przemówieniu premiera Finlandii Anttiego Hackzella, który wyraża wolę wycofania się tego kraju z sojuszu z III Rzeszą i udziału w wojnie, oraz o zajęciu przez Sowietów Siedmiogrodu (Rumunia). "Komunikat Informacyjny" podawał, że armia amerykańska znajduje się już o 70 km od Lyonu, a we Włoszech oddziały alianckie, w tym polskie, przełamały Linię Gotów na odcinku adriatyckim na szerokości 32 km.
Charakterystyczna dla okresu Powstania jest rubryka "Poszukiwanie zaginionych" w dziale ogłoszeń. "(...) Stefan Walewski z Malczewskiego 6 poszukuje żony Marii (...). Przanowski Wojciech poszukuje matki Zofii i siostry Izabelli. Wiadomość: Malczewskiego 6" - czytamy w "Komunikacie Informacyjnym". (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ miś/ wus/
