Premier Donald Tusk w najbliższy weekend weźmie udział w oficjalnych obchodach upamiętniających 70. rocznicę bitwy pod Monte Cassino. Premier zostanie także przyjęty na audiencji przez papieża Franciszka i spotka się z szefem włoskiego rządu Matteo Renzim.
Główne uroczystości rocznicowe, w których oprócz szefa polskiego rządu udział wziąć ma m.in. brytyjski książę Harry, odbywać się będą od soboty na Monte Cassino i w pobliskim mieście Cassino.
Cykl uroczystości zorganizowała strona polska, a także lokalne włoskie władze oraz miejscowy uniwersytet i ministerstwo obrony Włoch. Tygodniowe obchody upamiętniające rocznicę zakończenia bitwy 18 maja 1944 roku zainaugurowano w ubiegłą niedzielę w opactwie benedyktynów na Monte Cassino, gdzie zapalona została i poświęcona Pochodnia Pokoju. Zaniesiono ją następnie na cmentarze żołnierzy polskich i brytyjskich.
Szef rządu w sobotę na Monte Cassino weźmie udział w uroczystym otwarciu małego muzeum pamięci 2. Korpusu, zbudowanego w pobliżu polskiego cmentarza wojennego z inicjatywy włoskiej Polonii. Miejsce to upamiętnia rolę polskich żołnierzy w walkach o Monte Cassino i w całej kampanii wyzwolenia Włoch. Na wystawie przypomina się dzieje 2. Korpusu, historię deportacji Polaków na Syberię, proces formowania armii generała Andersa i jej przejście przez Bliski Wschód do Włoch.
Następnie Tusk spotka się z harcerzami, przebywającymi we Włoszech w ramach wyprawy „Łączymy Pokolenia”, która symbolicznie połączy kombatantów i młodzież, Włochów i Polaków.
Premier tego dnia spotka się również z córką generała Władysława Andersa, dowódcy walk o Monte Cassino, Anną Marią Anders.
Po południu Tusk wręczy medale najlepszym zawodnikom uczestniczącym w międzynarodowym biegu na Monte Cassino. Tegoroczna edycja biegu, organizowanego przez władze Cassino, zapowiadana jest jako niezwykłe wydarzenie łączące sport z odkrywaniem kart polskiej historii. Ponad 2 tysiące biegaczy pokona dystans 10 kilometrów. Trasa będzie wiodła szlakiem, który pokonali 70 lat temu, forsując wzgórze, żołnierze 2. Korpusu. W biegu udział weźmie 1052 Polaków, by oddać hołd każdemu z polskich żołnierzy, poległych w bitwie, który pochowany jest na polskiej nekropolii. W jej pobliżu wyznaczono metę.
W planach szefa rządu jest również sobotnie wieczorne spotkanie z harcerzami oraz kombatantami. Spotkanie z bohaterami armii generała Andersa, świadkami wydarzeń sprzed 70 lat, będzie okazją do wysłuchania opowieści i wspomnień o jednej z najważniejszych bitew w historii polskiego oręża.
Główne uroczystości odbędą się w niedzielę, w 70. rocznicę zakończenia blisko dwutygodniowej bitwy. Ceremonia patriotyczno-religijna z udziałem Tuska, przedstawicieli miejscowych włoskich władz, kombatantów i harcerzy oraz Polonii rozpocznie się o godzinie 9.50 na Polskim Cmentarzu Wojennym. W jej trakcie książę Harry złoży wieniec od królowej Elżbiety II.
Prosto z Monte Cassino premier uda się do Rzymu, gdzie następnego dnia w poniedziałek spotka się przed południem z papieżem Franciszkiem. Po audiencji szef polskiego rządu spotka się także z watykańskim sekretarzem stanu kard. Pietro Parolinem.
Ostatnim punktem wizyty Tuska we Włoszech będzie spotkanie z szefem rządu Włoch Matteo Renzim. Wśród tematów rozmów pojawi się zapewne kwestia stworzenia w Europie tzw. unii energetycznej.
Bitwa pod Monte Cassino, nazywana także "bitwą o Rzym", trwała od 17 stycznia do 19 maja 1944 r. i składała się właściwie z czterech bitew między wojskami alianckimi a Niemcami. Walki miały miejsce w rejonie klasztoru na Monte Cassino. Bitwa uznawana jest za jedną z najbardziej zaciętych w okresie II wojny światowej. W szeregach aliantów walczyli Amerykanie, Brytyjczycy, Nowozelandczycy, Hindusi oraz 2. Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa.
18 maja 1944 r. po niezwykle zaciętych walkach żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli wzgórze Monte Cassino wraz ze znajdującym się nad nim klasztorem. W bitwie zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych. Kilka dni po zdobyciu Monte Cassino wojska alianckie przełamały linię Gustawa na całym pasie natarcia. 4 czerwca 1944 r. do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie.
W 1945 r. na Monte Cassino otwarto Polski Cmentarz Wojenny, na którym spoczywają żołnierze 2. Korpusu. W 1970 r. pochowano tam zmarłego w Londynie gen. Andersa. Obecnie na cmentarzu znajdują się 1052 imienne groby polskich żołnierzy. Na miejscu wiecznego spoczynku zdobywców Monte Cassino wyryto napis: "Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie". (PAP)
agy/ mok/ jbr/
