Żaden z konfederatów nie spodziewał się, że po konfederacji nastąpi rozbiór kraju. To było prawdziwe zaskoczenie. Wydawało się niemożliwe, żeby te trzy mocarstwa, które w poprzednich dziesięcioleciach bywały ze sobą ostro skłócone, dogadały się kosztem polski - mówi prof. Piotr Ugniewski z MHP.
W świetle prawa międzynarodowego rozbiory usankcjonowane trzema traktatami zawartymi przez Rzeczpospolitą były dobrowolnym aktem zrzeczenia się części własnego terytorium – mówi PAP dr Dorota Dukwicz z Instytutu Historii PAN. 245 lat temu, 18 września 1772 r., Rosja, Austria i Prusy notyfikowały Rzeczypospolitej przeprowadzenie rozbioru jej ziem.
"Reytan. Upadek Polski" - taki tytuł nosi najnowsza książka Jarosława Marka Rymkiewicza poświęcona postaci posła ziemi nowogródzkiej na Sejm Rozbiorowy i jego protestowi, który zapisał się w historii Polski jako przykład obrony wolności obywatelskich i patriotyzmu.
5 sierpnia 1772 r. Rosja, Prusy i Austria podpisały w Petersburgu traktaty rozbiorowe dotyczące podziału ziem Rzeczypospolitej, jako powód swoich działań podały "całkowity rozkład panstwa" i "duch fakcyjny utrzymujący w Polsce anarchię".