
Wystawę o przemilczanej historii Tragedii Górnośląskiej, która jest traumą dla pokoleń Ślązaczek i Ślązaków, przygotował Instytut im. Wojciecha Korfantego w Katowicach. Według zapowiedzi ma ona być prezentowana w różnych miastach Polski.
Jako Tragedię Górnośląską określa się przede wszystkim wydarzenia z 1945 r. Wówczas na Górny Śląsk wkroczyła Armia Czerwona, dopuszczając się morderstw, rabunków oraz gwałtów, a także kradzieży wyposażenia zakładów przemysłowych. Następnie przeprowadzono akcję deportacji mieszkańców Górnego Śląska do prac przymusowych w głąb ZSRR, a polskie władze komunistyczne rozpoczęły proces osadzania ich w obozach pracy na terenie Polski.
„W oficjalnej propagandzie dominował mit wyzwolenia i radosnego powitania czerwonoarmistów przez ludność cywilną. Milczano o mordach, gwałtach, rabunkach, a także wywózkach ludzi i sprzętu do ZSRR. Ukrywano współudział polskich komunistów i tuszowano istnienie obozów pracy. Zastraszano zarówno świadków, jak i osoby, które przeżyły zesłanie. Wszystko po to, by temat zniknął z przestrzeni publicznej i został zapomniany” – wskazał autor wystawy dr Michał Spurgiasz.
W ramach wystawy „Trauma pokoleń. Tragedia Górnośląska” zebrano relacje świadków, wspomnienia zesłańców oraz informacje o miejscach, w których osadzani byli mieszkańcy Górnego Śląska, m.in. o obozie w Świętochłowicach-Zgodzie, gdzie trafiło prawie 6 tys. osób, a liczbę ofiar szacuje się na 2-2,5 tys.
Od 25 września do 10 października wystawę można oglądać w katowickiej siedzibie Instytutu im. Wojciecha Korfantego. Następnie ma ona trafić do Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków w Radzionkowie.
Dyrektor instytutu Dorota Pociask-Frącek wskazała, że jego celem jest nagłośnienie Tragedii Górnośląskiej poza Górnym Śląskiem. „Chcemy, aby wystawa wędrowała po całej Polsce i uświadamiała, co wydarzyło się na naszych ziemiach. To nie tylko opowieść historyczna, to także wezwanie do zadumy i refleksji, by podobne dramaty nigdy więcej się nie powtórzyły” – podkreśliła.
Decyzją sejmików woj. śląskiego i opolskiego 2025 r. ustanowiono w obu regionach Rokiem Tragedii Górnośląskiej. Natomiast obie izby polskiego parlamentu podjęły uchwały upamiętniające ofiary tej tragedii.(PAP)
pato/ dki/