21 czerwca 1940 r., w ramach przeprowadzonej przez Niemców masowej egzekucji przedstawicieli polskiej inteligencji, w Palmirach pod Warszawą zginął Mieczysław Niedziałkowski. Był jedną z najważniejszych postaci polskiej lewicy w okresie międzywojennym, autorem demokratycznej ordynacji wyborczej i działaczem Centrolewu.
28 stycznia 1905 r. Polska Partia Socjalistyczna wydała odezwę wzywającą do strajku powszechnego. Tego samego dnia ogłoszono również protest szkolny. Dzień wcześniej wybuchły strajki w Warszawie i Łodzi. Protest objął większość ośrodków przemysłowych Królestwa Polskiego. Był to początek rewolucji 1905 r. na ziemiach polskich.
My, jako PPS, uznajemy, że demonstracja z 13 listopada 1904 r. była początkiem rewolucji 1905 r. – powiedział PAP dr Andrzej Ziemski, przewodniczący Komisji Historycznej Polskiej Partii Socjalistycznej. Było to pierwsze od 1863 r. zbrojne starcie Polaków z wojskiem rosyjskim.
130 lat temu, 12 lipca 1894 r., z inicjatywy Józefa Piłsudskiego ukazał się pierwszy numer „Robotnika” – pisma Polskiej Partii Socjalistycznej. Narodziny pisma oznaczały symboliczne i trwałe odrodzenie wolnego słowa, niemal nieobecnego w zaborze rosyjskim od upadku powstania styczniowego w 1864 r.
75 lat temu, 19 listopada 1948 r., Sąd Wojskowy w Warszawie ogłosił wyroki na przywódców PPS-WRN, którym zarzucono m.in. planowanie obalenia przemocą ustroju i szpiegostwo. Ten proces pokazowy był ważnym krokiem w budowie porządku totalitarnego w Polsce rządzonej przez komunistów.
– W tej chwili, kiedy stoję nad grobem, byłoby naprawdę nie do uwierzenia, gdybym zmienił poglądy. Byłoby nie do uwierzenia, że zmiana poglądów dokonała się w sposób naturalny – mówił podczas procesu oskarżony Kazimierz Pużak. 5 listopada 1948 roku w Warszawie rozpoczęła się rozprawa przeciwko przywódcy PPS i jego współpracownikom.
115 lat temu, 26 września 1908 r., przeprowadzono akcję pod Bezdanami. W napadzie na rosyjski pociąg wzięli udział członkowie Organizacji Bojowej PPS. Uczestniczyło w niej czterech późniejszych premierów Polski, w tym Józef Piłsudski, który dowodził nią osobiście.
20 lat temu, 9 czerwca 2002 r., zmarła Lidia Ciołkoszowa, działaczka lewicy niepodległościowej, publicystka, członkini emigracyjnej Polskiej Partii Socjalistycznej. O sobie mówiła: „jestem ostatnia”, bo jedyna ze swojego pokolenia dożyła ponownego odzyskania niepodległości.
75 lat temu, 5 czerwca 1947 r., bezpieka aresztowała Kazimierza Pużaka. W ten sposób komuniści dążyli do zniszczenia ostatnich niezależnych ośrodków życia politycznego. „Był uosobieniem wszystkiego, co komuniści najbardziej chcieli zniszczyć” – pisał o nim prof. Norman Davies.