Do końca maja w Centrum Edukacyjnego IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” (ul. Marszałkowska 21/25) można oglądać wystawę „Wojna się skończyła, nie dla wszystkich”, prezentującą prace profesorów i studentów Wydziału Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi.
To artystyczna wizja wydarzeń sprzed 70 lat - zakończenia II wojny światowej, która spowodowała niewyobrażalne cierpienia wielu narodów, śmierć kilkudziesięciu milionów ludzi oraz ogromne straty materialne.
Wystawę, której kuratorem jest prof. Gabriel Kołat prowadzący pracownię Rysunku, Ilustracji i Komiksu na Wydziale Grafiki i Malarstwa w ASP w Łodzi, będzie można oglądać w Przystanku do końca maja.
W maju 1945 roku skończyła się w Europie II wojna światowa. Nie było chyba wówczas człowieka, którego myśli nie biegłyby do wspomnień z wcześniejszych lat. Uldze i radości z pokonania Niemców, towarzyszyły obawy o przyszłość. Wszak władzę nad Polską obejmował Związek Sowiecki, który kilka lat wcześniej współuczestniczył w rozpętaniu wojennego piekła.
Ludzie chcieli jednak żyć. Jedni starali się ułożyć życie w nowej rzeczywistości, czasami się w niej ukryć. Dlatego często podejmowali dramatyczne decyzje, jak opuszczenie domów ojczystych na ziemiach zabranych przez Sowietów i szukali miejsca dla siebie w nowych granicach Polski. Część poparła nową władzę – wielu z nadziejami na nowe, bezpieczne życie. Próbowali ułożyć sobie życie w nowej rzeczywistości, odbudować domy, szkoły i urzędy, zakładać rodziny i wychowywać dzieci. Inni – z bronią w ręku walczyli o to samo, czego pragnęli w latach niemieckiej okupacji – o wolność. Tych, których nowa władza uznała za wrogów – bez względu na ich postawę – pozbawiano majątku, więziono, zabijano. Pozostałych stopniowo wtłaczano w tryby komunistycznego państwa.
Nadzieje i lęki pierwszych powojennych dni, tygodni i miesięcy próbowali oddać w swoich pracach młodzi artyści – studenci Wydziału Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. II wojnę światową znają z filmów i książek, w nielicznych przypadkach także ze wspomnień najstarszych członków rodzin. Stworzone przez nich obrazy i rysunki to nie tylko artystyczna wizja, lecz także świadectwo tego, jak wojna funkcjonuje dziś w świadomości młodych ludzi. Towarzyszą im prace wykładowców – pokolenia, które samo również nie miało wojennych doświadczeń, ale słyszało o niej od bezpośrednich świadków i uczestników, czyli swoich rodziców i dziadków. Oni o wojnie wiedzą więcej. Wojna skończyła się 70 lat temu, ale jej cień trwał jeszcze przez wiele lat. Warto porównać te dwie wizje wojennego koszmaru i powojennych lęków. Przyjrzeć się piętnu, które wojna odcisnęła na narodach Europy.
Źródło: IPN