Pokój dedykowany pamięci Jerzego Pomianowskiego w Bibliotece Kraków. Fot. PAP/Ł. Gągulski
W Bibliotece Kraków powstał pokój dedykowany pamięci Jerzego Pomianowskiego pisarza, znawcy historii Europy Wschodniej, redaktora i tłumacza książek m.in. Izaaka Babla i Aleksandra Sołżenicyna. Zgromadzono w nim księgozbiór i pamiątki przekazane przez wdowę po pisarzu.
Pokój mieści się na piętrze Biblioteki Głównej przy ul. Powroźniczej. Stoją w nim m.in. należące do Jerzego Pomianowskiego biurko oraz fotele i szafka, w której wystawione zostały przetłumaczone przez niego książki. Jest maszyna do pisania i prywatny księgozbiór pisarza oraz archiwalne zdjęcia. W osobnych gablotach wyeksponowano pamiątki osobiste: okulary, zegarki i fajki, których używał oraz pamiątki, które przywoził z podróży.
Wszystkie te przedmioty przekazała bibliotece wdowa po zmarłym w 2016 roku pisarzu – Aleksandra Kurczab-Pomianowska, która obiecała także nagranie filmu, w którym opowie o swoim mężu, jego miejscu pracy i pamiątkach, które można zobaczyć w Krakowie.
Wyremontowana Biblioteka Główna w Krakowie czeka na czytelników
"Jerzy Pomianowski – znakomity pisarz, tłumacz i publicysta - był ważny nie tylko dla Krakowa, ale dla Polski. Chcemy w Bibliotece Kraków gromadzić i udostępniać pamiątki związane z takimi osobistościami" – mówił PAP dyrektor Biblioteki Kraków dr Stanisław Dziedzic. Dodał, że replika gabinetu Jerzego Pomianowskiego została zaaranżowana na piętrze, będącym jednocześnie poddaszem Biblioteki Głównej i pomieszczenie to bardzo przypomina krakowską pracownię pisarza w willi przy ul. Gramatyka.
Pokój będzie udostępniany zainteresowanym po wcześniejszym umówieniu się.
W Bibliotece Kraków, w filii na os. Kalinowym jest pokój z księgozbiorem historyka literatury Bolesława Farona. Instytucja gromadzi obecnie księgozbiór prof. Jacka Popiela – prorektora UJ.
Jerzy Pomianowski urodził się 13 stycznia 1921 r. w Łodzi jako Jerzy Birnbaum. Pochodził z zasymilowanej rodziny żydowskiej. W 1937 r. pod pseudonimem Dyonizy Aczkolwiek debiutował w "Próbach". Pierwsze prace literackie zamieszczał w "Szpilkach". Po wybuchu II wojny trafił do pracy w kopalni w Donbasie. Po napaści hitlerowskich Niemiec na Związek Radziecki w 1941 r. wyjechał do Tadżykistanu, gdzie rozpoczął studia medyczne w Stalinabadzie. Po wojnie należał do PZPR, z której wystąpił w 1966 r. w proteście przeciwko wyrzuceniu z Uniwersytetu Warszawskiego prof. Leszka Kołakowskiego.
W latach 1947-51 był kierownikiem Samodzielnego Referatu Prasy i Propagandy Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia. W latach 1951-58 był kierownikiem działu teatralnego tygodnika "Nowa Kultura", a w latach 1953-57 wykładowcą na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Publikował m.in. w tygodniku "Świat". W latach 1958-61 był kierownikiem literackim Teatru Narodowego, następnie w latach 1961-68 zespołu filmowego Syrena.
Pomianowski był wybitnym tłumaczem. Był długoletnim współpracownikiem paryskiej "Kultury". Pod pseudonimem Michał Kaniowski przekładał książki laureata literackiej Nagrody Nobla z 1970 r. - Aleksandra Sołżenicyna. Był tłumaczem nie tylko "Archipelagu GUŁag" i "Kręgu pierwszego" Sołżenicyna, ale także utworów Antona Czechowa, Lwa Tołstoja, Warłama Szałamowa, Michaiła Hellera, Andrieja Sacharowa, Michaiła Bułhakowa, Jewgienija Szwarca, Izaaka Babla.
Tłumaczył nie tylko z języka rosyjskiego na język polski, ale także z języka polskiego na język włoski m.in. utwory Aleksandra Fredry i Karola Wojtyły. Pomianowski to także autor haseł poświęconych polskiej literaturze we włoskiej edycji "Encyclopaedia Britannica".
W 1999 r. twórca paryskiej "Kultury" Jerzy Giedroyc skłonił go do założenia i redagowania miesięcznika "Nowaja Polsza", który stał się terenem dialogu polskiej i rosyjskiej inteligencji. Jako wybitny znawca Rosji i ekspert ds. Wschodu działał m.in. w Polsko-Rosyjskiej Grupie ds. Trudnych. Pomianowski był także profesorem włoskich uniwersytetów w Bari, Florencji i Pizie.
Był autorem powieści, w tym książki "Koniec i początek" sfilmowanej następnie przez Jana Rybkowskiego jako "Godziny nadziei" i sztuk teatralnych, np. "Sodoma i Odessa". Otrzymał wiele nagród literackich (m.in. PEN-Clubu i ZAIKS-u). Zmarł 29 grudnia 2016 roku w Krakowie. Został pochowany w Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach Wojskowych.(PAP)
autor: Małgorzata Wosion-Czoba
wos/ wj/
