Nagrodzeni, od lewej, siedzą: Hanna Sowińska, Piotr Rydel, Józef Pintera, Leokadia Majewicz, Jerzy Gadzinowski, Zdzisław Cisowski; z tyłu stoją: zastępca prezesa IPN Jan Baster (L) oraz dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosław Golon (P) podczas uroczystego wręczenia Nagrody Honorowej „Świadek Historii” w Delegaturze IPN w Bydgoszczy. Fot. PAP/T. Żmijewski
Sześć osób otrzymało w poniedziałek w Bydgoszczy nagrody Instytutu Pamięci Narodowej "Świadek Historii". Wśród laureatów są osoby, które wniosły szczególny wkład w kształt narodowej pamięci - napisał prezes IPN Jan Szarek w liście odczytanym podczas uroczystości.
Nagrodzeni zostali: Zdzisław Cisowski, Jerzy Gadzinowski, Leokadia Majewicz, Józef Pintera, Piotr Rydel i Hanna Sowińska. Wyróżnienia wręczył zastępca prezes IPN Jan Baster.
"Dzięki ich społecznej pracy przetrwał i został utrwalony bezcenny obraz żołnierskiego czynu, niepodległościowej konspiracji, narodowej solidarności, kresowego i sybirackiego doświadczenia. Dostojnemu gronu Świadków Historii wyrażam wdzięczność i uznanie" - podkreślił Szarek w liście, który odczytał Baster.
Nagrodzony Zdzisław Cisowski, były działacz Zrzeszenia Studentów Polskich na Akademii Technologiczno-Przyrodniczej w Bydgoszczy, szczególnie zaangażował się w upamiętnienie wydarzeń z 18 listopada 1956 r. w Bydgoszczy, w czasie których doszło do zniszczenia zagłuszarki zagranicznych rozgłośni nadających po polsku. Jest też aktywnym współorganizatorem Bydgoskich Dni Kresowych i członkiem bydgoskiego Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego "Grota".
Jerzy Gadzinowski, bratanek straconego w 1946 r. bohatera Ziemi Kujawskiej por. Jerzego Gadzinowskiego ps. "Szary, był inicjatorem upamiętnienia Kujawskich Żołnierzy Wyklętych w Babiaku i Znaniewie. Zebrał i zarchiwizował wspomnienia żołnierzy antykomunistycznego podziemia, organizował prelekcje dla młodzieży. Nawiązana przez niego współpraca z bydgoską delegaturą IPN zaowocował wydaniem książki "Szary, Ryś, Mściciel... Żołnierze podziemia niepodległościowego na Kujawach Wschodnich (1945–1947)" autorstwa Alicji Paczoskiej-Hauke.
Leokadia Majewicz w 1940 r. wraz z cała rodziną została wywieziona na Syberię. Jej ojciec i brat wstąpili do formowanego wojska polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa, matka do wojskowej służby kobiet, a ona z siostrami trafiła do sierocińca przy formowanych jednostkach. Później losy zaprowadziły ją do wschodniej Afryki, a w 1948 r. do Wielkiej Brytanii. W 2007 r. wróciła do Polski. Spotyka się z młodzieżą, której opowiada o deportacji i pobycie na Syberii oraz tułaczce po świecie.
Z kolei Józef Pintera uczestniczył w tworzeniu NSZZ "Solidarność" w Zakładach Chemicznych "Organika Zachem" w Bydgoszczy, po wprowadzeniu stanu wojennego kolportował nielegalne pisma i ulotki. W listopadzie 1982 r. został skierowany na ćwiczenia Wojskowym Obozie Specjalnym w Chełmnie, gdzie przebywał do lutego 1983 r. Po przemianach w kraju zaangażował się w upowszechnianie wiedzy o tym obozie wojskowym, jest prezesem Stowarzyszenia Osób Internowanych "Chełminiacy 1982".
Piotr Rydel jako student geografii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w 1982 r. wyjechał do Norwegii, a do Polski wrócił w 1990 r. Na emigracji zaangażował się w dokumentowanie historii Narodowych Sił Zbrojnych, a zebrane materiały przekazał do IPN. Później zbierał i archiwizował wspomnienia żołnierzy antykomunistycznego podziemia; obecnie organizuje uroczystości upamiętniające żołnierzy wyklętych na Ziemi Lubawskiej.
Hanna Sowińska ukończyła historię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, jest dziennikarką "Gazety Pomorskiej" w Bydgoszczy. Od 2004 r. redaguje cotygodniowy dodatek historyczny "Album Bydgoski" (obecnie "Album Historyczny"). Zaangażowana jest w upamiętnianie zasłużonych osób, m.in. Mariana Rejewskiego, por. Leszka Białego, Józefa Szugyi Tajlera. W latach 2006-16 była członkiem Miejskiego Komitetu Ochrony Walki i Pamięci, działa w Klubie Historycznym im. gen. Stefan Roweckiego "Grot".
"Świadek Historii" to honorowe wyróżnienie, ustanowione w marcu 2009 r. zarządzeniem prezesa IPN i przyznawane przez Instytut Pamięci Narodowej. Otrzymują je osoby i instytucje szczególnie zasłużone dla upamiętniania historii narodu polskiego oraz wspierające IPN w realizacji ustawowej działalności w sferze edukacyjnej i naukowej.(PAP).
autor: Jerzy Rausz
edytor: Paweł Tomczyk
rau/ pat/
