Prof. Piotr Ugniewski. Fot. MHP
Żaden z konfederatów nie spodziewał się, że po konfederacji nastąpi rozbiór kraju. To było prawdziwe zaskoczenie. Wydawało się niemożliwe, żeby te trzy mocarstwa, które w poprzednich dziesięcioleciach bywały ze sobą ostro skłócone, dogadały się kosztem polski - mówi prof. Piotr Ugniewski z MHP.
29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu szlachta polska zawiązała związek zbrojny w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko kurateli Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierającym go wojskom rosyjskim. Celem konfederacji barskiej było zniesienie ustaw narzuconych przez Rosję, a zwłaszcza tych dających równouprawnienie innowiercom. W czteroletnich ok. 500 potyczkach wzięło udział blisko 100 tys. ludzi. Nieznana jest liczba ofiar, na Sybir wywieziono ok. 14 tys. osób. Uznawana jest za pierwsze narodowe powstanie.
