Portret królowej Marii Kazimiery w stroju koronacyjnym na koniu z lat 70. XVII w. Źródło: Unidentified painter, Public domain, via Wikimedia Commons
W rzymskiej bazylice Świętych Dwunastu Apostołów odbył się w niedzielę koncert, podczas którego wykonane zostało oratorium Alessandro Scarlattiego „Święty Kazimierz, król Polski” z 1704 roku. Dzieło skomponowane dla królowej Marysieńki Sobieskiej nie było nigdy od tamtego czasu wykonywane w Wiecznym Mieście.
Oratorium poświęcone jest Kazimierzowi Jagiellończykowi( 1458-1484), synowi króla Kazimierza IV Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki, namiestnikowi królewskiemu w Koronie Królestwa Polskiego, świętemu Kościoła katolickiego, patronowi Polski i Litwy. To jedyny przedstawiciel wpływowej wówczas w Europie dynastii Jagiellonów wyniesiony do chwały ołtarzy. Jego kult szerzył się szybko w wielu państwach europejskich, a pierwsza biografia ukazała się w Krakowie w 1521 roku. Prawdopodobnie także w tym samym roku papież Leon X ogłosił go świętym, ale papieski dokument w tej sprawie zaginął.
Kazimierz Jagiellończyk został ponownie ogłoszony świętym w 1602 roku, a ceremonia kanonizacyjna odbyła się dwa lata później w Wilnie.
Kazimierz IV Andrzej Jagiellończyk (ur. 30 listopada 1427 w Krakowie, zm. 7 czerwca 1492 w Grodnie) – wielki książę litewski w latach 1440–1492, król Polski w latach 1447–1492. Fot. REP/PAP/Wojciech Pacewicz
Oratorium, zamówione przez królową Marysieńkę, wykonało Arianna Art Ensamble z Palermo, gdzie w 1660 roku urodził się Alessandro Scarlatti, zabrzmiało w pochodzącej z początku XVIII wieku bazylice będącej pod opieką franciszkanów. Zespół muzyków poprowadził dyrygent Fabio Ciulla. Wystąpiło pięcioro solistów: Anastasia Terranova, Valeria La Grotta, Debora Troia, Aurora Bruno i Luca Dordolo.
Koncert odbył się w ramach drugiego Międzynarodowego Festiwalu Sobieskich, podczas którego prezentowana jest twórczość kompozytorów, których mecenatem otoczyły w Rzymie królowa Marysieńka Sobieska i jej wnuczka Maria Klementyna Sobieska. Jednym z organizatorów festiwalu jest Instytut Polski w Rzymie.
Koncert zorganizowany we współpracy z Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca (NIMiT) został sfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wnętrze bazyliki. Fot. Livioandronico2013, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons
Oratorium było formą podziękowania kompozytora dla królowej Marysieńki, wdowy po królu Janie III Sobieskim. Do czasów obecnych zachowały się trzy partytury kompozycji, przechowywane w Madrycie i Wiedniu. Dzieło zostało wykonane po raz pierwszy we wrześniu 1704 roku w prywatnym teatrze w Palazzo Zuccari, rzymskiej rezydencji polskiej królowej. Rok później zostało powtórzone we Florencji, gdzie bardzo mocny był kult świętego Kazimierza.
To kolejne wydarzenie w stolicy Włoch związane z postacią królowej Marysieńki. Od kwietnia do 21 września na rzymskim Kapitolu otwarta była wystawa poświęcona jej pobytowi w tym mieście. Królowa przybyła ze swoim dworem do Wiecznego Miasta na Rok Święty 1700 i pozostała 15 lat.
Z Rzymu Sylwia Wysocka(PAP)
sw/ san/
