Odsłonięcie pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego w Kielcach będzie głównym punktem obchodów setnej rocznicy wkroczenia I Kompani Kadrowej powstałej z inicjatywy marszałka do miasta. Uroczystość poprzedzi Ogólnopolski Zjazd Rodzin i Przyjaciół Legionów.
Monument powstał z inicjatywy powołanego w 2008 r. Obywatelskiego Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Kielcach. Stowarzyszenie pozyskało pieniądze na ten cel – potrzebne było ok. 450 tys. zł - poprzez zbiórki publiczne i sprzedaż cegiełek. Inicjatywę wsparli mieszkańcy Kielc, lokalni przedsiębiorcy oraz instytucje publiczne.
Autorem projektu pomnika jest rzeźbiarz Paweł Pietrusiński. Jak poinformował przewodniczący komitetu Janusz Koza, elementy pomnika są właśnie spawane w odlewni żeliwa w Bielsku-Białej.
Rzeźba przedstawia marszałka na koniu, w mundurze strzeleckim i z maciejówką na głowie. Wykonana jest z brązu, a cokół pomnika - z czerwonego granitu wołyńskiego. Elementy kamienne cokołu zostały ufundowane przez Konfederację Polaków Podola z Winnicy na Ukrainie - partnerskiego miasta Kielc. Monument stanie na Placu Wolności.
„Setna rocznica to powód, by uświadamiać, jakie to miało znaczenie dla wolności Polski. Wydaje się, że w Krakowie czują się spadkobiercami tych wydarzeń, ale to w Kielcach po latach niewoli, była przez krótki okres wolna Polska. Sam Piłsudski podkreślał swoją miłość od Kielc. Powinniśmy być z tego dumni i bez względu na to, kto ma jakie barwy, powinien szczególnie uczcić tę rocznicę” - powiedział prezydent Kielc Wojciech Lubawski.
Pomnik będzie przywieziony do stolicy województwa świętokrzyskiego na początku sierpnia. „Planujemy zorganizować uroczysty wjazd monumentu do miasta. Od rogatek dzielnicy Białogon, transportowi będą towarzyszyli rekonstruktorzy z Kieleckiego Ochotniczego Szwadronu Kawalerii im. 13 Pułku Ułanów Wileńskich” - dodał Koza.
Uroczystość odsłonięcia pomnika odbędzie się we wtorek 12 sierpnia. Wtedy też do Kielc wkroczą uczestnicy 49. Marszu Szlakiem I Kompani Kadrowej, którzy sześć dni wcześniej wyruszą z krakowskich Oleandrów. Do udziału w marszu zgłosiło się ponad 700 osób.
U stóp cokołu pomnika marszałka zostanie złożona urna z ziemią z miejsc ważnych dla dziejów Polski: z Baru na Podolu, miejsc powstania kościuszkowskiego, listopadowego, i styczniowego, z miejsc związanych z życiem i działalnością Piłsudskiego, z Westerplatte, Katynia, Charkowa, Miednoje, Monte Cassino, kwater powstańców warszawskich i z miejsca katastrofy smoleńskiej.
Jak podkreślił prezydent Kielc Wojciech Lubawski, marsz I Kompanii Kadrowej w sierpniu 1914 r., to jeden z najpiękniejszych momentów w historii Polski, ale wiedzę o tych wydarzeniach trzeba nadal popularyzować.
„Setna rocznica to powód, by uświadamiać, jakie to miało znaczenie dla wolności Polski. Wydaje się, że w Krakowie czują się spadkobiercami tych wydarzeń, ale to w Kielcach po latach niewoli, była przez krótki okres wolna Polska. Sam Piłsudski podkreślał swoją miłość od Kielc. Powinniśmy być z tego dumni i bez względu na to, kto ma jakie barwy, powinien szczególnie uczcić tę rocznicę” - powiedział Lubawski.
W 9 sierpnia w Kielcach zaplanowano Ogólnopolski Zjazd Rodzin i Przyjaciół Legionów, organizowany przez Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i kielecki Urząd Miasta. Impreza nawiązuje do rocznicy wkroczenia Kadrówki i 75. rocznicy ostatniego Zjazdu Legionistów (miał miejsce w sierpniu 1939 r. w Krakowie).
Przedsięwzięciu, które ma być okazją do integracji potomków legionistów i rozmów o losach swoich bliskich, będą towarzyszyły wydarzenia kulturalne i edukacyjne.
Jak poinformowała Agata Grochowicka z muzeum, w tym dniu zostanie uroczyście zainaugurowany Internetowy Wykaz Legionistów Polskich 1914-1918 - pierwsza w Polsce baza informacji o ponad 30 tys. legionistów. „To portal z historycznie udokumentowanym wykazem legionistów i częścią o charakterze społecznościowym” - tłumaczyła.
Uczestnicy zjazdu spotkają się z wnukiem marszałka Krzysztofem Jaraczewskim, który szefuje muzeum w Sulejówku. Zaplanowano grę miejską pod hasłem: „Wszyscy jesteśmy Legionistami” i wspólne śpiewanie pieśni legionowych. Najmłodsi będą mogli uczestniczyć w warsztatach prowadzonych przez członków grup rekonstrukcji historycznej. Będą m.in. pokazy dawnych rzemiosł i zajęć związanych z codziennym życiem legionistów oraz ludności cywilnej na ziemiach polskich na początku XX w. oraz gry i zabawy legionowe.
Na stronie internetowej kieleckiego magistratu uruchomiono specjalną zakładkę, gdzie można znaleźć informacje o wszystkich wydarzeniach rocznicowych.
Utworzona przez Józefa Piłsudskiego I Kompania Kadrowa zwana „Kadrówką” liczyła 160 żołnierzy. Wyruszyła z Krakowa na ziemie zaboru rosyjskiego w nocy z 5 na 6 sierpnia 1914 roku. 12 sierpnia dotarła do Kielc. Zdaniem historyków, choć militarnie był to epizod, wydarzenie miało ogromne znaczenie polityczne - było demonstracją woli walki o niepodległą Polskę.
Strzelcy przebywali w Kielcach z przerwami do 10 września 1914 r. Tutejszy Pałac Biskupów Krakowskich stał się kwaterą główną marszałka i jego sztabu. Znajdowały się w nim: Komisariat Wojsk Polskich, biura werbunkowe, drukarnia i redakcja „Dziennika Urzędowego Komisariatu WP”, poczta polowa, biuro przepustek oraz biuro intendentury.
„Kadrówka” dała początek Legionom Polskim, które swoim wysiłkiem zbrojnym w latach I wojny światowej przyczyniły się do odzyskania niepodległości w 1918 r.
Co roku w sierpniu odbywają się marsze szlakiem I Kompanii Kadrowej z Krakowa do Kielc. Pierwszy marsz drużyn strzeleckich zorganizowano - dla upamiętnienia tamtych wydarzeń - w 1924 r. Przed wojną odbyło się 15 marszów. W PRL przez dziesięciolecia marsze były zakazane. Tradycję wskrzeszono w 1981 r. W latach 80. marsz miał charakter manifestacji patriotycznej, potem powrócił do przedwojennej formuły zawodów sportowo-obronnych.
Pierwszym Honorowym Obywatelem Kielc był Józef Piłsudski, został nim w 1921 r. (PAP)
ban/ amac/
