W Petersburgu zmarła w wieku 97 lat Tamara Pietkiewicz - aktorka, pisarka, więźniarka stalinowskich łagrów - poinformował w czwartek lokalny deputowany Boris Wiszniewski. Pietkiewicz miała polskie korzenie; jej wspomnienia "Jak bucik bez pary" wydano w Polsce.
Jak przekazał Wiszniewski, Pietkiewicz zmarła w środę, "do ostatnich dni zachowując jasność myśli i siłę ducha". "Wieczne odpoczywanie dla wspaniałego człowieka" - dodał deputowany.
Pietkiewicz urodziła się 29 marca 1920 roku w ówczesnym Piotrogradzie, dziś Petersburgu. Jej ojciec, Władysław Pietkiewicz był Polakiem; został aresztowany i stracony w 1937 roku. W 1943 roku aresztowana została także wraz z mężem sama Pietkiewicz; skazano ją na siedem lat pozbawienia wolności i konfiskatę mienia. Trafiła do łagrów w Kirgizji i Republice Komi; podczas odbywania wyroku urodziła dziecko, z którym ją później rozdzielono. Matka i młodsza siostra zginęły w wojennej blokadzie Leningradu przez wojska niemieckie.
W 1950 roku Pietkiewicz wyszła na wolność, w 1957 została rehabilitowana. Pracowała w teatrach w różnych częściach ZSRR; dopiero w 1959 roku zdołała wrócić do rodzinnego miasta.
Dramatyczne losy ludzi żyjących w okrucieństwie sowieckiego systemu, ale też ich walkę o człowieczeństwo i godność w nieludzkich warunkach syberyjskich łagrów opisała w książce "Jak bucik bez pary" (tytuł oryg. "Żizn - sapożok nieparnyj"), która ukazała się w Rosji w 1993 roku. Książka doczekała się kilku wydań, na jej podstawie powstał spektakl teatralny i film dokumentalny. Wydano ją także w Niemczech. W kolejnej części wspomnień, "Na fonie zwiozd i stracha" ("Na tle gwiazd i strachu"), Pietkiewicz opisała życie po wyjściu na wolność.
W 2010 roku książka "Jak bucik bez pary" została opublikowana po polsku; inicjatorem jej wydania był Janusz Krupski, kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, który zginął w katastrofie smoleńskiej. Pietkiewicz traktowała wydanie książki w Polsce jako uczczenie pamięci swego ojca.
Tamara Pietkiewicz została w 1998 roku odznaczona za zasługi w propagowaniu kultury polskiej i działalność wśród Polonii rosyjskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.
Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)
awl/ ndz/ mal/
