Samochód "Oświęcim-Praga". 1931 r. Fot. NAC
Oryginalny samochód osobowy Praga z 1936 r., wytwarzany przed wojną w Oświęcimiu, zasilił wystawę pokazującą „w pigułce” 800 lat historii tego miasta, która powstaje w odrestaurowanym XIX-w. ratuszu – podała szefowa miejskiego Muzeum Zamek Wioletta Oleś.
„Samochód kupiliśmy w Czechach. Wnosiliśmy go do jednej z ratuszowych sal w częściach, bo inaczej nie dalibyśmy rady. Wewnątrz został ponownie zmontowany. To będzie jeden z najciekawszych eksponatów wystawy +Oświęcim w pigułce+, której otwarcie zaplanowaliśmy na 20 lipca” - powiedziała Oleś. Jak dodała, do pojazdu można będzie wsiąść.
Zdaniem szefowej miejskiego Muzeum wystawa w syntetycznej formie przybliży historię Oświęcimia. W zamierzeniach twórców stać się ma zachętą dla turystów, by pozostali w nim nieco dłużej i poznali jego bogatą historię. „Chciałabym też, aby stała się ona +drogowskazem+ kierującym do innych placówek. W Oświęcimiu istnieje muzeum żydowskie (przed wojną Żydzi stanowili 60 proc. mieszkańców miasta – PAP) i romskie, swoje zbiory prezentują siostry Serafitki. Wkrótce chcą je udostępnić Salezjanie” – powiedziała Oleś.
Wystawa będzie się składała z kilku części. Rozpocznie ją opowieść o najstarszej historii Oświęcimia, czyli od pochodzących z XII w. pierwszych wzmianek o mieście. „Powiemy o nadaniu praw miejskich. Wykorzysamy tu dokumenty, pieczęcie, ale także multimedia. Zwiedzających w arkana historii księstwa wprowadzi pierwsza para książęca – Władysław i Eufrozyna. Będzie można zobaczyć halerza, monetę bitą w Oświęcimiu” – powiedziała dyrektor.
Opowieść przybliży trudne czasy XVII i XVIII w., od potopu szwedzkiego po zabory. Był to okres wielu powodzi oraz pustoszących miasto epidemii. Ukaże też rozkwit Oświęcimia w XIX w., który dokonał się za sprawą kolei. Miasto uzyskało połączenie z Wrocławiem i Wiedniem. W części dotyczącej I wojny światowej przypomniany zostanie przyjazd Józefa Piłsudskiego do miasta w 1915 r.
Autorzy wystawy przybliżą sylwetkę burmistrza Romana Mayzla, który rządził miastem od 1909 r. przez 26 lat. „Był wybitnym człowiekiem, którego akceptowały różne społeczności w mieście. Mieszkańcy nadali mu tytuł honorowego oświęcimianina” – wyjaśniła Wioletta Oleś.
Praga znajdzie się w części poświęconej czasom międzywojennym. W mieście od 1929 r. przez 10 lat działała firma Zjednoczone Fabryki Samochodów „Oświęcim”, która była wspólnym przedsięwzięciem czeskiego producenta samochodów oraz arystokratów Artura Potockiego i Rogera Raczyńskiego. Fabryka posiadała odlewnię, kuźnię, lakiernię, tapicernię, a po roku działalności montowała samochody na własnych podwoziach. Produkowano w niej zarówno auta osobowe, jak i ciężarowe. Z taśmy oświęcimskiego zakładu zjechało ponad 1,7 tys. pojazdów. Wśród ich właścicieli byli m.in. Jan Kiepura i Wojciech Kossak.
„Najmniejszym samochodem osobowym wytwarzanym w Oświęcimiu był model Piccolo, który znalazł się na wystawie. Fabryka specjalizowała się jednak w większych modelach samochodów osobowych, takich jak Alfa, Grand oraz Mignon” – powiedziała Wioletta Oleś.
Zwiedzającym udostępnione zostaną znajdujące się w piwnicy trzy cele aresztu, wykorzystywane w okresie II wojny światowej przez Niemców, a po jej zakończeniu przez Urząd Bezpieczeństwa.
Wystawę zakończy współczesny obraz miasta. Znajdą się informacje na temat m.in. hokeistów Unii Oświęcim, którzy ośmiokrotnie sięgali po tytuł mistrzów Polski. „Kończymy wizerunkiem współczesnym: chcielibyśmy, aby Oświęcim był kojarzony jako miasto pokoju i kultury” – powiedziała Oleś.
Remont XIX-w. ratusza kosztował przeszło 2 mln zł. Na przygotowanie w nim nowej ekspozycji magistrat zarezerwował drugie tyle.
Oświęcim jest jednym z najstarszych piastowskich grodów kasztelańskich. Jego historia liczy ponad 800 lat. W XVI w. liczył ok. 500 domów. Mieszkało w nim ok. 200 rzemieślników. Wzniesiono wówczas pierwszy ratusz. Budynek spłonął w 1863 r. Rok później oświęcimianie rozebrali jego pozostałości i użyli cegieł do budowy innych domów w mieście. W 1875 r. wznieśli nowy ratusz, który służył im jeszcze w międzywojniu. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ pat/
