2011-03-23 (PAP) - Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu zaakceptowała projekt uchwały upamiętniającej śmierć rodziny Józefa i Wiktorii Ulmów. Uchwała ma być hołdem złożonym wszystkim Polakom, którzy ratowali Żydów podczas wojny.
"Uchwała ta to wspomnienie męczeńskiej śmierci Józefa i Wiktorii Ulmów oraz całej ich rodziny, która została zamordowana za pomoc niesioną rodzinie żydowskiej. Sejm w myśl tego projektu wyrażałby hołd Polakom, którzy zostali zamordowani w odwecie za ratowanie Żydów w czasie II wojny. Przypominałby o tym, że wiele tysięcy Polaków podjęło w rozmaity sposób akcje ratowania Żydów. Mowa jest w nim także o tym, że ten niezwykły heroizm przywracał wiarę w istnienie wartości podstawowych. Projekt (...) przypomina również stanowcze stanowisko władz państwa polskiego - konspiracyjnych i na emigracji - które uznały dzieło ratowania Żydów za jeden ze swoich obowiązków" - powiedział na posiedzeniu komisji przedstawiciel wnioskodawców poseł Kazimierz Michał Ujazdowski (PiS).
Członkowie komisji przychylili się do przyjęcia pierwszej części projektu uchwały, odrzucając jednak akapity odnoszące się m.in. do roli katolickiego duchowieństwa i Żegoty w ratowaniu Żydów. Skreślono także ustęp podkreślający konieczność wsparcia dla społecznych inicjatyw na rzecz upamiętniania Polakach ratujących Żydów, ze szczególnym uwzględnieniem budowy pomnika na pl. Grzybowskim w Warszawie i stworzenia muzeum w Markowej, miejscu zamieszkania rodziny Ulmów. Usunięcie tych akapitów argumentowano koniecznością wzmocnienia wymowy uchwały, uwypuklenia heroizmu członków rodziny Ulmów i oddania im należnego hołdu.
Komisja zaakceptowała treść projektu uchwały z poprawkami i skierowała ją pod obrady parlamentu. Sprawozdawcą projektu został poseł Sylwester Pawłowski (SLD).
Przedstawiciele wnioskodawców zgłosili wniosek mniejszości, zakładający zachowanie usuniętych z projektu akapitów.
Ośmioosobowa rodzina Ulmów z Markowej koło Łańcuta, w tym matka w ciąży i sześcioro dzieci w wieku od roku do ośmiu lat, została rozstrzelana przez Niemców 24 marca 1944 roku razem z ukrywanymi przez nich ośmioma osobami narodowości żydowskiej, pochodzącymi z rodzin Szalów i Goldmanów. Instytut Pamięci Yad Vashem przyznał rodzinie Ulmów tytuł Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. W 2003 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny.
Według szacunków historyków, co najmniej kilkaset tysięcy Polaków, zarówno dorosłych, jak i dzieci, w różnorodny sposób udzielało podczas II wojny pomocy Żydom, za co wówczas groziła kara śmierci. Liczbę uratowanych Żydów ocenia się na kilkadziesiąt tysięcy. Polacy pomagali indywidualnie i w ramach aktywności konspiracyjnej, w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, w tym Rady Pomocy Żydom "Żegota". Ponad 6 tys. z nich zostało za to uhonorowanych izraelskim Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. (PAP)
akn/ hes/
