Koncert śląskich pieśni niepodległościowych i powstańczych odbędzie się 24 sierpnia w Tesinskim Divadle w Czeskim Cieszynie – poinformowało we wtorek organizujące to wydarzenie Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach. Tego dnia przypada 99. rocznica zakończenia I Powstania Śląskiego.
Jak przypominają historycy muzeum, dla części Górnego Śląska powrót do odrodzonego państwa polskiego to nie rok 1918, ale dopiero 1922, poprzedzony Powstaniami Śląskimi i plebiscytem.
Placówka realizuje w tym roku projekt „Śląsk a Niepodległa”, dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Głównym wydarzeniem projektu jest właśnie koncert w Czeskim Cieszynie. Jego data i miejsce nie są przypadkowe. W nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 r. w okolicach Piotrowic koło Karwiny padł sygnał do rozpoczęcia I Powstania Śląskiego, które trwało do 24 sierpnia 1919 r.
W koncercie wystąpią m.in. Renata Przemyk, Stanisław Soyka, Justyna Święs, Sebastian Riedel, Patrycja Zarychta i Dorota Barova. Wykonają oni piosenki opisujące życie i zwyczaje na Śląsku, dążenie Śląska do przyłączenia do Polski, a także współczesne utwory, nawiązujące do tych wydarzeń historycznych.
W sierpniu 1919 r. wybuchł pierwszy z trzech zrywów ludności Górnego Śląska, którego dowódcą był działacz społeczny z regionu Alfons Zgrzebniok. Bezpośrednią przyczyną zrywu były wydarzenia z 15 sierpnia, kiedy to niemieccy żołnierze otworzyli ogień do protestujących w kopalni "Mysłowice" górników, domagających się wypłaty zaległych płac. W wyniku starć zginęło siedmiu górników, dwie kobiety i trzynastoletni chłopiec.
Rozpoczęcie powstania w nocy z 16 na 17 sierpnia było konsekwencją pogarszającej się pozycji ludności polskiej na Górnym Śląsku. Niełatwa była też sytuacja gospodarcza w regionie – pracę przerwało bowiem 40 kopalń, a ich pracownicy nie dostawali pensji, co zaowocowało rozpoczęciem strajku generalnego. Pomimo początkowych sukcesów, w wyniku kontrofensywy niemieckiej powstańcy zmuszeni byli się jednak wycofać; 24 sierpnia dowódcy wydali rozkaz o zakończeniu I Powstania Śląskiego. Choć jego skutkiem było nasilenie się represji w stosunku do polskiej społeczności, to bohaterska walka powstańców odbiła się szerokim echem na arenie międzynarodowej, co wymusiło na stronie niemieckiej ogłoszenie amnestii dla uczestników powstania, a sam zryw dał podwaliny pod dwa kolejne powstania, których celem było przyłączenie Górnego Śląska do Polski.
Uchwałą z 20 lipca Sejm RP ustanowił rok 2019 Rokiem Powstań Śląskich. (PAP)
autorka: Anna Gumułka
lun/ itm/
