Litewskie Centrum Praw Człowieka rozpoczęło w czwartek na stronie internetowej prezentację historii Żydów i Romów, ofiar Holokaustu i nazizmu, którzy są upamiętnieni w miastach tego kraju na imiennych kostkach brukowych.
Jak powiedziała w rozmowie z PAP dyrektor Litewskiego Centrum Praw Człowieka Birute Sabatauskiene, „jest to rozszerzenie litewskiej wersji międzynarodowego projektu Stolpersteine (kamieni pamięci), mającego na celu upamiętnienie ofiar nazizmu poprzez wmontowywanie kostek brukowych z mosiężną tabliczką, zwykle w chodniku ulicy znajdującej się w pobliżu miejsca, w którym ofiary mieszkały, pracowały, uczyły się”.
„Teraz na stronie internetowej atminimoakmenys.lt (kamienie pamięci) obok informacji wskazującej na miejsca, gdzie są u nas zamontowane takie kostki brukowe, znajdziemy też historię osób, którym są one poświęcone” - powiedziała Sabatauskiene.
Niektóre opisy zawierają też filmową wersję historii, którą prezentują osoby mające z ofiarą więzi zawodowe, narodowościowe, bądź rodzinne. Na przykład o Isaku Anoliku, pierwszym litewskim olimpijczyku, opowiada prezes Litewskiego Komitetu Olimpijskiego Daina Gudzinevicziute.
Obecnie w czterech największych miastach Litwy: Wilnie, Kownie, Poniewieżu i Szawlach są zamontowane 23 pamiątkowe kostki. Według danych Centrum wkrótce z inicjatywy uczniów i nauczycieli poszczególnych miejscowości zostaną odsłonięte kolejne.
W ocenie Sabatauskiene „na Litwie rośnie chęć poznania i mówienia o tych, którzy współtworzyli nasze miasta, miejscowości, naszą historię”.
„Uświadamianie sobie, jak wielu Żydów, Romów, a także przedstawicieli innych narodowości przyczyniło się do budowania Litwy, pozwala na wzmacnianie naszej tolerancji społecznej wobec innych kultur” - wskazała szefowa Litewskiego Centrum Praw Człowieka. „Niewiedza rodzi strach i odrzucenie” - dodała.
Z inicjatywy Centrum w czwartek po południu w bibliotece publicznej w Olicie (Alitus) odbędzie się m.in. prezentacja dopiero co wydanej książki „Dziennik wileńskiego getta”, w której 15-letni Icchak Rudaszewski opisuje wstrząsającą codzienność mieszkańców getta. Icchak Rudaszewski zginął w Ponarach.
Przed wojną na Litwie mieszkało ok. 200 tys. Żydów. W czasie wojny wymordowano 90 proc. społeczności żydowskiej. Ok. 70 tys. Żydów zginęło w lesie w Ponarach pod Wilnem.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ndz/ ap/
