Umschlagplatz przy ulicy Stawki: ludzie w oczekiwaniu na deportacje. 1942-1943. Fot. Wikipedia
"To był dramat" - tak wydarzenia z 22 lipca 1942 roku określił premier Tadeusz Mazowiecki, obecny na piątkowych obchodach upamiętniających 69. rocznicę rozpoczęcia akcji wysiedleńczej w warszawskim getcie. Pod pomnikiem Umschlagplatz zebrali się m.in. potomkowie rodzin ocalałych z Holokaustu. O godzinie 18 pod pomnikiem Umschlagplatz, stojącym w pobliżu placu, na którym gromadzono Żydów przed wywózką, zebrało się kilkadziesiąt osób; złożono kwiaty, zapalono znicze i odczytano fragmenty Trenów Jeremiasza.
W przemówieniu Ewa Kantor-Majewska, członek zarządu Stowarzyszenia Drugie Pokolenie - Potomkowie Ocalałych z Holokaustu, wyraziła nadzieję, że ta data nie zniknie z kalendarza upamiętniającego wydarzenia z 1942 roku.
W wyniku akcji wysiedleńczej w warszawskim getcie do obozu zagłady w Treblince wywieziono ponad 250 tys. Żydów.
"Cieszę się, że powstała taka inicjatywa, aby spotykać się w tym miejscu i upamiętnić ten dramatyczny i smutny dzień, który był początkiem zagłady Żydów polskich. Jest to bardzo ważna rocznica. To cenne, że ludzie tu przychodzą spontanicznie, żeby ten dzień sobie przypomnieć i uświadomić sobie ten dramat. Nie wiem, dlaczego przez tyle lat ta data była zapomniana" - powiedział po oficjalnych uroczystościach premier Tadeusz Mazowiecki.
"Nie spodziewaliśmy się obecności premiera, było to dla nas duże zaskoczenie, tym bardziej, że uroczystości miały mieć charakter nieoficjalny. Zebraliśmy się tutaj w tym roku po raz pierwszy. Jesteśmy bardzo zaskoczeni i szczęśliwi tak dużą frekwencją" - powiedziała PAP Kantor-Majewska.
"Nie mogłoby mnie tu nie być. Właśnie z tego miejsca zostało wywiezionych dwóch moich braci. Treblinka już wtedy była znana i budziła grozę, podobnie jak to miejsce, w którym się znajdujemy. Nadzieją napawa fakt, że ta pamięć jest kultywowana" - powiedziała PAP pani Krystyna ze Stowarzyszenia Dzieci Holokaustu.
22 lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli wysiedlanie mieszkańców warszawskiego getta; tego dnia wywieziono 6250 osób. W ciągu dwóch miesięcy trwania akcji 254 tys. ludzi wywieziono do obozu zagłady w Treblince, 11 tys. skierowano do obozów pracy, na miejscu rozstrzelano ok. 6 tys. W getcie legalnie pozostało 35 tys. osób, a ok. 25 tys. żyło w ukryciu.
Organizatorem uroczystości jest założone w 2010 r. Stowarzyszenie Drugie Pokolenie - Potomkowie Ocalałych z Holokaustu, zrzeszające osoby, których rodziny przetrwały Holokaust. Obok członków stowarzyszenia, w piątkowej uroczystości wzięli udział przedstawiciele warszawskiej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej i naczelny rabin Polski Michael Schudrich.(PAP)
mdn/ dki/ abe/ jbr/
