Zdjęcia dokumentów unii polsko-litewskich z późnego średniowiecza i wczesnej epoki nowożytnej, a także fragmenty poezji okolicznościowej m.in. zapomnianego poematu Marii Konopnickiej poświęconego uroczystościom horodelskim z 1861 r. można m.in. będzie zobaczyć na wystawie w Warszawie. Ekspozycja z okazji 600-lecia unii polsko-litewskiej w Horodle będzie czynna od 4 do 29 listopada przed Uniwersytetem Warszawskim przy Krakowskim Przedmieściu.
Wystawa, zorganizowana przez Muzeum Zamojskie i Muzeum Historii Polski, porusza dwa główne wątki tematyczne. Pierwszy dotyczy unii polsko-litewskich od 1385 do 1569 roku, ze szczególnym zwróceniem uwagi na unię horodelską z 1413 r. Drugi jest poświęcony miejscu, jakie w świadomości historycznej Polaków zajmowała i zajmuje unia horodelska i inne unie polsko-litewskie, czego przejawem były m.in. uroczyste jubileusze tych wydarzeń obchodzone od XIX do początków XXI w.
Wystawa, zorganizowana przez Muzeum Zamojskie i Muzeum Historii Polski, porusza dwa główne wątki tematyczne. Pierwszy dotyczy unii polsko-litewskich od 1385 do 1569 r., ze szczególnym zwróceniem uwagi na unię horodelską z 1413 r. Drugi jest poświęcony miejscu, jakie w świadomości historycznej Polaków zajmowała i zajmuje unia horodelska i inne unie polsko-litewskie, czego przejawem były m.in. uroczyste jubileusze tych wydarzeń obchodzone od XIX do początków XXI w.
W okresie zaborów pamięć o polsko-litewskich uniach stanowiła dla wielu Polaków fundament programu odbudowy niepodległej państwowości. Jednym z ważniejszych wydarzeń przypomnianych na wystawie są uroczystości horodelskie w 1861 r., w 448. rocznicę zawarcia unii horodelskiej. Odbyła się wtedy wielotysięczna manifestacja patriotyczna, która miała ukazać unię jako związek trzech narodów: Polaków, Litwinów i Rusinów. Manifestacja miała miejsce po obu stronach Bugu. Manifestanci przybyli z zachodu zgromadzili się w Horodle, a przybyli ze wschodu – w Uściługu, po drugiej stronie rzeki.
Oprócz wymienionych eksponatów na wystawie zaprezentowane zostaną fotografie kopca usypanego w Horodle w 1924 r. i wzniesionego wówczas krzyża z datami: 1413, 1861, 1924 oraz fotografie druków ulotnych wydawanych w rocznice unii. patriotyczne pocztówki z przełomu XIX i XX wieku.
Obecnie państwa narodowe – Polska, Litwa, Ukraina i Białoruś – które powstały na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w różnym stopniu i często z poważnymi zastrzeżeniami odwołują się do wspólnego dziedzictwa. Jednak idea federacji wolnych i równych narodów – tak istotna dla kształtowania się Rzeczypospolitej – powraca w rozmaitych koncepcjach integracyjnych – w tym w projekcie Unii Europejskiej.
Rozszerzoną wersję wystawy obejmującą cenne muzealia, można obejrzeć do 30 listopada w Muzeum Zamojskim.
Autorzy wystawy: Igor Kąkolewski, Piotr Kondraciuk, Karol Mazur, Jolanta Sikorska-Kulesza.
Organizatorzy: Muzeum Zamojskie w Zamościu, Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Wystawę dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Miasta Zamość.
(MHP)