Bykownia, miejsce dawnego tajnego cmentarza NKWD, kryjącego ofiary totalitaryzmu stalinowskiego. Fot. PAP/T. Paczos
Ołtarz, bramę pamięci z nazwiskami ponad 3,4 tys. ofiar z tzw. ukraińskiej listy katyńskiej oraz symbole religijne czterech wyznań muszą się znaleźć w koncepcji architektonicznej Polskiego Cmentarza Wojennego w Bykowni.
Konkurs na tę koncepcję ogłosiła Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. "Projekt powinien uwzględniać charakterystyczne elementy występujące w trzech pozostałych Cmentarzach Katyńskich - ołtarz, bramę pamięci z nazwiskami ponad 3,4 tys. ofiar z tzw. listy ukraińskiej i symbole religijne podkreślające wielowyznaniowy charakter II Rzeczpospolitej (krzyż łaciński i prawosławny, gwiazdę Dawida i półksiężyc).
Projekt powinien uwzględniać charakterystyczne elementy występujące w trzech pozostałych Cmentarzach Katyńskich - ołtarz, bramę pamięci z nazwiskami ponad 3,4 tys. ofiar z tzw. listy ukraińskiej i symbole religijne podkreślające wielowyznaniowy charakter II Rzeczpospolitej (krzyż łaciński i prawosławny, gwiazdę Dawida i półksiężyc).
W projekcie ma także znaleźć się koncepcja rozmieszczenia indywidualnych tabliczek epitafijnych ofiar zawierających stopień wojskowy, imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, przydział służbowy, zawód lub funkcję państwową lub społeczną. Wszystkie elementy mają być kamienne, a nie żeliwne, by zapewnić ich trwałość. Projekt ma także uwzględniać m.in. umieszczenie symboli Krzyża Kampanii Wrześniowej i Orderu Virtuti Militari oraz dzwonu. Cmentarz ma mieć powierzchnię ok. 7 tys. m kw." - opowiadał PAP w środę naczelnik wydziału zagranicznego Rady Maciej Dancewicz.
Cmentarz ma być zlokalizowany na terenie Memoriału "Bykowieńskie Mogiły" w miejscu pochowania ofiar zbrodni katyńskiej, których nazwiska znajdują się na tzw. liście ukraińskiej. W koncepcji architektonicznej ma być również m.in. uwzględniona istniejąca mogiła zbiorowa, w której w czerwcu br. złożono szczątki ekshumowanych polskich ofiar. Jak podkreślają przedstawiciele Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, nekropolia powinna stanowić "godne miejsce spoczynku ofiar zbrodni i właściwe upamiętnienie z podkreśleniem służby Polsce w szeregach wojska lub policji i męczeńskiej śmierci". Ma także być czytelną przestrogą dla przyszłych pokoleń przed wszystkimi totalitaryzmami.
Osoby lub instytucje pragnące wziąć udział w konkursie muszą do 17 sierpnia w sekretariacie Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa złożyć wniosek o dopuszczenie do udziału w konkursie zawierający informacje o posiadanych uprawnieniach, zapleczu technicznym i finansowym oraz wiedzy i doświadczeniu. Po dokonaniu oceny złożonych wniosków organizator zaprosi wybrane osoby lub instytucje do udziału w konkursie.
Prace konkursowe należy składać do 6 września u sekretarza organizacyjnego konkursu Moniki Bodył w siedzibie Rady lub drogą pocztową pod adresem Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, ul. Wspólna 2, 00-926 Warszawa z dopiskiem "Bykownia. Konkurs na koncepcję architektoniczną". Koncepcja architektoniczna musi zawierać część graficzną składającą się z plansz przedstawiających widok projektu w całości i obraz kluczowych detali. W części opisowej powinny znaleźć się informacje o rozwiązaniach materiałowych, kosztach dokumentacji i robót budowlanych oraz wizualizacja komputerowa koncepcji. Do całości ma być dołączona zamknięta koperta z kartą identyfikacyjną autora, zapewniająca anonimowość prac w procesie ich oceniania.
Koncepcje będą oceniane pod kątem piękna i integralności koncepcji, adekwatności charakteru upamiętnienia i powiązania z trzema pozostałymi cmentarzami katyńskimi oraz funkcjonalności i trwałości rozwiązań przez sąd konkursowy. W jego skład wejdą: Konrad Kucza-Kuczyński (przewodniczący), Andrzej Bulanda, Piotr Klecan, Izabella Sariusz-Skąpska, Krystyna Brydowska, Maciej Dancewicz, Adam Siwek oraz Ryszard Grauman.
"Po wybraniu koncepcji architektonicznej ogłoszony zostanie przetarg na wykonanie projektu budowlanego z zagospodarowaniem terenu i budowę cmentarza. Prawdopodobnie do wiosny przyszłego roku zostaną już zakończone wszystkie prace związane z wykonaniem elementów kamiennych - tabliczek, krzyży, ścian i ołtarza tak, by były gotowe do montażu. Mamy nadzieję, że prace budowlane rozpoczną się wiosną przyszłego roku, a otwarcie cmentarza odbędzie się jak najszybciej" - podkreślił naczelnik wydziału zagranicznego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.(PAP)
akn/ mlu/ jbr/
