Polska po zamachu majowym

89 lat temu zmarł marszałek Józef Piłsudski

89 lat temu, 12 maja 1935 r., zmarł marszałek Józef Piłsudski. „Odwołując się do Słowackiego, uważał, że bez marzeń niemożliwe jest realizowanie wielkich celów. Takim marzeniem było doprowadzenie do niepodległości Polski, traktowane przez dużą część społeczeństwa jako fanaberia” – mówił prof. Andrzej Chojnowski z Instytutu Historycznego UW.

89 lat temu Sejm uchwalił Konstytucję kwietniową

23 marca 1935 r. Sejm uchwalił Konstytucję kwietniową. Jej zapisy całkowicie zmieniały dotychczasowy ustrój II RP. Ogromne wzmocnienie zyskała władza prezydenta. Celem nowej ustawy zasadniczej było utrwalenie istniejącego od roku 1926 porządku politycznego.

95 lat temu ogłoszono Deklarację Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem

95 lat temu, 19 stycznia 1928 r. ogłoszono deklarację ideową Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Ugrupowanie, odżegnujące się od bycia partią, było zapleczem politycznym Józefa Piłsudskiego oraz jednym z najważniejszych narzędzi sprawowania władzy w latach 1928-1935.

85 lat temu po raz pierwszy odbyły się państwowe obchody Święta Niepodległości

85 lat temu, 11 listopada 1937 r., 19 lat po odzyskaniu niepodległości, po raz pierwszy odbyły się państwowe obchody Święta Niepodległości. Tego dnia w stolicy, pod hasłem wzmożenia obronności państwa, odbyła się wielotysięczna defilada. Jak pisały gazety, "Warszawa przybrała wygląd odświętny".

95 lat temu Piłsudski po raz pierwszy objął urząd premiera

95 lat temu, 2 października 1926 r., marszałek Józef Piłsudski po raz pierwszy objął tekę premiera. Na czas jego urzędowania przypadł okres najlepszej koniunktury gospodarczej w dziejach II RP, umacniania się władzy piłsudczyków oraz ostrego konfliktu politycznego z opozycją parlamentarną.

90 lat temu powołano rząd Aleksandra Prystora

90 lat temu, 27 maja 1931 r., został powołany rząd Aleksandra Prystora. Bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego pełnił tę funkcję przez niemal dwa lata. Jego urzędowanie przypadło na okres wielkiego kryzysu gospodarczego, niepokojów społecznych i pogarszania się stanu zdrowia Marszałka.

Aleksander Prystor

Urodził się 2 stycznia 1874 r. w Wilnie. Pochodził ze skromnej rodziny maszynisty kolejowego. Ukończył jedno z wileńskich gimnazjów. Mimo trudnej sytuacji materialnej rozpoczął studia matematyczno-fizyczne na Uniwersytecie Moskiewskim. W czasie studiów po raz pierwszy zetknął się z Józefem Piłsudskim, ale do ich bliższych kontaktów doszło dopiero kilka lat później.

90 lat temu Józef Piłsudski po raz drugi stanął na czele rządu RP

90 lat temu, 25 sierpnia 1930 r., po raz drugi w ciągu czterech lat Józef Piłsudski objął funkcję premiera. Tak jak w roku 1926 na jego decyzję wpłynęło dążenie do bezpośredniej kontroli nad życiem politycznym w warunkach ostrego sporu politycznego. Tym razem na sytuację w Polsce wpływał również kryzys gospodarczy.

90 lat temu prezydent Ignacy Mościcki powołał rząd Walerego Sławka

90 lat temu, 29 marca 1930 r., prezydent Ignacy Mościcki powołał rząd, na którego czele stanął Walery Sławek. Głównym celem istnienia tego gabinetu było przygotowanie wyborów, które miały przesądzić o dalszych losach systemu politycznego budowanego od zamachu majowego.

Dymisja piątego gabinetu Kazimierza Bartla

„Posłowanie stało się zawodem. Nie wymaga się od posłów żadnych zalet czy umiejętności, a tylko posłuszeństwa swej władzy partyjnej” – mówił 12 marca 1930 r. Kazimierz Bartel. Człowiek uważany w obozie sanacji za obrońcę Sejmu tak ostro w swojej karierze jeszcze parlamentu nie zaatakował. Pięć dni później podał się do dymisji. Tak – 90 lat temu – dobiegła końca piąta, ostatnia kadencja i kariera polityczna premiera profesora, który miał być ślusarzem, a uczonym i politykiem został przez przypadek.