Tablicę upamiętniającą dramatyczną podróż Tadeusza Kościuszki do Ameryki odsłonięto w piątek na kopcu Kościuszki w Krakowie. Wydarzenie odbyło się w ramach obchodów Roku Kościuszki, ustanowionego przez Sejm z okazji 200-lecia śmierci Kościuszki.
Fundatorem tablicy jest prezes Fundacji im. T. Kościuszki w Krakowie, kpt. Tomasz Otrębski. „Chcemy poprzez tę tablicę przypomnieć o nieco zapomnianym, a ciekawym wątku z życia Tadeusza Kościuszki – żegludze z Francji do Ameryki. Podróż Kościuszki powinna była trwać trzy tygodnie, a zajęła trzy miesiące” – powiedział PAP kpt. Otrębski.
Na kopcu Kościuszki odsłonięto kopię tablicy upamiętniającej niebezpieczny rejs. Oryginał tablicy trafi na wyspę Martynikę, na której Kościuszko zatrzymał się i schronił w drodze do Ameryki.
Tadeusz Kościuszko w 1776 r., najprawdopodobniej w czerwcu, wyruszył z Francji do Ameryki. Pogoda jednak mu nie sprzyjała, w czasie nawałnicy statek rozbił się na rafach. Kościuszko na resztkach masztu, z pięcioma polskimi ochotnikami do armii amerykańskiej, dopłynął do Martyniki, gdzie spędził miesiąc – z powodu burz żadne statki nie kursowały do USA. By jak najszybciej dotrzeć do Ameryki, Polacy wynajęli małą łódź rybacką i – zatrzymując się przy poszczególnych wysepkach – dopłynęli do Miami.
„Kościuszko miał dużo szczęścia. Gdyby zginął, to nie mielibyśmy bohatera dwóch narodów, a kapitana korpusu zjedzonego przez rekiny” – żartował kapitan.
Informacja o katastrofie morskiej statku Kościuszki ukazała się dopiero rok później w gazecie „Nowiny”. Kościuszko był już wówczas pułkownikiem armii amerykańskiej.
W Stanach Zjednoczonych Kościuszko przez osiem lat walczył w wojnie o niepodległość USA, pracował jako inżynier i fortyfikator wojskowy. Rozgłos przyniosła mu praca nad fortyfikacją, która przyczyniła się do zwycięstwa bitwy pod Saratogą (1777). Później zbudował potężną twierdzę West Point nad rzeką Hudson. W 1783 r., w uznaniu zasługi, decyzją Kongresu nadano mu stopień generała brygady. W podzięce za zasługi otrzymał też ok. 250 ha ziemi oraz znaczne wynagrodzenie pieniężne – jednak część sumy przekazał na wykupienie wolności niewolników i kształcenie ich, drugą część przekazał przyszłemu prezydentowi USA Thomasowi Jeffersonowi. Latem 1784 r. Kościuszko powrócił do Polski, gdzie zasłynął jako obrońca Konstytucji 3 Maja i przywódca insurekcji kościuszkowskiej.
W piątek, w 223. rocznicę rozpoczęcia insurekcji kościuszkowskiej, zainaugurowano w Krakowie Rok Kościuszki. Z tej okazji przez cały dzień wstęp na kopiec Kościuszki jest bezpłatny. Na wzgórzu rozwinięto także olbrzymią biało-czerwoną flagę.
Przed odsłonięciem tablicy trwały uroczystości na Rynku Głównym, gdzie m.in. odczytano tekst przysięgi Kościuszki z 24 marca 1794 r. i złożono kwiaty na tablicy upamiętniającej przysięgę Naczelnika. W Krakowie do końca roku odbywać się będą różnorodne wydarzenia artystyczne, edukacyjne, naukowe, upamiętniające postać generała.
Głównym organizatorem obchodów jest Komitet Kopca Kościuszki w Krakowie. Prezes Komitetu prof. Mieczysław Rokosz podkreślił, że dla Krakowa Kościuszko jest wyjątkową postacią – to tutaj generał rozpoczął insurekcję kościuszkowską, tutaj także – w krypcie na Wawelu – spoczywa ciało bohatera. Kraków również w ubiegłych latach uroczyście obchodził rocznice związane z Kościuszką. (PAP)
bko/ agz/
