Nowy Rok

Jukace, którymi mogą zostać jedynie kawalerowie z Zabłocia, dziś dzielnicy Żywca, powitają na ulicach miasta Nowy Rok. Odwiedzą zabawy, by złożyć życzenia. Mariusz Hujdus z żywieckiego magistratu podkreślił, że to tradycja sięgająca korzeniami z XVII w.

Odwiedziny przebierańców składających życzenia, obmywanie się w wodzie z pieniędzmi, wynoszenie słomy na pole - to czynności, które w tradycji ludowej Podkarpacia należało wykonać 31 grudnia. Ich realizacja zapewniała zdrowie, szczęście i pomyślność w nowym roku.

W niedzielę rozpoczął się 2018 rok według kalendarza juliańskiego, stosowanego przy ustalaniu dat większości świąt religijnych wiernych obrządków wschodnich, przede wszystkim w Kościele prawosławnym oraz przez grekokatolików.

Ten rok musi być rokiem, kiedy cały nasz naród - cały - zjednoczy się w dziękczynieniu Bogu za łaskę odzyskania niepodległości po 123 latach wykreślenia państwa polskiego z map politycznych kontynentu europejskiego - mówił podczas noworocznej pasterki w bazylice oo. Franciszkanów abp Marek Jędraszewski.

W Podlaskiem część mieszkańców, używających w życiu religijnym innego kalendarza niż gregoriański, ma możliwość świętowania początku nowego roku również w innym terminie. Chodzi o kalendarz juliański używany w Cerkwi oraz księżycowy, używany przez muzułmanów.

Na Nowy Rok zamiast cyny lej cukier lub wosk - radzi fińska Agencja Bezpieczeństwa i Chemikaliów w związku z wchodzącym za dwa miesiące w życie unijnym zakazem sprzedaży konsumentom produktów zawierających ołów.

Dzień 31 grudnia ziemianie spędzali m.in. na zakrapianych polowaniach, o północy strzelali z batów na szczęście, składali życzenia i ucztowali w gronie rodziny – pisze Tomasz Adam Pruszak w książce „Ziemiańskie święta i zabawy” wydanej przez PWN.

Konie, pachołkowie, Cygan, śmierć czy diabeł – to postaci obecne we wciąż żywym obrzędzie noworocznym górali na Żywiecczyźnie. Tradycję, wpisaną już na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, kultywuje grupa Bałamuty ze Zwardonia na Śląsku.

Dawniej w wigilię Nowego Roku urządzano adekwatną do Wigilii wieczerzę, ale nie było tak hucznych zabaw – one zaczęły się rozpowszechniać w miastach w II poł. XIX w. – powiedziała kustosz Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie Małgorzata Oleszkiewicz.

Na szczęście, na zdrowie, na ten Nowy Rok, żeby się wam rodziła kapusta i groch – takie życzenia w tradycji ludowej Podkarpacia składali przebierańcy odwiedzający 31 grudnia domy. W tradycji ludowej był to dzień wróżb i magicznych obrzędów.