Londyńskie metro, najstarsze na świecie, obchodzi 150. urodziny

Na wszystkich siedmiu stacjach tworzyły się długie kolejki. Pasażerowie mogli podróżować w pierwszej, drugiej i trzeciej klasie, a od 1874 roku w wagonach dla palących lub niepalących. Wagony ciągnięte były przez lokomotywę parową i oświetlane przez lampy gazowe.

"Pierwszy raz w historii ludzie mogą w wygodnych wagonach przemieszczać się pod cmentarzami" - ekscytował się dziennik "Daily News".

Sufit "jest tak wysoko, że mężczyzna o wzroście 180 cm może stać wyprostowany w kapeluszu na głowie" - cieszył się jeden z pierwszych pasażerów William Hardman.

Gdy Niemcy podczas drugiej wojny światowej bombardowali miasto, co noc ok. 175 tys. Londyńczyków znajdowało schronienie w jego wnętrzu, czasami nawet 50 metrów pod ziemią. Aby uniknąć chaosu na peronach namalowano białe linie, które rozdzielały powierzchnię dla pasażerów i tę zarezerwowaną dla osób, które chroniły się przed nalotami.

Jednak plany budowy metra budziły początkowo krytykę. W artykule redakcyjnym "The Times of London" pytał oburzony, czy Londyńczycy, którzy za taką samą cenę mogliby podróżować na powierzchni, zgodzą się na to, by wożono ich w ciemnościach przez korytarze "zamieszkane przez szczury i przesiąknięte ściekami kanalizacyjnymi", tylko dlatego, że metro będzie szybszym środkiem transportu.

Nowy środek transportu miał odblokować ruch w pełnym wozów i dyliżansów Londynie, który w połowie XIX wieku był największą stolicą świata. Pierwsza linia metra łączyła dworzec kolejowy Paddington z Farringdon Street i miała 4,8 km długości.

Półtora wieku później "tube" ma 402 km długości i 270 stacji. Rocznie metro przewozi 1,1 mld pasażerów. "Jest siłą napędową Londynu" - mówi przedstawiciel Transport for London, które zarządza metrem David Waboso.

"Jego symbol - czerwone kółko przecięte niebieską poziomą linią - stał się też symbolem Londynu" - ocenia jeden z autorów książki "Underground" Oliver Green.

Metro pojawiło się nawet w "Skyfall", czyli najnowszym filmie o agencie 007.

Gdy Niemcy podczas drugiej wojny światowej bombardowali miasto, co noc ok. 175 tys. Londyńczyków znajdowało schronienie w jego wnętrzu, czasami nawet 50 metrów pod ziemią. Aby uniknąć chaosu na peronach namalowano białe linie, które rozdzielały powierzchnię dla pasażerów i tę zarezerwowaną dla osób, które chroniły się przed nalotami.

Pięćdziesiąt lat później, 7 lipca 2005 roku, metro było miejscem krwawych islamskich zamachów terrorystycznych. W godzinach szczytu w trzech liniach i autobusie eksplodowały bomby. W zamachach zginęło 56 osób.

"Londyńczycy zarówno kochają jak i nienawidzą metra" - ocenia Oliver Green. "Wszyscy narzekają na +tube+" z powodu awarii, opóźnień i wygórowanych cen (144 euro za bilet miesięczny w centrum miasta), ale jednocześnie "wszyscy go potrzebują" - dodaje Green.

"Daily Telegraph" nazywa metro "skostniałym potworem", gdyż z braku znaczących inwestycji w ostatnich dziesięcioleciach ma ono trudności z poradzeniem sobie z coraz większym ruchem w mieście. Pożar na stacji King's Cross, w wyniku którego w 1987 roku zginęło 31 osób, był "ostrzeżeniem" dla władz - ocenia Green.

Jednak od początku lat 90. rząd stopniowo inwestuje w metro. W 2003 roku rozpoczęto gigantyczny program renowacji. Prace mają potrwać do 2020 roku i będą kosztować rocznie 1,4 mld funtów - informuje David Waboso. W związku z tym w weekendy niektóre trasy nie są obsługiwane, a poruszanie się po mieście przyprawia Londyńczyków o ból głowy.

Podczas uroczystości z okazji 150. urodzin w niedzielę tunelami metra pojadą dawne pociągi.

Z tej okazji opublikowano też zdjęcia królowej Elżbiety II, która w 1969 roku po raz drugi skorzystała z metra. Pierwszy raz wsiadła do niego jako 13-latka w 1939 roku, z młodszą siostrą, księżniczką Małgorzatą i guwernantką Marion Crawford - pisze "Daily Mail".(PAP)

jhp/ ro/