82 lata temu Niemcy podjęli decyzję o założeniu obozu Auschwitz. Zdaniem historyków z Miejsca Pamięci oficjalny rozkaz szefa SS Heinricha Himmlera musiał zostać wydany co najmniej w pierwszych dniach kwietnia 1940 r. Wskazują na to pośrednio dokumenty.
81 lat temu szef SS Heinrich Himmler rozkazał utworzyć obóz na obrzeżach Oświęcimia, którego nazwę Niemcy zmienili na Auschwitz. 27 kwietnia 1940 r. rozpoczęła się historia miejsca, które stało się symbolem zagłady Żydów i Romów oraz kaźni Polaków i wielu narodów.
Ani polski rząd na uchodźstwie ani polska dyplomacja nie odgrywały ważnej roli w rozmowach z Heinrichem Himmlerem w kontekście uwolnienia za okupem spod okupacji niemieckiej Żydów, którzy w 1944 r. pozostali przy życiu - oceniła dla PAP dr Alicja Gontarek z IPN.
Polski rząd na uchodźstwie brał udział w 1944 roku w negocjowaniu 20 mln franków łapówki dla Heinricha Himmlera w zamian za uwolnienie 300 tys. pozostających przy życiu Żydów z całej Europy - wynika z dokumentów archiwalnych, do których dotarła PAP.
11 czerwca 1943 r. Reichsfuehrer SS Heinrich Himmler wydał rozkaz o utworzeniu na terenie ruin getta warszawskiego obozu koncentracyjnego Konzentrationslager Warschau, zwanego potocznie "Gęsiówką". Projekt utworzenia Konzentrationslager Warschau przedstawił w swoim raporcie o likwidacji powstania w warszawskim getcie gen. Juergen Stroop.
Niemiecki Generalplan Ost zakładał wysiedlenia ludności słowiańskiej w Europie Wschodniej i zasiedlenie tego obszaru w ciągu 25 lat przez 5 milionów Niemców. Wysiedlenia w Generalnym Gubernatorstwie rozpoczęły się właśnie na Zamojszczyźnie - mówi PAP Agnieszka Jaczyńska, historyk, autorka wydanego przez IPN albumu „Sonderlaboratorium SS. Zamojszczyzna +pierwszy obszar osiedleńczy+ w Generalnym Gubernatorstwie"
72 lata temu, 29 kwietnia 1945 r. wojska amerykańskie wyzwoliły KL Dachau - pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny, założony pod Monachium 22 marca 1933 r. z rozkazu Heinricha Himmlera. W ciągu 12 lat przez KL Dachau i jego podobozy przeszło łącznie ponad 200 tys. osób z całej okupowanej przez III Rzeszę Europy, w tym z Polski. Do wyzwolenia obozu przez Amerykanów 29 kwietnia 1945 r. śmierć poniosło w nim - według danych muzeum Dachau - 41 500 osób.
19 lutego 1942 roku wydano zarządzenie Reichsfuehrera SS Heinricha Himmlera ws. zniemczenia polskich dzieci z sierocińców z tzw. Kraju Warty. Historyk z Instytutu Zachodniego, dr Bogumił Rudawski podkreśla, że od tej daty można mówić o systematycznym rabunku polskich dzieci.
Skala zaangażowania państwa niemieckiego w Zagładę Żydów była totalna. W ten proces zaangażowane było całe państwo niemieckie - mówi prof. Jacek Leociak z Centrum Badań nad Zagładą Żydów PAN. 20 stycznia 1942 r. na konferencji w Wannsee przedstawiony został plan "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej".
Decyzje dotyczące "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej", które oficjalnie zapadły na konferencji w podberlińskim Wannesee w 1942 r., poprzedziły uzgodnienia poczynione przez najważniejszych niemieckich urzędników i najwyższych funkcjonariuszy SS w ośrodku wypoczynkowym Hegewaldheim na Mazurach. "Ośrodek wypoczynkowy nadal działa w tym samym miejscu. A wydarzenia te nie są powszechnie znane" – mówi PAP historyk i regionalista dr Jerzy Łapo.