Walentyna Janta-Połczyńska. 2013 r. Źródło: Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Nowym Jorku
Osobista sekretarka i tłumaczka premiera Rządu na Uchodźstwie gen. Władysława Sikorskiego Walentyna Janta-Połczyńska została laureatką przyznanej po raz pierwszy Nagrody Specjalnej Orła Jana Karskiego - poinformowało PAP w czwartek Towarzystwo Jana Karskiego.
Janta-Połczyńska została wyróżniona "za czyn życiowy służby wolności Ojczyzny w Rządzie RP na Wychodźstwie ramię w ramię z Patronem tej Nagrody" - podkreślają członkowie Kapituły Nagrody Orła Jana Karskiego.
Wręczenie wyróżnienia laureatce ma mieć miejsce w najbliższych dniach w jej nowojorskim domu.
Walentyna Janta-Połczyńska urodziła się w 1913 r. w pochodzącej z Anglii rodzinie inżyniera i przemysłowca naftowego Williama Stockera. W 1938 r. wyjechała na studia do Londynu. Kiedy stał się on siedzibą Rządu RP na Uchodźstwie, dość szybko została osobistą sekretarką oraz tłumaczką premiera i Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Jak zaznaczają przedstawiciele Towarzystwa Jana Karskiego, generał darzył ją zaufaniem, dopuszczając do udziału w najistotniejszych spotkaniach m.in. z brytyjskim premierem Winstonem Churchillem.
Powierzył jej także spisywanie raportów Jana Karskiego i sporządzenia ich maszynopisu. Laureatka Nagrody współpracowała z gen. Sikorskim aż do jego tragicznej śmierci, a później uczestniczyła w przygotowywaniu jego pogrzebu. Po zakończeniu II wojny osiadła w Stanach Zjednoczonych. W 1949 r. wyszła za mąż za pisarza, dziennikarza i podróżnika Aleksandra Jantę-Połczyńskiego, z którym potem wspólnie prowadzili w Nowym Jorku popularny antykwariat unikalnych starodruków.
Ich dom był miejscem spotkań elit emigracyjnych. Odwiedzali go m.in. Czesław Miłosz, Jerzy Giedroyc, Jan Karski, Witold Gombrowicz i Marek Hłasko. Walentyna Janta-Połczyńska pracowała m.in. dla ONZ oraz wielu organizacji dobra publicznego. Współpracowała także z Instytutem Piłsudskiego, Polskim Instytutem Naukowym i Fundacją Kościuszkowską. W jej domu mieszkało także wielu stypendystów fundacji.
Jan Karski (właściwie Jan Kozielewski) urodził się w 1914 r. w Łodzi. Podczas II wojny światowej, będąc kurierem polskiego podziemia, jako jeden z pierwszych przedstawił aliantom relację o eksterminacji Żydów na terenach okupowanej Polski.
Swoje wojenne wspomnienia opisał w książce pt. "Tajne państwo", po raz pierwszy opublikowanej w 1944 r. Po wojnie Karski uzyskał obywatelstwo amerykańskie, a w 1994 r. honorowe obywatelstwo Izraela. Zmarł w lipcu 2000 r. Prezydent USA Barack Obama odznaczył go pośmiertnie Prezydenckim Medalem Wolności 29 maja 2012 r. (PAP)
akn/ mrt/
