Ściana straceń w dawnym niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz. Fot. PAP/J. Ochoński
Spotkanie byłych więźniów w dawnym niemieckim KL Auschwitz I oraz hołd złożony ofiarom przed Ścianą Straceń będą kluczowymi elementami upamiętnienia przypadającej 14 czerwca 76. rocznicy pierwszego transportu Polaków do tego obozu - podało Muzeum Auschwitz.
Deportacja 728 polskich więźniów politycznych uważana jest za moment, w którym rozpoczął działalność obóz Auschwitz. Współcześnie data obchodzona jest jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
Uroczystość w byłym obozie poprzedzi msza św. odprawiona przez biskupa bielsko-żywieckiego Romana Pindla we franciszkańskim Centrum św. Maksymiliana w podoświęcmskich Harmężach. Uczestnicy zwiedzą znajdującą się w podziemiach świątyni monumentalną ekspozycję „Klisze Pamięci. Labirynty”, która poświęcona jest obozowym doświadczeniom jej autora – nieżyjącego już byłego więźnia Auschwitz z pierwszego transportu Mariana Kołodzieja.
14 czerwca odbędzie się również ceremonia przy budynku dawnego Monopolu Tytoniowym w Oświęcimiu, w którego piwnicach Niemcy umieścili pierwszych polskich więźniów. Współcześnie w budynku mieści się Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. rtm. Witolda Pileckiego.
W przeddzień głównych uroczystości wydarzenia sprzed 76 lat zostaną upamiętnione przy pomniku pamięci I transportu więźniów w Tarnowie. Zorganizowana zostanie sesja edukacyjna dla uczniów.
14 czerwca 1940 r. do KL Auschwitz dotarł pierwszy transport 728 polskich więźniów politycznych. Wśród deportowanych byli m.in. żołnierze kampanii wrześniowej, którzy usiłowali przedrzeć się na Węgry, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci.
Spośród więźniów z pierwszego transportu wojnę przeżyło 239. Obecnie prawdopodobnie żyje siedmiu z nich: Kazimierz Albin, Jerzy Bogusz, Zbigniew Tryczyński, Zygmunt Sobolewski, Józef Stós, Stanisław Szpunar i Stanisław Zając. W obozie zginęło 272 więźniów z pierwszego transportu. Los pozostałych nie jest znany.
W Auschwitz Niemcy uwięzili ok. 140-150 tys. Polaków. Połowa z nich tam zginęła, a wielu kolejnych po przeniesieniu do innych obozów.
W pierwszym okresie istnienia obozu więzieni byli głównie Polacy, dla których go założono. W połowie 1942 r. ich liczba zrównała się z Żydami. Od 1943 r. liczba więźniów żydowskich stanowiła większość. W KL Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln. osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz został oswobodzony 27 stycznia 1945 r. przez Armię Czerwoną. (PAP)
szf/ pz/
