Podczas pierwszej okupacji sowieckiej Wilna we wrześniu 1939 r. aresztowano 500 osób, w tym profesorów. Sowieci z premedytacją zniszczyli Uniwersytet Stefana Batorego – jedną z ważniejszych uczelni II Rzeczypospolitej – mówi PAP historyk Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN Rafał Michliński.
W Pruszkowie rozpoczęła się dwudniowa konferencja naukowa pt. „Przed 17 września 1939 r. Stan posiadania Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze anektowanym przez ZSRR”. To jedna z inicjatyw Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego, zmierzających do ustalenia strat i zniszczeń na ziemiach wschodnich.
Dwudniowe obrady w trakcie konferencji naukowej będą podsumowaniem dotychczasowych badań nad stratami poniesionymi przez Polskę na skutek okupacji sowieckiej. „Celem konferencji jest ukazanie +punktu wyjścia+, czyli bilansu otwarcia do dalszych badań” – powiedział PAP jej moderator dr Piotr Olechowski z Instytutu Karskiego.
Namysłów (woj. opolskie) zajął oficjalne stanowisko w sprawie uregulowania w stosunkach polsko-niemieckich kwestii reparacji z tytułu bezprawnej napaści Niemiec w 1939 r.; wnosi też o podjęcie działań wobec Federacji Rosyjskiej – przekazał w poniedziałek wiceszef MSZ Arkadiusz Mularczyk.
84 lata temu, 18 września 1939 roku, władze węgierskie – pomimo sojuszu z hitlerowskimi Niemcami – otworzyły granicę dla dziesiątek tysięcy polskich uchodźców cywilnych i wojskowych. W pomoc Polakom zaangażowało się wielu Węgrów i organizacji polonijnych. Polacy uciekali przed Niemcami i Sowietami.
W moskiewskich i petersburskich muzeach nadal są obrazy zrabowane przez Sowietów z polskich zbiorów w czasie II wojny światowej. „Trudno dziś oszacować liczbę dzieł zrabowanych lub zniszczonych przez Sowietów po 17 września” – mówi PAP historyk sztuki z Zamku Królewskiego dr Mariusz Klarecki.
Naród, który nie zna swojej pamięci, nie ma przed sobą przyszłości. Są tacy, którzy próbują pisać historię na nowo, także historię II wojny światowej. Nie wolno nam na to pozwolić – podkreśliła w sobotę, w przeddzień 84. rocznicy sowieckiej napaści na Polskę, marszałek Sejmu Elżbieta Witek.
Musimy mieć na uwadze, że niepodległość nigdy nie jest dana raz na zawsze; dlatego musimy być gotowi, aby jej bronić. Mając to na uwadze, rozbudowujemy polską armię – powiedział w Berżnikach (woj. podlaskie) minister aktywów państwowych Jacek Sasin podczas obchodów 84. rocznicy sowieckiej napaści na Polskę.
Na tle okupowanej Europy Polska była traktowana wyjątkowo brutalnie. Skala terroru przybrała wręcz apokaliptyczny wymiar, a rozbudowany system policyjnego nadzoru i kontroli powodował, że nikt nie mógł czuć się bezpiecznie – pisze Adam Pleskaczyński.
19–20 września odbędzie się konferencja, podczas której oficjalnie rozpocznie prace zespół badający rozmiar strat poniesionych przez Polskę ze strony ZSRR w latach 1939–1945; celem jest przygotowanie raportu w tej sprawie – powiedział w Studiu PAP wiceszef MSZ Arkadiusz Mularczyk.