Pokaz filmu „Zrównać z ziemią” w jasielskim domu kultury
W 80. rocznicę zburzenia Jasła odbędzie się premiera filmu „Zrównać z ziemią” opowiadającego o tragicznych losach kilkunastotysięcznego miasta. Bezpłatny pokaz odbędzie się w piątek 13 września w jasielskim domu kultury.
„Zrównać z ziemią” to fabularyzowany dokument przedstawiający historię wysiedlonego i spalonego miasta. Pokazuje tragedię jego mieszkańców, ale też okolicznych miejscowości.
„Jest przecież las warzycki, w którym wymordowano ponad 5 tys. osób z Jasła i okolic. W Żmigrodzie zgromadzono ponad 1600 Żydów, których później rozstrzelano. W Szebniach był obóz pracy przymusowej i miejsce zagłady tysiąca ludzi, wreszcie więzienie gestapo w Jaśle” – przypomniał w rozmowie z PAP producent filmu Bogdan Miszczak z Obiektyw Film Studio.
Historycy przyjmują, że głównym sprawcą zniszczenia 15-tysięcznego Jasła był starosta jasielski Walter Gentz. Podczas okupacji niemieckiej zarządzał największym powiatem należącym do Generalnego Gubernatorstwa.
13 września 1944 roku mieszkańcy Jasła dowiedzieli się, że w ciągu dwóch dni mają opuścić miasto. Żołnierze zrabowali ich majątki i pociągami wywieźli do Niemiec. Następnie saperzy rozpoczęli likwidację miasta. Po wojnie Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich uznała, że Jasło zostało zniszczone w 97 proc.
„Próbowaliśmy w tym filmie pokazać strach ludzi, ale też Gentza, który przecież nie był bogiem wojny, natomiast chciał być nadczłowiekiem. Przecież to był też zwykły facet, który stoi przed lustrem w podkoszulku i wyrywając sobie włosa z ucha ćwiczy wystąpienie przed gubernatorem. Natomiast pod swoimi rządami chciał stworzyć +niemieckie miasto wzorcowe+. Wielokrotnie powtarzał, że Jasło nie będzie polskie” – dodał Miszczak.
13 września 1944 roku mieszkańcy Jasła dowiedzieli się, że w ciągu dwóch dni mają opuścić miasto. Żołnierze zrabowali ich majątki i pociągami wywieźli do Niemiec. Następnie saperzy rozpoczęli likwidację miasta. Po wojnie Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich uznała, że Jasło zostało zniszczone w 97 proc.
Okupacja niemiecka
O tym co wydarzyło się w Jaśle 80 lat temu twórcy filmu rozmawiają także z ekspertami: dyrektorem Muzeum Regionalnego w Jaśle Mariuszem Świątkiem, historykiem dr. Jackiem Magdoniem z jasielskiego muzeum oraz dr. Przemysławem Musiołkiem z rzeszowskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.
W filmie wykorzystano również fotografie archiwalne. Wśród nich nigdy wcześniej nie publikowane zdjęcia z hitlerowskiego obozu w Szebniach.
Reżyserem filmu jest Marcin Głowacki, autorem zdjęć Mariusz Konopka. W filmie występują: Maciej Słota, Paweł Dobek, Tadeusz Łomnicki, Joanna Baran-Marczydło, Mateusz Marczydło, grupy rekonstrukcyjne i statyści.
Premiera filmu „Zrównać z ziemią”, odbędzie się w 80. rocznicę wysiedlenia i zburzenia Jasła. Pokaz jest otwarty dla mieszkańców miasta i okolic, wystarczy odebrać bezpłatna wejściówkę w Jasielskim Domu Kultury. Premierowy pokaz rozpocznie się w piątek 13 września, o godz. 20.15. (PAP)
autorka: Agnieszka Lipska
al/ dki/
