Władysław Langner urodził się 18 czerwca 1896 r. w Jaworowie w woj. lwowskim.
Uczęszczał do gimnazjum w Złoczowie i Tarnowie. Maturę uzyskał w Nowym Targu w 1915 r.
W 1912 r. został członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich (PDS). Następnie był organizatorem i instruktorem 14 PDS w Tarnowie.
W sierpniu 1914 r. wstąpił do Legionów Polskich. Był dowódcą plutonu i kompanii w l pułku piechoty. W 1916 r. uzyskał stopień porucznika.
Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. jako obywatel austriacki został wcielony do armii austriackiej.
W listopadzie 1917 r. ukończył szkołę oficerów rezerwy. Następnie do końca października 1918 r. walczył na froncie włoskim.
W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego.
Początkowo był dowódcą batalionu w kadrze 5 pułku piechoty, a następnie dowódcą kadry 1 pułku piechoty Legionów.
Od marca 1919 r. do lutego 1920 r., już jako kapitan, dowodził batalionem w 1 pułku piechoty Legionów, wyróżniając się podczas zdobywania Wilna w kwietniu 1919 r.
Langner w walkach przeciwko Armii Czerwonej
Brał udział w walkach przeciwko Armii Czerwonej na froncie litewsko-białoruskim i na Łotwie.
Od lutego do czerwca 1920 r. był dowódcą batalionu zapasowego 1 pułku piechoty Legionów.
Awansowany do stopnia podpułkownika, został dowódcą 167 pułku piechoty, przemianowanego później na 75 pułk piechoty. Obowiązki te pełnił od czerwca 1920 r. do maja 1923 r.
W 1921 r. ukończył kurs wyższych dowódców przy dowództwie Okręgu Generalnego w Poznaniu, a dwa lata później w 1923 r. kurs dowódców pułków w Rembertowie.
Od 1923 r. pełnił kolejno funkcje: dowódcy 40 pułku piechoty we Lwowie (1923-1927), dowódcy piechoty dywizyjnej 12 Dywizji Piechoty w Tarnopolu (1927-1928), szefa Biura Ogólno-Administracyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych (1928-1931), zastępcy II wiceministra spraw wojskowych (1931-1934).
W 1924 r. awansował do stopnia pułkownika, a w 1933 r. uzyskał stopień generała brygady.
Od 1934 r. dowodził Okręgiem Korpusu Nr IV w Łodzi, a od 1938 r. Okręgiem Korpusu Nr VI we Lwowie.
Gen. Langner miał opinię służbisty, pedantycznie dbającego o przestrzeganie regulaminów, a także o odpowiednie morale wojska - będąc abstynentem nie tolerował u oficerów nadużywania alkoholu.
Gen. Stanisław Kopański, wspominając po latach nocną inspekcję dokonaną przez gen. Langnera pisał: „Nakazał zbiórkę w alarmie baterii służbowej. (…) Nie podobało mu się, że bateria nie ustawiła się według wzrostu i nie była jednolicie ubrana. (…) Generał badał przez lunetę, przy pomocy specjalnej latarki, czyszczenie luf karabinowych. Następnie sprawdzał czystość manierek żołnierskich. W koszarach oglądał czystość nóg śpiących żołnierzy …”. (S. Kopański „Moja służba w Wojsku Polskim 1917-1939”)
Gen. Langner aktywnie angażował się w działalność społeczną, pełniąc m.in. funkcję przewodniczącego Okręgu Lwowskiego ZHP.
Langner w czasie kampanii wrześniowej
W czasie kampanii polskiej we wrześniu 1939 r. dowodził odcinkiem „Węgry” w Armii „Karpaty”.
Od 12 września kierował bohaterską obroną Lwowa przed wojskami niemieckimi.
Kiedy 19 września pod Lwów podeszła Armia Czerwona miasto zostało otoczone z dwóch stron przez Niemców i Sowietów.
Przedstawiając położenie Lwowa 21 września gen. Langner pisał: „Możliwości wydobycia się w walce z oblężonego miasta są minimalne (…). Nawet gdyby udało się otworzyć przejście, to od granicy węgierskiej dzieli nas 140 km, które należałoby również przejść w ciągłych walkach. Plan przebicia uznałem więc za nierealny. Pozostawała więc tylko alternatywa – albo bronić się nadal w mieście, albo kapitulować”.
„Prowadząc nadal obronę Lwowa – stwierdzał gen. Langner - narażam na śmierć jego ludność, a samo miasto na zniszczenie. Do tego nie wolno mi dopuścić nawet kosztem honoru żołnierskiego. Miasto, tak czy tak, zostanie zdobyte i legnie w gruzach”. (W. Langner „Ostatnie dni obrony Lwowa(1939)”, „Niepodległość” Londyn-Nowy Jork, 1978)
22 września 1939 r. gen. Langner wobec przygotowań Armii Czerwonej do generalnego szturmu podpisał umowę kapitulacyjną z dowództwem sowieckim, która przewidywała m.in. gwarancję osobistej swobody dla oficerów WP.
W pożegnalnym rozkazie skierowanym do żołnierzy w dniu kapitulacji miasta gen. Władysław Langner pisał: „Przez 10 dni załoga miasta Lwowa odpierała skutecznie natarcia niemieckie. Żołnierze obrony Lwowa zapisali piękną kartę historii wojen, przeciwstawiając się wielkiej technicznej przewadze wroga, nie szczędząc krwi i życia. Gdy teraz, na rozkaz, żołnierze obrony – schodzą z pozycji, muszą wiedzieć, że nie poddajemy się w walce Niemcom, żeśmy się im oparli, że ustępujemy Lwów wojskom Sowietów, z którymi nie walczyliśmy i z którymi walczyć nam nie kazano. Ustępując – ratujemy Lwów od zupełnego zniszczenia i Was żołnierze zachowujemy dla dalszej pracy w Ojczyźnie i dla Ojczyzny”.
Dwa dni po kapitulacji gen. Langner w Tarnopolu rozmawiał z marszałkiem Siemionem Timoszenką i Nikitą Chruszczowem, pełniącym wówczas funkcję komisarza politycznego przy dowódcy Frontu Ukraińskiego, na temat realizacji warunków kapitulacji oraz losu polskich oficerów wziętych do sowieckiej niewoli.
Wspominając to spotkanie gen. Langner podkreślał: „Chruszczow jeszcze raz zapewnił mnie, bym był spokojny o los oficerów, bo Rosja zawsze dotrzymuje swoich zobowiązań. Oficerowie ci otrzymają odpowiednie dokumenty i będą wypuszczeni na wolność, a ludność cywilna będzie korzystała z tych samych praw, jakie panują w Rosji”. (W. Langner „Ostatnie dni obrony Lwowa(1939)”, „Niepodległość” Londyn-Nowy Jork, 1978)
Uroczyste gwarancje złożone przez Sowietów zostały niemal natychmiast cynicznie złamane. Z około 1500 oficerów, którzy trafili wówczas do niewoli sowieckiej, ponad 1100 zostało umieszczonych w obozie jenieckim w Starobielsku, a następnie zamordowanych w Charkowie.
Langner ewakuowany
26 września gen. Langner został przewieziony do Moskwy, gdzie w Sztabie Generalnym prowadzono z nim rozmowy m.in. na temat siły i wartości wojska niemieckiego.
5 października powrócił do Lwowa, gdzie pozostawał pod nadzorem władz sowieckich.
18 listopada gen. Langner wydostał się z miasta i przez Rumunię dotarł do Francji, skąd został ewakuowany do Wielkiej Brytanii.
Od października 1940 r. do sierpnia 1941 r. był dowódcą 3 Brygady Kadrowej Strzelców i członkiem Wojskowego Trybunału Orzekającego. Następnie do sierpnia 1943 r. dowodził Brygadą Szkolną.
Od sierpnia 1943 r. do listopada 1945 r. pracował w sztabie Inspektora Wyszkolenia Wojska.
Po zakończeniu wojny osiedlił się w Walii, gdzie pracował na własnej farmie.
Zmarł 29 września 1972 r. w Newcastle on Tyne. Pochowany został na cmentarzu All Saints.
Gen. Władysław Langner odznaczony był m.in.: Orderem Virtuti Militari kl. IV i V, Krzyżem Niepodległości, Orderem Polonia Restituta kl. IV, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi. (PAP)
mjs
